Prag Barışı, 30 Mart 1635’te Saksonya’nın Otuz Yıl Savaşları’ndan barış ile çıkması için imzalandı.
Daha sonra diğer Alman prensleri de bu antlaşmaya katıldı ve Otuz Yıl Savaşları devam etmesine rağmen Prag Barışı ile Kutsal Roma İmparatorluğu içindeki din savaşının sona erdirdiği kabul edilir. Bu antlaşmadan sonra çatışma büyük ölçüde İspanya, İsveç ve Fransa dahil olmak üzere yabancı güçler üzerinde döndü.
 Prag Kalesi, müzakerelerin yapıldığı yer | |
| İmzalanma | 30 Mayıs 1635 |
|---|---|
| Yer | Prag Kalesi, Bohemya Krallığı |
| Ara bulucular | II. George |
| Müzakereciler | .svg){kind=small} Trauttmansdorff von Senftenau von Gebhardt  von Döring von Sebottendorf von Oppel |
| Özgün imzacılar | II. Ferdinand I. John George taraflar= II. Ferdinand I. John George onaylayanlar=Çok sayıda prenslik |
| Dil | Almanca |
Bazı akademisyenler antlaşmayı yalnızca 1648 Vestfalya Barışı’nın şartlarına doğru bir adım olarak görürken bazıları da iki tarihsel dönem arasındaki sınırları belirleyen başlı başına önemli bir antlaşma olarak kabul ediyor. Avrupalı tarihçiler genellikle Prag Barışı’na, Vestfalya’ya daha fazla odaklanan Avrupalı olmayan meslektaşlarından daha fazla önem arz ediyorlar.
Otuz Yıl Savaşları, 1618’de Pfalz’ın Protestan hükümdarı Frederick’in Bohemya tacını kabul etmesiyle başladı. Birçok Alman prensliği başta tarafsız kaldı, bunu bir miras anlaşmazlığı olarak gördü ve Bavyera’nın da desteğiyle İmparator Ferdinand, Bohemya İsyanı’nı hızla bastırdı. Bavyera Elektörü I. Maximilian komutasındaki birlikler, 1622’de Pfalz’ı işgal etti ve Frederick’i sürgüne yolladılar. Bu hamlesi, kalıtsal bir prensi ata toprakların koparmak savaşın hem doğasını hem de boyutunu değiştirdi.
Danimarka Kralı IV. Christian, 1626’da mağlup olana ve geri çekilmeye mecbur kalana kadar Protestan kardeşlerini desteklemek için Kuzey Almanya’yı işgal etti. İmparatorluk ordularının başarıları, Ferdinand’ın 1552’den beri devredilen herhangi bir mülkün orijinal sahibine (yani Katolik Kilisesine) iade edilmesini zorunlu kılan [[İade Fermanı (1629)|İade Fermanı’nı onaylamasına yol açtı. Bu, 1555 Augsburg Barışı’nı ciddi bir şekilde bozduğu için Saksonya Elektörü John George ve Brandenburg Elektörü George William gibi ılımlı Protestanları da muhalefete zorladı. Bu muhalefet, 1627’den sonra topraklarına dadanan ve nadiren maaşları ödenen, istediklerini basitçe alan büyük bir İmparatorluk ordusunun varlığıyla arttı.
II. Ferdinand (Kutsal Roma İmparatoru)|İmparator II. Ferdinand, 1635.]]
17. yüzyıl Avrupa’sındaki çatışmalar, Fransa’nın Bourbon hanedanı ile İspanya’daki Habsburg rakipleri ve Kutsal Roma İmparatorluğu arasındaki rekabet nedeniyle genellikle yabancı katılımcıları da çekti. İspanya Hollandası, Franche-Comté ve Pireneler’deki Habsburg toprakları, Fransız genişlemesini engelliyordu ve Fransa’yı istilaya karşı savunmasız hale getiriyordu. Sonuç olarak Katolik Bourbonlar, Osmanlılar, Hollandalılar ve Danimarkalılar da dahil olmak üzere dine bakmaksızın Habsburg düşmanlarını desteklediler.
1630’da İsveç kralı Gustaf Adolf, Pomeranya’yı Fransız parası ve Saksonya ve Brandenburg-Prusya’nın desteğiyle işgal etti. 1632’de [[Lützen Muharebesi (1632)|Lützen’deki ölümünden sonra İsveç, Heilbronn Ligi’ni kurdu. Daha küçük Proestan devletlerden oluşan ve Fransa tarafından finanse edilen Lig, 1634’te Nördlingen’de yenilinceye kadar bir dizi zafer kazandı.
Nördlingen’deki mağlubiyet, Heilbronn üyeleri arasındaki farklılıkları göz önüne çıkarırken askeri bir dengeyi de yeniden kurdu. İsveç, karlı Baltık ticaretindeki hakimiyetini korumaya ve 1630’dan sonra İsveç Pomeranyası’nı elde etmeye sürdürmeye çalıştı. Fransa, Renanya ve Alçak Ülkelerdeki sınırlarını güçlendirmek için Hollanda, İsveç ve İsveç karşıtı Katolik Ligi’nin lideri Bavyera Elektörü Maximilian’ı destekledi. Alman müttefikleri, Fransız ve İsveç’in kazanımlarını tersine çevirmek anlamına gelen 1618’deki toprak dağılışını yeniden kurmak istiyordu.
I. John George (Saksonya Elektörü)|Saksonya Elektörü John George]], 1652]]
1632’den sonra Ferdinand, Katolikliğin zorla yeniden dayatılamayacağını kabul etti ve Nördlingen’den on sekiz ay önce, Şubat 1633’te İade Fermanı’nın değiştirilmesi konusunda fikir alışverişi başlattı. İmparatorluk komutanı Wallenstein’in Şubat 1634’te suikastle öldürülmesi, bağımsız bir çalışan olduğu için büyük bir engeli ortadan kaldırdı. Lüterci devletler olan Danimarka-Norveç ve Hesse-Darmstadt arabulucu oldu ve iki taraf Kasım 1634’te ‘Pirnaer Noteln’ olarak bilinen bir öntaslak üzerinde anlaştılar. Pek çok düzeltme ve revizyon geçirmiş olsa da bu öntaslak, 1635’teki antlaşmanın temeliydi.
Antlaşma, Ferdinand ve John George arasında ve daha sonra diğer devletlerin de katılmasıyla ikili bir antlaşmaydı. Müzakereler, 1618’de savaşı başlatan ve sekiz gün süren defenestrasyonun yeri olan Prag Kalesi’nde yapıldı. Koşulları aşağıdakileri içeriyordu;
Diğer birçok devlet ve hükümdar sonradan dahil olmak üzere antlaşmaya katıldı:
Bazı istisnalar:
Sonraları Prag Barışı’na katılan bazı devletlere küçük tavizler verildi. Brandenburg-Prusya, daha önce Pomeranya’nın son dükü XIV. Bogislaw’ın ölmesiyle Doğu Pomeranya’yı aldı.
1623’te Saksonya, Bohemya İsyanı sırasında destekleri karşılığında Bohemya’nın Aşağı ve Yukarı Lusatia topraklarını işgal etti. 1636 tarihli Traditionsrezess eki uyarınca Ferdinand her iki bölgeyi ve de ayrıca Jüterborg, Dahme ve Burg Querfurt kasabalarını kalıcı olarak Saksonya’ya verdi. John George, Magdeburg ve Halberstadt Başpsikoposluklarını laikleştirmeme sözü verdikten sonra bu bölgeleri aldı ancak bu topraklar 1648’de Brandenburg-Prusya’ya verildi.
Ferdinand, Karşı Reformasyon’u kendi topraklarında sürdürürken Prag Barışı’nın dini bir iç çatışmayı sona erdirdiğini ve cuius regio, eius religio ilkesini yeniden tesis ettiği genel olarak kabul edilir. İmparatorluk devletleri, ittifak oluşturma haklarından vazgeçerek ve silahlı kuvvetlerin kontrolünü devrederek İmparator’un üstünlüğünü kabul ettiler.
Bununla birlikte antlaşmadan çıkan ilkeler tüm devletler tarafından kabul edilmedi ve Hesse Savaşı (1567-1648) Hesse-Darmstadt ve Hesse-Kassel arasında şiddetli bir dini veraset savaşı ve dini müdahale de dahil olmak üzere düşmanlıklar devam etti. 19 Mayıs 1635’te Fransa, İspanya’ya savaş ilan etti. Kardeşi William Saxe-Weimar Dükü olarak bu antlaşmaya katılırken Saxe-Weimarlı Bernhard ve ordusu, Fransa tarafından Loren ve Renanya’daki İspanyol topraklarına karşı kullanıldı. 1642’de İsveç tekrar Breitenfeld’de savaştı ve Saksonya’yı geride bırakarak kesin bir zafer kazandı. Bunun üzerine birçok Alman devleti tarafsızlığa doğru kaymaya ve İmparatordan bağımsız olarak müzakere etmeye başladı. Farklı savaş tarafları, konumlarını iyileştirme umuduyla savaştı ve barış ancak 1648’de Vestfalya Barışı ile sağlandı.
This article uses material from the Wikipedia Türkçe article Prag Barışı (1635), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Aksi belirtilmedikçe içeriğin kullanımı CC BY-SA 4.0 lisansı kapsamında uygundur. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Türkçe (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
