Hasan Celal Güzel: Türk siyasetçi ve bürokrat

1945 yılında Gaziantep'te doğmuştur. İlk ve orta öğrenimini Malatya'da tamamladı. 1968 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat ve Maliye Bölümünü "Türkiye'nin İktisadi Büyüme Modelleri" üzerine yazmış olduğu lisans bitirme tezi çalışmasıyla bu bölümden mezun oldu.

Üniversite tahsilini tamamladıktan sonra Devlet Planlama Teşkilatı'nda çeşitli kademelerde çalıştı. Başbakanlık Müşavirliği, Başbakanlık Ekonomik ve Sosyal İşler Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı Müşavirliği ve Müsteşar Yardımcılığı, DPT Genel Sekreterliği ve Müsteşar Vekilliği ve Başbakanlık Müsteşar Yardımcılığı görevlerini yapmış 38 yaşında Başbakanlık müsteşarı olarak Türkiye'nin en genç Başbakanlık müsteşarı unvanını aldı. 24 Ocak 1980 ekonomik tedbirlerinin alınması aşamasında ciddi görevler üstlendi.

1986 yılında girdiği ara seçimlerde Anavatan Partisi'nden Gaziantep milletvekili olarak TBMM'ye girdi. Turgut Özal Hükûmeti'nde, Devlet Bakanı ve Hükûmet Sözcüsü olarak görev aldı. 1987 yılı seçimlerinde yeniden seçilerek bu kez Millî Eğitim, Gençlik ve Spor Bakanlığı görevinde bulundu. Bu görevlerinin dışında, 1986-89 yılları arasında Dışişleri Bakan vekilliği görevini yerine getirdi.

23 Kasım 1992’de Yeniden Doğuş Partisi’ni (YDP) kurdu ve partinin genel başkanı seçildi. 1994 yerel seçimlerinde partinin İstanbul büyükşehir belediye başkanı adayı olsa da seçimlerde %0,21 oranında oy alarak seçilemedi.

Dünden Bugüne Tercüman, Halka ve Olaylara Tercüman, Radikal, Vatan ve Sabah gazetelerinde köşe yazarlığı yaptı.

1994 Yılı sonunda Yeni Türkiye Stratejik Araştırma Merkezini kurdu ve Yeni Türkiye isimli 2 aylık akademik dergiyi yayınlamaya başladı. Yeni Türkiye kısa zamanda bir okul haline geldi. 2015 yılı sonuna kadar 7000’in üzerinde akademik makale ve 68.000 sayfalık dev bir külliyat ortaya çıkarıldı. Hasan Celâl Güzel ölümüne kadar Yeni Türkiye Stratejik Araştırma Merkezi başkanı olarak çalışmış ve akademik faaliyetlerde bulunmuştur.

Güzel’in ekonomi doktorası yanında, Türk tarihi, kültürü ve eğitimi konularında üç ayrı dalda fahri doktora unvanı bulunmaktadır.

Hasan Celâl Güzel'e, Türkler konusundaki uluslararası çalışmasıyla Türk Tarih Kurumu takdirnamesi verilmiştir. Ayrıca Türk Dünyası çalışmasıyla TÜRKSAV’ın hizmet ödülüne lâyık görülmüştür.

Kurduğu YTSAM (Yeni Türkiye Stratejik Araştırma Merkezi), bugün bütün dünyada ve Türkiye’de üç binin üzerinde akademisyen ile iş birliği hâlindedir ve Türkiye’nin en büyük ve en üretken stratejik araştırma merkezidir.

Hasan Celâl Güzel’in Türk Dünyası ile ilgili çalışmalarının özeti:

1-     Süreli Yayınlar: ‘Yeni Türkiye Türk Dış Politikası Özel Sayısı’ 1995; ‘Yeni Türkiye Türk Dünyası Özel Sayısı’ 2 cilt, 1997; ‘Cumhuriyet Özel Sayısı’ 5 cilt ve 4000 sayfa 1998; ‘Osmanlı Özel Sayısı’ 4 cilt, 2000, ‘Yeni Türkiye Türkoloji ve Türk Tarihi Araştırmaları Özel Sayısı’ 4 cilt, 2002; ‘Yeni Türkiye Türkçe Özel Sayısı’ 2013 ve yine 2013 yılında bilimsel metotlarla ve en son verilerle hesaplanan 302 milyonluk Türk Dünyasının her yönüyle ele alındığı 2 cilt ve 3000 sayfadan oluşan ‘Türk Dünyası Özel Sayısı’; ‘Türk Musîkîsi Özel Sayısı’, Türk Mûsıkîsi konusunda bugüne kadar yayınlanmış en muhtevalı temel eser 1600 sayfa.

2-     Yürüttüğü Uluslararası Projeler:

- En büyük fikir projelerinden olan ve dünyanın önemli Osmanlı uzmanlarının yer aldığı "Uluslararası Osmanlı Projesi" neticesinde "Osmanlı" ismiyle bugüne kadar Osmanlı Tarihi üzerine hazırlanmış en büyük araştırma 12 cilt olarak yayınlanmıştır. 33 ülkenin arşivlerinden faydalanan bu projenin 4 ciltlik İngilizce versiyonu da yayınlanmıştır.

- “Türk Projesi” ile başlangıçtan günümüze kadar Türk Milleti’nin kurduğu devletlerin; inşa ettiği emsalsiz kültür ve medeniyetin; siyaset, teşkilât, toplum, ekonomi, düşünce, bilim, dil, edebiyat, kültür ve sanat açılarından bütün yönleri ile değerlendirilmesini Türkiye’den 1721 bilim insanı ve araştırmacı yanında 48 ülkeden 589 bilim insanı ve araştırmacıyı bir araya getirerek hazırlamıştır. Türk Tarih Kurumu tarafından, ‘Türklerin günümüze kadar hazırlanmış tek toplu tarihi’ şeklinde nitelendirilerek ‘Takdir’e lâyık görülen bu proje 21 ciltten oluşmaktadır. Bu projenin İngilizcesi de The Turks adıyla 6 cilt olarak yayınlanmıştır. ‘The Turks’ yabancı bir dilde Türklerin tarihini, kültür ve medeniyetini anlatan en büyük çalışmaların başında gelmektedir.

- Ermeni Meselesi Araştırması: Konu hakkında başta Osmanlı arşivleri başta olmak üzere bütün dünyada açık olan arşivlerden faydalanılarak hazırlanmış uluslararası bir araştırma. 5 cilt ve 4000 sayfa.

- Uluslararası Balkanlar-Rumeli Projesi: Alanında son yüz yılın en büyük Balkan araştırmasını değerli akademisyenlerin katkısı ile hazırlamış, 5 cilt ve 6300 sayfalık bir kaynak eser oluşturmuştur.

- Uluslararası Kafkaslar Araştırması: Kafkasya coğrafyasını ve coğrafyada hüküm sürmüş Türk-İslâm medeniyetini tarihî perspektif içinde inceleyip, siyasi, kültürel, ekonomik ve stratejik açıdan bugünkü mevcut durumu da analiz eden uluslararası bir araştırma eseri ve aynı zamanda başvuru kaynağını bizlere kazandırmıştır. 11 cilt ve 8500 sayfa.

Bu çalışmaları yanında Türk Dünyası ile ilgili çeşitli kitaplar ve belgesel çalışmalarına da katkı sağlamış ve yayınlanmalarını sağlamıştır.

Denizli'deki bir termal otelde rahatsızlanan Hasan Celal Güzel, başkent Ankara'daki Güven Hastanesi'nde tedavi altına alındı. 19 Mart 2018'de akciğer enfeksiyonuna bağlı olarak gelişen solunum yetmezliği nedeniyle 73 yaşında öldü. 20 Mart günü Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde devlet töreni düzenlendi. Törenin ardından Hacı Bayram Camii'nde kılınan cenaze namazının ardından Gölbaşı Mezarlığı'na defnedildi.