Boston Maratonu bombalı saldırısı, ABD'nin Boston kentinde her yıl düzenlenen Boston Maratonu'nun bitiş noktasında, 15 Nisan 2013 tarihinde yerel saatler 14.49'u gösterirken gerçekleşen, 3 kişinin ölümü ve 200'den fazla kişinin yaralanması ile sonuçlanan bombalı bir saldırıdır.
Saldırıdan 3 gün sonra olaydan sorumlu olduğu sanılan 2 kişinin fotoğrafları FBI tarafından civardaki kameralardan tespit edilerek medyada yayınlanmış, bunun üzerine kaçmaya çalışan zanlılar 18 Nisan gecesi Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde görevli bir polisi öldürmüşlerdir. Zanlıları takibe alan polis görevlileriyle zanlılar arasında gerçekleşen ve sabahın erken saatlerine kadar süren bir silahlı bir çatışma sonucu Çeçen asıllı Tamerlan Tsarnaev ağır yaralı olarak ele geçirilmiş ve kısa bir süre sonra hastanede ölmüştür. Kardeşi Cevher Tsarnaev ise çatışma sırasında kaçarak bir süre izini kaybettirmiş ama Boston'un banliyölerinden biri olan Watertown semtinde gece geç saatlare kadar süren bir insan avı sonucu yaralı olarak ele geçirilmiştir. Bu insan avı sırasında 19 Nisan 2013 günü boyunca Boston ve civarı bölgelerde toplu taşımacılık araçları, iş yerleri, okullar ve üniversiteler de dahil olmak üzere birçok kuruluş kapatılmış ve şehirde oturan insanlardan evden dışarı çıkmamaları ve kapılarını kilitli tutmaları istenmiştir.
 İlk patlamanın hemen sonrası | |
| Bölge | Boylston Caddesi, Copley Meydanı'nın batısı, Boston, Massachusetts, ABD |
|---|---|
| Koordinatlar | 42°20′59.2″K 71°04′44.1″B / 42.349778°K 71.078917°B |
| Tarih | 15 Nisan 2013 14:49 (ET) |
Saldırı türü | Bombalı saldırı |
| Ölü | 5 |
| Yaralı | 200'den fazla |
| Şüpheliler | Tamerlan Tsarnaev (ölü) Cevher Tsarnaev (yakalandı) |
Patlamalar 15 Nisan 2013 tarihinde (Pazartesi günü), Massachusetts eyaletinin en büyük kenti olan Boston'da her yıl kutlanmakta olan Vatanseverler Bayramı sırasında meydana geldi. Geleneksel olarak her yıl bu bayram gününde koşulan Boston Maratonu o gün herhangi bir saldırının gerçekleşeceği ile ilgili hiçbir belirti olmadan başladı. Güvenlik görevlileri bölgeyi patlamalardan önce iki kere taramış; bu taramalardan sonuncusu patlamalardan sadece 1 saat önce gerçekleşmişti. İzleyicilerin bölgeye giriş ile çıkışı ve eşya getirip götürmesinde hiçbir sınırlama bulunmuyordu.
14:49 ET'de (18:49 UTC), iki bomba Boylston Caddesi üzerinde Copley Meydanı yakınında, birbirinden yaklaşık olarak 180 metre mesafedeki iki noktada patlamıştır. Patlamalar bitiş çizgisinin hemen öncesinde gerçekleşmiştir. İlk bomba Boylston Caddesi 671–673 kapı numaralı Marathon Sports spor mağazasının hemen önünde 14:49:43 EDT'de; ikincisi ise bir sokak batıda gene Boylston Caddesi üzerinde 755 kapı numaralı bir mevkiide 14:49:57 EDT'de patlamıştır.
Bombalar; patlayıcı maddelerden, metal parçalarından ve yuvarlama elemanlarından oluşmakla beraber ev yapımıydı ve siyah naylon torbalarla sırt çantalarına konulmuştu. Bombalar "düdüklü tencere patlayıcısı" olarak tarif edilmiştir ve yapımında "Fagor" marka bir tencere kullanıldığı düşünülmektedir. Diğer bombanın yapımında ise yapımı belirsiz bir metal kap kullanılmıştır. İki patlama arasında 13 saniye bulunmaktadır. Patlamalar yakındaki binaların camlarını kırmış olsa da bu binalara yapısal bir zarar vermemiştir.
Birinci patlama sırasında bitişteki saat 04:09:43'i göstermekteydi. Bombalar birinci yarışı bitirdikten yaklaşık olarak 2 saat sonra patladı. Bu sırada ise maratonda yarışı bitirmemiş 5700 koşucu bulunmaktaydı. Bazı yarışçılar 14:57'ye, patlamalardan 8 dakika sonrasına kadar bitiş çizgisini geçmeye çalıştı.
Bombalamalarda toplamda 3 kişi ölmüş ve 200'den fazla kişi de yaralanmıştır. Bombaların yere yerleştirilmesinden dolayı yaralananların çoğu vücutlarının alt bölgelerinden ve bacak kesimlerinden yara almışlardır. Tıbbi müdahale gerektiren yaralar şarapnel yaraları, kulak zarı patlaması, uzuv kopmaları ve sakatlanmalar gibi savaş yaralarına benziyordu. Boston Medical Center'daki travma cerrahisi şefi bu durumla ilgili olarak şu sözleri söylemiştir: "Biz ortopedi cerrahı olarak uzuvlarından sakatlanan hastaları tedavi etmeye alışığız ama 16 tanesini birden tedavi etmek olağanüstü bir durum. Ayrıca genelde patlama yaralarıyla karşılaşmayız."
Patlama sırasında ölenlerin tümü maratonu izlemeye gelmiş olan izleyicilerden oluşmaktaydı. Koşuculardan ölen olmamıştır. Ölenlerin kimlikleri şöyledir: Boston yakınındaki Medford semtinde oturan 29 yaşındaki restoran müdürü Krystle M. Campbell; Boston Üniversitesi'de lisansüsütü eğitimi yapmakta olan 23 yaşındaki Çin vatandaşı Lü Lingzi (Basitleştirilmiş Çince: 吕令子; Geleneksel Çince: 呂令子; pinyin: Lǚ Lìngzǐ); ve Boston'un Dorchester semtinde oturan 8 yaşındaki bir erkek çocuğu Martin Richard. Ayrıca zanlıların yakalanmadan hemen önce öldürdükleri 26 yaşındaki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü kampüs polisi Sean Collier de saldırının kurbanları arasındadır.
10 yerel hastanede 170'ten fazla insan tedavi edilmiştir. İkisi çocuk olmak üzere, yaralıların en az 15 tanesi 16 Nisan tarihinde kritik durumda bulunmaktaydı.
Birçok yaralı alt bacak yaralanmaları ve şarapnellere maruz kalmışmıştır. Bu durum, patlayıcıların yere yakın bir yere yerleştirildiğini göstermektedir. Bazı yaralıların kulak zarları yırtılmıştır. En az 13 kişinin bacaklarının kesilmesine (ampütasyon) mecbur kalınmıştır. Doktorlar yaralıların vücutlarından "yuvarlanma elemanı tipi" metal bilyalar ile 1 ile 2.5 santimetre boyunda marangoz çivileri çıkardıklarını belirtmiştir. Ayrıca patlama bölgesinde yerlerde de benzer nesneler bulunmuştur. Doktorlara göre, bombaların yere yakın olması, yaraların gövde ve kafa yerine daha çok bacak ve ayak bölgelerinde olmasına neden olmuş; ve yaraların ölümcüllüğünü azaltmıştır.
Patlamalardan 3 gün sonraki insan avında ise MBTA (Massachusetts Bay Transportation Authority=Massachusetts Körfez Ulaşım Birimi) polis memuru 33 yaşındaki Richard Donohue, Jr., zanlılarla girişilen silahlı çatışmada kritik bir biçimde yaralanmıştır.
Kurtarma ekipleri, tıbbi elemanlar, görgü tanıkları ve koşucular olayın hemen sonrasında yaralılara yardım etmeye çalıştı.
Maraton patlama anından hemen sonra durdurulmuştur. Polis, koşularını henüz tamamlamamış olan koşucuları bitiş çizgisinden uzağa, Boston Commons ve Kenmore Caddesi'ne yönlendirmiştir. Yakınlardaki Lenox Oteli ise tahliye edilmiştir. Polis patlama bölgesi çevresindeki 15 sokaklık bir bölgeyi yaya ve araç trafiğine kapamış; bu bölge 16 Nisan günü 12 sokağa indirilmiştir. Bölgede bulunan Massachusetts National Guard (Massachusetts Milli Askeri Kuvvetler) askerleri de yerel yetkililere yardım için katılmıştır. Bomba imha ekipleri bölgeyi aramıştır. Birçok görgü tanıkları patlamalardan kaçış sırasında çantalarını terkederek kaçmiş; bu çantaların içinde başka bomba olması ihtimali gözönünde bulundurulmuştur. Boston emniyet müdürü Edward F. Davis vatandaşlara sokaklardan uzak durmalarını tavsiye etmiştir.
.jpg)
Her ne kadar bölgede terkedilmiş paketlerde başka bombaların olabileceği düşünülmüşse de başka bombalar bulunmamıştır. 15 Nisan'da ise, Boston Bomba İmha Timi Boylston Caddesi'ndeki 600 numaralı blokta bulunan bir paketi kontrollü olarak imha edeceğini açıklamıştır. Bazı haber kaynakları ilk başta daha çok bombanın bulunduğunu belirtmiştir.
Güvenlik tedbiri olarak, Federal Havacılık Kurulu (FAA) Boston hava sahasını geçici olarak uçuşa kapatmıştır. Bazı Massachusetts ulaşım seferleri durdurulmuş, eyaletteki diğer bazı şehirler ve komşu eyaletlerin polis kuvvetleri harekete geçirilmiştir. Amerika Birleşik Devletleri Başsavcısı Eric Holder bakanlığın tüm kaynaklarının patlamaların soruşturması için yönlendirileceğini belirtmiştir. Amerika Birleşik Devletleri Deniz Kuvvetleri yerel yetkililere yardım için kendi bomba imha timleri de patlama bölgesine göndermiştir.
Massachusetts Acil Durum Kontrol Dairesi vatandaşlara tanıdıklarıyla sesli arama yerine SMS mesajları ile haberleşmelerini tavsiye etmiş, buna gerekçe olarak da kalabalık telefon hatları gösterilmiştir. Boston'taki cep telefonu hatları yoğun trafiğe maruz kalmasına rağmen işlek kalmıştır. Bazı yerel medya kuruluşları ise yanlış olarak cep telefonu hattının çöktüğünü iddia etmiştir.
Amerikan Kızılhaçı yaralanan koşucuların tanıdık ve aile üyelerinin durumlarıyla ilgili bilgilere ulaşmalarına yardım etmiştir. Boston Emniyet Müdürlüğü ise tanıdıkları ve akrabalarını merak eden insanlar için bilgi alabilecekleri bir yardım hattı kurmuştur. Google Person Finder ise kayıp kişilerin aratılabileceği servisini Boston Marathon Explosions adı altında açmıştır.
Patlamaya yakın bölgedeki birkaç otelin kapanması nedeniyle barınmasız kalan turistlere Boston'daki yerli halkın evlerini açtıkları öğrenilmiştir.
Alkol, Tütün, Ateşli Silahlar ve Patlayıcılar Bürosu (ATF), CIA, and Milli Terörizmle Mücadele Teşkilatı (National Counterterrorism Centre) ile birlikte saldırı hakkında soruşturma açan FBI, bombalamaları "terörist bir eylem" olarak değerlendirmiştir. Şu ana kadar ise sadece iki zanlının kimliği tespit edilebilmiştir.
Amerika Birleşik Devletleri hükûmet yetkilileri saldırılardan önce herhangi bir istihbarat veya ihbarın mevcut olmadığını açıklamıştır. ABD Temsilciler Meclisi istihbarat alt komisyonu üyesi Peter King, bu durumla ilgili olarak: "Geçen hafta, ABD'de güncelliğimi koruyan tehditlerle ilgili çok gizli brifinglerde bulundum ama bununla ilgili en küçük bir iz bile yoktu." demecini vermiştir
Bombalamaların gerçekleştiği günün akşamı, saat 18:00'de düzenenlen basın konferansında, Boston emniyet müdürü Edward F. Davis gazetecilere henüz kimsenin gözaltında olmadığını açıkladı. Zanlı olarak değerlendirilmemekle birlikte, aralarında patlama bölgesinde görülen Suudi kökenli bir kişi bulunan birkaç kişi sorgulanmış ve bazıları gözaltına alınmıştır. 16 Nisan sabahı, emniyet görevlileri Boston yakınındaki Revere semtinde patlamadaki şarapnelden yaralanmış Suudi bir kişinin evinde arama yapmıştır. CNN evinde arama yapılan kişinin saldırıyla hiçbir bağlantısının olmadığının anlaşıldığını ve ismi açıklanmayan bir yetkili de bu kişinin "sadece yanlış zamanda yanlış yerde olduğunun anlaşıldığını" belirtmiştir.
Soruşturma sırasında bilgisine başvurulan bir kişi, patlayıcılardan en az birinin daha büyük bir zarar verebilmesi için düdüklü tencereye yerleştirilmiş metal parçaları, çiviler ve yuvarlama elemanları ile desteklendiğini ve bir sırt çantasına konulduğunu öne sürmüştür. Tencerenin kapağı yakınlardaki bir çatıda bulunmuştır. Soruşturmacılar ayrıca bombanın tetikleme cihazında kullanıldığı sanılan elektronik devrelerin kalıntılarını bulmuşlardır. Barut da muhtemelen patlayıcı cihazlarda kullanılmıştı.
18 Nisan günü yerel saatle 17:20'de yapılan basın toplantısında FBI zanlıların fotoğraflarını ve olay bölgesindeki kameralardan elde edilen video görüntülerini basına açıklamıştır. Görüntülerde zanlıların olay yerinde ve olay saatlerinde sırtlarında çantalar taşıyarak amaçlı bir şekilde birbirlerini izleyerek yürüdükleri görülmektedir. Yetkililer halktan bu kişilerin kimliklerini saptamak için yardım istemiştir. Yetkililer ayrıca İnternet ve sosyal medyada yanlış kişilerin hedef alınmasına engel olmak istediklerini belirtmişlerdir. Bu görüntülerin basına aktarılması zanlıların kimliklerinin anlaşılmasında büyük bir rol oynamıştır.
Görüntülerin basına açıklanmasından kısa bir süre sonra yerel saatle 22:48'de zanlılar Massachusetts Teknoloji Enstitüsü kampüsünde görev yapan 27 yaşındaki güvenlik görevlisi Sean Collier'i vurarak öldürmüşlerdir. Collier Massachusetts General Hospital hastanesine götürülmüş ancak kurtarılamamıştır.
İki zanlı daha sonra Boston'un Brighton semtinde bir Mercedes marka bir SUV aracı gaspederek aracın sürücüsünü rehin almışlardır. Aracın sürücüsünün banka kartını kullanarak 800 dolar para çeken zanlılar bir benzin istasyonunda benzin alırken aracın sürücüsü kaçmayı başarmıştır. Kaçan sürücünün polise haber vermesi sonucu güvenlik kuvvetleri aracı takibe almışlardır.
Saldırıyı ve sonrasındaki soruşturma sürecini konu alan, yönetmenliğini Peter Berg'ün üstlendiği Kara Gün (Patriots Day) adlı film, 2016'da yayımlandı. Saldırıdan yaralı olarak kurtulan Jeff Bauman'ın saldırı sonrasındaki hayatını konu alan David Gordon Green'in yönetmenliğini üstlendiği Pes Etme (Stronger) ise 2017'de vizyona girdi.
This article uses material from the Wikipedia Türkçe article Boston Maratonu bombalı saldırısı, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Aksi belirtilmedikçe içeriğin kullanımı CC BY-SA 4.0 lisansı kapsamında uygundur. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Türkçe (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
