การเลือกตั้งคณะกรรมการประกันสังคม พ.ศ. 2566

2566 กำหนดให้มีขึ้นในวันอาทิตย์ที่ 24 ธันวาคม พ.ศ. 2566 เพื่อเลือกผู้แทนฝ่ายนายจ้างและผู้แทนฝ่ายผู้ประกันตน ฝ่ายละ 7 คน เป็นกรรมการในคณะกรรมการประกันสังคม ถือเป็นการเลือกตั้งคณะกรรมการประกันสังคมครั้งแรก นับตั้งแต่การออกพระราชบัญญัติประกันสังคม (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2558 ซึ่งระบุให้ผู้แทนฝ่ายนายจ้างและผู้แทนฝ่ายประกันตนมาจากการเลือกตั้ง หากนับตามจำนวนผู้มีสิทธิเลือกตั้ง การเลือกตั้งครั้งนี้จะเป็นการเลือกตั้งใหญ่สุดเป็นอันดับที่ 2 รองจากการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป เนื่องจากผู้มีสิทธิเลือกตั้งต้องเป็นนายจ้างที่ขึ้นทะเบียนกับสำนักงานประกันสังคม หรือเป็นผู้ประกันตนตามมาตรา 33 มาตรา 39 และมาตรา 40 ของ พ.ร.บ.ประกันสังคม ซึ่งมีจำนวนมากกว่า 20 ล้านคน อย่างไรก็ตาม มีจำนวนผู้ลงทะเบียนใช้สิทธิเลือกตั้งทั้งสิ้น 949,818 คน จากที่สำนักงานประกันสังคมตั้งเป้าหมายไว้ที่ 1,000,000 คน

การเลือกตั้งคณะกรรมการประกันสังคมเกิดขึ้นหลังจากคณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 61 โดยความเห็นชอบของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ ภายใต้คณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ออกพระราชบัญญัติประกันสังคม (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2558 ซึ่งระบุไว้ในมาตรา 8 ให้ผู้แทนฝ่ายนายจ้างและผู้แทนฝ่ายประกันตนมาจากการเลือกตั้ง

วันที่ 5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2558 พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีในขณะนั้น ในฐานะหัวหน้า คสช. ได้ออกคำสั่งฉบับที่ 40/2558 ให้คณะกรรมการประกันสังคมยุติการปฏิบัติหน้าที่ และงดการบังคับใช้บางมาตราที่เกี่ยวข้องกับการเลือกตั้งในพระราชบัญญัติดังกล่าว พร้อมแต่งตั้งคณะกรรมการประกันสังคมชุดใหม่ โดยมีกำหนดวาระการทำงานสองปี

เมื่อครบกำหนดวาระ 2 ปีแล้ว ในวันที่ 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2561 วิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรีในขณะนั้น ได้หารือร่วมกับตัวแทนของกระทรวงแรงงาน เกี่ยวกับการเลือกตั้งคณะกรรมประกันสังคมที่จะเกิดขึ้น ที่ประชุมเห็นว่า ควรให้คณะกรรมการประกันสังคมชุดปัจจุบันยังคงปฏิบัติหน้าที่ต่อไป เนื่องจากการเลือกตั้งอาจขัดคำสั่ง คสช. ที่ห้ามดำเนินกิจกรรมทางการเมือง

วันที่ 9 กรกฎาคม พ.ศ. 2562 ซึ่งเป็นช่วงเวลาก่อนที่ คสช. จะสิ้นสุดลงหลังการเข้ารับหน้าที่ของคณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 62 พล.อ.ประยุทธ์ ในฐานะหัวหน้า คสช. ได้ออกคำสั่งฉบับที่ 9/2562 เรื่อง การยกเลิกประกาศ คสช. คำสั่ง คสช. และคำสั่งหัวหน้า คสช. บางฉบับที่หมดความจำเป็น ซึ่งคำสั่งฉบับนี้เป็นมีการระบุให้ยกเลิกคำสั่งหัวหน้า คสช. ฉบับที่ 40/2558 ซึ่งใช้แต่งตั้งคณะกรรมการและที่ปรึกษารวม 4 ชุด ยกเว้นคณะกรรมการประกันสังคมที่ยังคงปฏิบัติหน้าที่ต่อไปก่อน และกำหนดให้กระทรวงแรงงานจัดทำระเบียบว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการเลือกตั้งผู้แทนฝ่ายนายจ้างและผู้แทนฝ่ายผู้ประกันตนให้เสร็จภายใน 2 ปี

วันที่ 8 กรกฎาคม พ.ศ. 2564 ซึ่งครบกำหนด 2 ปีตามคำสั่งหัวหน้า คสช. ดังกล่าว กระทรวงแรงงานได้ออกระเบียบว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการเลือกตั้งผู้แทนฝ่ายนายจ้างและผู้แทนฝ่ายผู้ประกันตนเป็นกรรมการในคณะกรรมการประกันสังคม ภายหลังจากการออกระเบียบ ก็ยังไม่มีความคืบหน้าถึงกำหนดการเลือกตั้งที่แน่ชัด และมีการส่งหนังสือเรียกร้องจากเครือข่ายผู้ใช้แรงงานอย่างต่อเนื่อง

จนกระทั่งหลังเปลี่ยนผ่านสู่คณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 63 แล้ว เมื่อวันที่ 29 กันยายน พ.ศ. 2566 พิพัฒน์ รัชกิจประการ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงแรงงาน จึงประกาศพร้อมจัดการเลือกตั้งครั้งแรกในวันที่ 24 ธันวาคม พ.ศ. 2566 โดยเมื่อวันที่ 6 ตุลาคม สำนักงานประกันสังคมออกประกาศหลักเกณฑ์ และคุณสมบัติ การเลือกตั้งผู้แทนฝ่ายนายจ้างและผู้แทนฝ่ายผู้ประกันตน อย่างไรก็ตาม ณ วันที่ 27 ตุลาคม ยังมีผู้ประกันตนที่ลงทะเบียนใช้สิทธิเลือกตั้งในครั้งนี้เพียงกว่า 120,000 คน ไม่ถึงจำนวนที่สำนักงานประกันสังคมตั้งเป้าหมายไว้ที่ 1,000,000 คน พริษฐ์ วัชรสินธุ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบบัญชีรายชื่อ พรรคก้าวไกล ในฐานะประธานคณะกรรมาธิการการพัฒนาการเมือง การสื่อสารมวลชน และการมีส่วนร่วมของประชาชน ของสภาผู้แทนราษฎรไทย ชุดที่ 26 จึงนำคณะกรรมาธิการมาร่วมเชิญชวนผู้ประกันตนและนายจ้างลงทะเบียนใช้สิทธิเลือกตั้งคณะกรรมการประกันสังคม ต่อมาเมื่อวันที่ 30 ตุลาคม คณะกรรมการจัดการเลือกตั้งคณะกรรมการประกันสังคมได้มีมติเห็นชอบให้ขยายเวลาการลงทะเบียนใช้สิทธิเลือกตั้ง และการรับสมัครผู้แทนฝ่ายนายจ้างและผู้แทนฝ่ายผู้ประกันตน ออกไปจนถึงวันที่ 10 พฤศจิกายน และเมื่อปิดรับการลงทะเบียนแล้ว มีผู้ลงทะเบียนใช้สิทธิเลือกตั้งจำนวนทั้งสิ้น 949,818 คน แบ่งเป็นฝ่ายผู้ประกันตน 945,609 คน ฝ่ายนายจ้าง จำนวน 4,209 คน และมีผู้สมัครจำนวน 316 คน แบ่งเป็นจากฝ่ายผู้ประกันตน 247 คน และจากฝ่ายนายจ้าง 69 คน

คณะกรรมการประกันสังคม มีทั้งสิ้น 20 คน โดยแบ่งเป็นจากหน่วยงานภาครัฐ จำนวน 6 คน ผู้แทนฝ่ายนายจ้าง และผู้ประกันตน ฝั่งละ 7 คน มีวาระการดำรงตำแหน่งทั้งหมด 2 ปี

ตำแหน่งประธานคณะกรรมการฯ

• ปลัดกระทรวงแรงงาน

ตำแหน่งกรรมการ

1. ผู้แทนกระทรวงการคลัง
2. ผู้แทนกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์
3. ผู้แทนกระทรวงมหาดไทย
4. ผู้แทนกระทรวงสาธารณสุข
5. ผู้แทนสำนักงบประมาณ
6. ผู้แทนฝ่ายนายจ้าง 7 คน (มาจากการเลือกตั้ง)
7. ผู้แทนฝ่ายผู้ประกันตน 7 คน (มาจากการเลือกตั้ง)

• ผู้มีสัญชาติไทย
• เป็นผู้ประกันตน ม.33 ม.39 และ ม.40 (ฐานข้อมูลมีจำนวน 20 ล้านคน)
• ขึ้นทะเบียนผู้ประกันตน ไม่น้อยกว่า 6 เดือน ก่อนเดือนที่ก่อนเดือนที่ประกาศจัดวันเลือกตั้ง (เดือน มี.ค. 2566)
• จ่ายสมทบประกันสังคมไม่น้อยกว่า 3 เดือน ภายในระยะเวลา 6 เดือนก่อนเดือนที่ประกาศจัดวันเลือกตั้ง (เดือน มี.ค. 2566)
• ต้องลงทะเบียนเพื่อใช้สิทธิเลือกตั้ง

ฝ่ายผู้ประกันตน

รายชื่อกลุ่มและผู้สมัครรับเลือกตั้งคณะกรรมการประกันสังคม ฝ่ายผู้ประกันตน โดยมีการลงสมัครในนามอิสระ หรือกลุ่มต่างๆ

โดยมีผู้สมัครรับเลือกตั้งทั้งสิ้น 247 คน มีคุณสมบัติทั้งสิ้น 228 คน ดังนี้

กลุ่มเครือข่ายประกันสังคมคนทำงาน

กลุ่มเครือข่ายประกันสังคมคนทำงาน ลงสมัครฝ่ายผู้ประกันตนทั้งหมด 7 คน

กลุ่มคณะกรรมการบริหารสภาองค์การลูกจ้างแห่งประเทศไทย

กลุ่มสมาพันธ์สมานฉันท์แรงงานไทย ลงสมัครฝ่ายผู้ประกันตนทั้งหมด 7 คน โดยมีการสนับสนุนจากกลุ่มปากน้ำ ของตระกูลอัศวเหม

กลุ่มสมาพันธ์สมานฉันท์แรงงานไทย

กลุ่มสมาพันธ์สมานฉันท์แรงงานไทย ลงสมัครฝ่ายผู้ประกันตนทั้งหมด 7 คน นำโดย สาวิทย์ แก้วหวาน ประธานสมาพันธ์ฯ โดยมีดังนี้

กลุ่ม 3 ขอต้องไปต่อ

กลุ่ม 3 ขอต้องไปต่อ ลงสมัครฝ่ายผู้ประกันตนทั้งหมด 5 คน โดยมีดังนี้

กลุ่มประกันสังคมก้าวหน้า

กลุ่มประกันสังคมก้าวหน้า ลงสมัครฝ่ายผู้ประกันตนทั้งหมด 7 คน มีคณะก้าวหน้าเป็นที่ปรึกษา โดยมีดังนี้

กลุ่มสภาองค์การลูกจ้างแรงงานยานยนต์แห่งประเทศไทย

กลุ่มสมาพันธ์สมานฉันท์แรงงานไทย ลงสมัครฝ่ายผู้ประกันตนทั้งหมด 7 คน โดยมีการสนับสนุนจาก สุชาติ ชมกลิ่น และ พิพัฒน์ รัชกิจประการ

ฝ่ายนายจ้าง

มีผู้สมัครรับเลือกตั้งทั้งสิ้น 69 คน มีคุณสมบัติทั้งสิ้น 61 คน โดยมีการลงสมัครในนามอิสระ หรือกลุ่มต่างๆ

กลุ่มพัฒนาประกันสังคม

กลุ่มพัฒนาประกันสังคม ลงสมัครฝ่ายนายจ้างทั้งหมด 7 คน โดยมีดังนี้

เมื่อปิดการลงคะแนน พบว่าฝ่ายผู้ประกันตน มาใช้สิทธิ 18.36% จากที่ลงทะเบียนไว้ 854,065 คน ฝ่ายนายจ้าง มาใช้สิทธิ 46.82% จากที่ลงทะเบียน ไว้ 3,169 คน

ฝ่ายผู้ประกันตน

ฝ่ายนายจ้าง

• คณะกรรมการประกันสังคม
• สำนักงานประกันสังคม