สาธารณรัฐอาร์มีเนียที่ 1

1918 ถึงวันที่ 2 ธันวาคม ค.ศ. 1920 ในดินแดนที่มีประชากรอาร์นีเนียอาศัยอยู่ในอดีตจักรวรรดิรัสเซีย (ที่รู้จักกันในชื่อ "อาร์มีเนียตะวันออก" หรือ "อาร์มีเนียของรัสเซีย") สาธารณรัฐก่อตั้งขึ้นในเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 1918 หลังจากการล่มสลายของสหพันธ์สาธารณรัฐประชาธิปไตยทรานส์คอเคเซีย โดยมีเมืองหลวงอยู่ที่เยเรวาน ซึ่งถือเป็นการฟื้นฟูรัฐอาร์มีเนียขึ้นครั้งแรกนับตั้งแต่สมัยกลาง

สาธารณรัฐอาร์มีเนีย Հայաստանի Հանրապետություն
ค.ศ. 1918–ค.ศ. 1920
ธงชาติ ตราแผ่นดิน
เพลงชาติ: Մեր Հայրենիք แมร์ฮัยแรนิค "ปิตุภูมิของเรา"
แผนที่สาธารณรัฐอาร์มีเนียที่หนึ่งตั้งแต่เดือนพฤษภาคม–มิถุนายน ค.ศ. 1919
เมืองหลวง	เยเรวาน
ภาษาราชการ	อาร์มีเนีย
ภาษาทั่วไป	อาร์มีเนีย อาเซอร์ไบจาน รัสเซีย กรีก
กลุ่มชาติพันธุ์	ชาวอาร์มีเนีย: 53% มุสลิม: 38% อื่น ๆ: 9%
การปกครอง	สาธารณรัฐระบบรัฐสภา
นายกรัฐมนตรี
• มิถุนายน ค.ศ. 1918 – พฤษภาคม ค.ศ. 1919	Hovhannes Kajaznuni
• พฤษภาคม ค.ศ. 1919 – พฤษภาคม ค.ศ. 1920	Alexander Khatisian
• พฤษภาคม–พฤศจิกายน ค.ศ. 1920	Hamo Ohanjanyan
• พฤศจิกายน–ธันวาคม ค.ศ. 1920	Simon Vratsian
สภานิติบัญญัติ	Khorhrdaran
ยุคประวัติศาสตร์	สมัยระหว่างสงคราม
• ประกาศอิสรภาพ	28 พฤษภาคม ค.ศ. 1918
• รัฐบัญญัติสหอาร์มีเนีย	28 พฤษภาคม ค.ศ. 1919
• โซเวียตบุกครอง	2 ธันวาคม ค.ศ. 1920
พื้นที่
ค.ศ. 1918 (ภายหลังสนธิสัญญาบาตูม)	11,396 ตารางกิโลเมตร (4,400 ตารางไมล์)
ค.ศ. 1919 (ภายหลังการสงบศึกมูโดรส)	45,325 ตารางกิโลเมตร (17,500 ตารางไมล์)
ค.ศ. 1920 (ภายหลังสนธิสัญญาอะเลคซันโดรปอล)	30,044 ตารางกิโลเมตร (11,600 ตารางไมล์)
ประชากร
• ค.ศ. 1918 (ภายหลังสนธิสัญญาบาตูม)	900,000
• ค.ศ. 1919 (ภายหลังการสงบศึกมูโดรส)	1,510,000
• ค.ศ. 1920 (ภายหลังสนธิสัญญาอะเลคซันโดรปอล)	720,000
สกุลเงิน	รูเบิลอาร์มีเนีย
ก่อนหน้า ถัดไป สหพันธ์สาธารณรัฐประชาธิปไตยทรานส์คอเคเซีย สาธารณรัฐที่สูงอาร์มีเนีย อาร์มีเนียโซเวียต ตุรกี
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ	อาร์มีเนีย อาเซอร์ไบจาน ตุรกี จอร์เจีย

ในปีแรกของการได้รับเอกราช อาร์มีเนียกินพื้นที่เพียงบริเวณรอบด้านทะเลสาบเซวาน หลังจากการบุกครองของจักรวรรดิออตโตมันในระหว่างการทัพคอเคซัส แต่หลังจากการสงบศึกมูโดรส เขตแดนของอาร์มีเนียขยายขึ้นอันเนื่องจากการถอนกำลังของออตโตมัน นำไปสู่สงครามชายแดนในช่วงสั้น ๆ กับประเทศเพื่อนบ้านอย่างจอร์เจีย ในช่วงฤดูหนาวแรก ผู้ลี้ภัยหลายแสนคนในประเทศที่หนีการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์เสียชีวิตจากความอดอยากหรือการถูกทอดทิ้ง ในฤดูใบไม้ผลิ ค.ศ. 1919 อาร์มีเนียเข้าผนวกภูมิภาคคาร์สและนาคีชีวันที่ออตโตมันยึดครองก่อนหน้านี้ โดยได้รับการสนับสนุนจากสหราชอาณาจักร ด้วยเหตุนี้ อาณาเขตของประเทศจึงเพิ่มขนาดมากกว่าเดิมสามเท่า อย่างไรก็ตาม อาร์มีเนียสามารถควบคุมพื้นที่เหล่านี้ได้ในระยะเวลาอันสั้น จนกระทั่งการก่อการกำเริบมุสลิมที่ปะทุขึ้นในช่วงฤดูร้อน ค.ศ. 1919

ในช่วงปลาย ค.ศ. 1919 ภูมิภาคซางแกซูร์เผชิญกับการโจมตีจากประเทศเพื่อนบ้านอย่างอาเซอร์ไบจาน อย่างไรก็ตาม การต่อสู้เริ่มสงบลงจนกระทั่งชาวอาร์มีเนียก่อจราจลเมื่อเดือนมีนาคมของปีต่อมา ในภูมิภาคนากอร์โน-คาราบัคที่อยู่ในการควบคุมของอาเซอร์ไบจาน ซึ่งสิ้นสุดลงจากการบุกครองอาเซอร์ไบจานของกองทัพแดงในเดือนเมษายน จากนั้นในเดือนสิงหาคม ค.ศ. 1920 ผู้แทนอาร์มีเนียร่วมลงนามในสนธิสัญญาแซฟวร์ ซึ่งทำให้ประเทศได้รับดินแดนเพิ่มเติม 40,000 ตารางไมล์ (100,000 ตารางกิโลเมตร) ของพื้นที่ในอาร์มีเนียตะวันตก แม้ว่าสนธิสัญญานี้จะไม่เคยนำมาใช้เลย ในช่วงปลาย ค.ศ. 1920 กองกำลังตุรกีเข้ารุกรานสาธารณรัฐ ซึ่งจบลงจากการแบ่งประเทศ จากนั้นจึงถูกรัสเซียโซเวียตเข้ายึดครองและเปลี่ยนเป็นสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอาร์มีเนีย ไม่นานหลังจากนั้น เกิดการกบฏต่อต้านบอลเชวิคต่อต้านอำนาจโซเวียตที่กินเวลาตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนกรกฎาคม ค.ศ. 1921

ในระยะเวลาสองปีครึ่งของการดำรงอยู่ อาร์มีเนียได้สร้างความสัมพันธ์ทางการทูตกับ 40 ประเทศ รวมถึงได้รับการรับรองโดยนิตินัย มีการจัดการเลือกตั้งรัฐสภา และมีการก่อตั้งมหาวิทยาลัยแห่งแรก รัฐสภาและรัฐบาลของประเทศอยู่ภายใต้การครอบงำของพรรคดาชนาค (ARF) อย่างไรก็ตาม ตำแหน่งในคณะรัฐมนตรีช่วงแรกได้มอบให้กับพรรคที่สนับสนุนชนชั้นนายทุนอย่างพรรคประชานิยมอาร์มีเนีย และภายหลังเป็นพรรคปฏิวัติสังคมนิยม