สะมาริตัน

สะมาริตัน

ࠔࠌࠓࠉࠌ שומרונים‎ السامريون
ชาวสะมาริตันประกอบพิธีปัสคาบนภูเขาเกริซิม ใกล้เมืองนาบลัส
ประชากรทั้งหมด
~840 (2021)
ภูมิภาคที่มีประชากรอย่างมีนัยสำคัญ
อิสราเอล (โฮโลน)	460 (2021)
ปาเลสไตน์ (คีร์ยาตลูซา)	380 (2021)
ภาษา
ภาษาพูดสมัยใหม่: ภาษาฮีบรูอิสราเอล, ภาษาอาหรับเลอวานต์ใต้ ภาษาในพิธีกรรม: ภาษาฮีบรูซามาริทัน, ภาษาอราเมอิกซามาริทัน
ศาสนา
ศาสนาสะมาริตัน
กลุ่มชาติพันธุ์ที่เกี่ยวข้อง
ชาวยิว, ชนพูดกลุ่มภาษาเซมิติก เช่น ชาวอาหรับลิแวนต์, ชาวปาเลสไตน์, ชาวมันดาอี

ธรรมเนียมสะมาริตันยืนยันว่าพวกตนสืบเชื้อสายจากเผ่าเอฟราอิมและเผ่ามนัสเสห์ซึ่งเป็นเผ่าอิสราเอลทางเหนือที่ไม่ถูกเนรเทศโดยจักรวรรดิอัสซีเรียใหม่หลังการทำลายราชอาณาจักรอิสราเอล พวกเขาถือว่าศาสนาสะมาริตันเป็นศาสนาของวงศ์วานอิสราเอลที่แท้จริงและเชื่อว่าศาสนายูดาห์ถูกปรับเปลี่ยนไปตามกาลเวลา ชาวสะมาริตันนับถือภูเขาเกริซิมใกล้เมืองนาบลัสและเชเคมเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ ต่างจากชาวยิวที่นับถือเนินพระวิหารในเยรูซาเลม ชาวสะมาริตันกล่าวว่าความแตกแยกระหว่างศาสนาสะมาริตันกับศาสนายูดาห์เกิดจากอีไลละทิ้งพลับพลาที่ภูเขาเกริซิมไปสร้างพลับพลาของตนอีกแห่งที่ไชโลห์

แต่เดิมสะมาริตันเป็นชุมชนขนาดใหญ่ แต่ประชากรลดลงอย่างมากหลังจักรวรรดิไบแซนไทน์ปราบปรามกบฏสะมาริตันระหว่างค.ศ. 484–572 ประชากรสะมาริตันยิ่งลดลงเมื่อมีการบังคับเปลี่ยนศาสนาคริสต์ในสมัยไบแซนไทน์และศาสนาอิสลามช่วงการพิชิตลิแวนต์ของมุสลิม เบนยามินแห่งตูเดลา นักเดินทางชาวยิวสมัยคริสต์ศตวรรษที่ 12 บันทึกว่ามีชาวสะมาริตันหลงเหลือประมาณ 1,900 คนในปาเลสไตน์และซีเรีย ในปี ค.ศ. 2021 จำนวนประชากรสะมาริตันอยู่ที่ 840 คน แบ่งเป็นผู้อาศัยในหมู่บ้านคีร์ยาตลูซาในเวสต์แบงก์กับชุมชนสะมาริตันในเมืองโฮโลน นอกจากนี้ยังมีชาวสะมาริตันจำนวนหนึ่งในบราซิล ซิซิลีและอื่น ๆ ผู้นำศาสนาสะมาริตันคือมหาปุโรหิตสะมาริตัน ศาสนาสะมาริตันใช้ภาษาฮีบรูซามาริทันและภาษาอราเมอิกซามาริทันที่เขียนด้วยอักษรซามาริทันในพิธีกรรม ขณะที่ชาวสะมาริตันในคีร์ยาตลูซาพูดภาษาอาหรับเลอวานต์ใต้ ส่วนในโฮโลนพูดภาษาฮีบรูอิสราเอล

มีการเปลี่ยนศาสนาระหว่างยูดาห์กับสะมาริตันเป็นครั้งคราวในอิสราเอล ซึ่งส่วนใหญ่มาจากการสมรสต่างศาสนา ศาสนายูดาห์รับบีซึ่งเป็นศาสนายูดาห์กระแสหลักในอิสราเอลถือว่าศาสนาสะมาริตันเป็นนิกายหนึ่งของศาสนายูดาห์ ขณะที่องค์การรับบีสูงสุดอิสราเอลกำหนดให้ชาวสะมาริตันต้องเปลี่ยนมานับถือศาสนายูดาห์จึงจะได้รับการยอมรับเป็นชาวยิวตามหลักฮาลอกา วรรณกรรมรับบีปฏิเสธชาวสะมาริตันนอกจากพวกเขาจะละทิ้งความเชื่อว่าภูเขาเกริซิมเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ของวงศ์วานอิสราเอล ชาวสะมาริตันที่ถือสัญชาติอิสราเอลในโฮโลนเข้ารับราชการทหารในกองกำลังป้องกันอิสราเอล ด้านชาวสะมาริตันในคีร์ยาตลูซาที่ถือสัญชาติอิสราเอลและปาเลสไตน์ได้รับการยกเว้นการรับราชการทหาร

หมายเหตุ