วิลเดอบีสต์

คำว่า "วิลเดอบีสต์" เป็นภาษาดัตช์แปลว่า "สัตว์ป่า" หรือ "วัวป่า" ในภาษาอาฟรีกานส์ (เบียส = วัว) ในขณะที่ Connochaetes มาจากภาษากรีก คำ κόννος (Konnos) หมายถึง "เครา" และ χαίτη (khaítē) หมายถึง "ไหล่ผม" หรือ "แผงคอ" ขณะที่คำว่า "นู" มาจากภาษากอยกอยแปลว่า "สัตว์เหล่านี้"

วิลเดอบีสต์มีส่วนสูงจากเท้าถึงหัวไหล่ประมาณ 1.3–1.5 เมตร ขนาดตัวเท่า ๆ กับวัวบ้าน มีความยาวลำตัวประมาณ 1.7–2.4 เมตร ความยาวหาง 75–100 เซนติเมตร ตัวผู้มีน้ำหนักเมื่อโตเต็มที่ 185–230 กิโลกรัม ตัวเมียมีน้ำหนักเมื่อโตเต็มที่ 150–180 กิโลกรัม มีเขาคล้ายเขากระทิง แต่เล็กกว่า มีเขาทั้งตัวผู้และตัวเมีย สีของลำตัวทั่วไปเป็นสีเทา แต่มีแถบสีดำที่ใบหน้า หางค่อนข้างยาวสีดำ และมีเคราสีขาวหรือดำบริเวณใต้คอ บนหลังคอมีแผงขนสีดำต่อไปถึงไหล่ อายุโดยเฉลี่ย 12–20 ปี พบสูงสุดถึง 40 ปี

วิลเดอบีสต์ถือเป็นแอนทีโลปขนาดใหญ่ และจัดเป็นแอนทีโลปที่สามารถพบได้ง่ายที่สุดในทวีปแอฟริกา มีพฤติกรรมอาศัยอยู่รวมตัวกันเป็นฝูงใหญ่ บางฝูงอาจถึงหลักหมื่นตัว โดยมีตัวผู้ที่แข็งแรงเป็นจ่าฝูง

แบ่งออกได้เป็น 2 ชนิด คือ

• วิลเดอบีสต์หางขาว (Connochaetes gnou)
• วิลเดอบีสต์สีน้ำเงิน หรือ วิลเดอบีสต์เคราขาว (Connochaetes taurinus)

 

 

ในทุกปี ในเดือนพฤษภาคม ซึ่งเป็นช่วงเข้าสู่ฤดูแล้ง ที่อาหารหากินยาก ฝูงวิลเดอบีสต์จำนวนกว่า 1.8–2 ล้านตัว จะพากันอพยพจากทุ่งหญ้าเซเรงเกติ ในแทนซาเนีย เดินทางไกลเป็นระยะทางกว่า 1,500 กิโลเมตร เพื่อหาอาหาร ได้แก่ หญ้าที่ขึ้นใหม่ในทุ่งหญ้ามาไซมารา ของเคนยา ซึ่งเป็นเขตแดนติดต่อกัน และจะหากินอยู่ในทุ่งหญ้ามาไซมาราราว 2 เดือน จนถึงเดือนกันยายน–ตุลาคม ก็จะพากันอพยพกลับไปที่ทุ่งหญ้าเซเรงเกติที่จะมีหญ้าขึ้นใหม่เต็มท้องทุ่งเต็มไปหมด

โดยระหว่างการอพยพทั้งไปและกลับ จะมีวิลเดอบีสต์ล้มตายประมาณ 200,000 ตัว จากการเบียดเสียดกัน หรือจมน้ำจากการถูกจระเข้กิน ขณะข้ามแม่น้ำมารา ขณะที่ตัวที่อ่อนเพลียหรืออ่อนแรงก็จะถูกสัตว์กินเนื้อขนาดใหญ่ล่าเป็นอาหาร เช่น สิงโต, ไฮยีน่า, เสือดาว หรือเสือชีตาห์ ซึ่งภาพการอพยพนั้นเป็นภาพที่น่าประทับใจ และตื่นตาตื่นใจอย่างยิ่ง วิลเดอบีสต์จะเดินตามจ่าฝูงเป็นแถวยาวเป็นระเบียบ เมื่อถึงบริเวณที่มีทุ่งหญ้าอุดมสมบูรณ์ ก็จะแยกย้ายกันกินหญ้า ก่อนที่จะกลับมารวมตัวกันอีกครั้ง ก่อนที่วิลเดอบีสต์จะข้ามแม่น้ำนั้น จะหยุดอยู่ริมตลิ่งเพื่อกินน้ำก่อน ก่อนที่จ่าฝูงตัวที่แข็งแรงที่สุด จะกระโดดลงไปเป็นตัวแรก ก่อนจะตามมาด้วยตัวอื่น ๆ จนหมด

เมื่อกลับมาถึงเซเรงเกติ ลูกวิลเดอบีสต์จะเกิดใหม่ราว 500,000 ตัวในราวเดือนกุมภาพันธ์–มีนาคม และจะร่วมเดินทางอพยพประจำปีในเดือนพฤษภาคมต่อไป

วิลเดอบีสต์พบกระจายพันธุ์ในทวีปแอฟริกา ตั้งแต่ทางตอนเหนือของเคนยาจนถึงทางใต้ของแทนซาเนีย และจนถึงแอฟริกาใต้