ปักษีวิทยา (อังกฤษ: ornithology) เป็นสาขาวิชาหนึ่งของสัตววิทยาที่ศึกษาเกี่ยวกับนก ปักษีวิทยาบางสายมีหลักการที่แตกต่างจากสาขาวิชาที่เกี่ยวข้องในหลายแง่มุม ส่วนหนึ่งเนื่องมาจากการมองเห็นในระดับสูงและความสวยงามของนก นอกจากนี้ยังเป็นสาขาที่มีการมีส่วนร่วมจากมือสมัครเล่นจำนวนมาก ทั้งในด้านเวลา ทรัพยากร และการสนับสนุนทางการเงิน การศึกษาเกี่ยวกับนกได้ช่วยพัฒนาแนวคิดหลักทางชีววิทยา รวมถึงวิวัฒนาการ พฤติกรรม และนิเวศวิทยา เช่น คำจำกัดความของสปีชีส์, กระบวนการเกิดสปีชีส์ใหม่, สัญชาตญาณ, การเรียนรู้, บทบาทหน้าที่ทางนิเวศวิทยา, กิลด์, ชีวภูมิศาสตร์เกาะ, phylogeography และการอนุรักษ์ ผู้ที่ศึกษาสาขาวิชานี้จะเรียกว่า นักปักษีวิทยา (ornithologist)
มนุษย์ให้ความสนใจนกมาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ ดังจะเห็นได้จากภาพเขียนบนผนังถ้ำในสมัยยุคหิน ในยุคแรก ความรู้เกี่ยวกับนกเริ่มมาจากความพยายามในการล่านกหายาก และการเลี้ยงสัตว์ปีกเพื่อกินไข่และเนื้อ โดยเริ่มที่อียิปต์ ประมาณ 400 ปีก่อนคริสตกาล และที่จีน ประมาณ 246 ปีก่อนคริสตกาล
แม้ว่าปักษีวิทยาในยุคแรก ๆ จะเกี่ยวข้องกับคำอธิบายและการกระจายพันธุ์เป็นหลัก นักวิทยาวิทยาในปัจจุบันมักแสวงหาคำตอบสำหรับคำถามที่เฉพาะเจาะจงมาก โดยมักใช้นกเป็นแบบจำลองเพื่อทดสอบสมมติฐานหรือการทำนายตามทฤษฎี ทฤษฎีชีววิทยาสมัยใหม่ส่วนใหญ่นำไปใช้กับรูปแบบชีวิต ดังนั้น จำนวนนักวิทยาศาสตร์ที่ระบุว่าตนเองเป็น "นักปักษีวิทยา" จึงลดลง มีการใช้เครื่องมือและเทคนิคต่าง ๆ มากมายในปักษีวิทยา ทั้งในห้องทดลองและนอกภาคสนาม และมีการสร้างนวัตกรรมใหม่ ๆ อย่างต่อเนื่อง นักชีววิทยาส่วนใหญ่ที่ยอมรับว่าตนเองเป็น "นักวิทยาวิทยา" ศึกษาประเภทเฉพาะของตนเอง เช่นเดียวกันกับการปฏิบัติทางชีววิทยาทั้งหมด เช่น กายวิภาคศาสตร์ อนุกรมวิธาน หรือนิเวศวิทยา วิถีชีวิตและพฤติกรรม
ศัพท์ "ornithology" มีที่มาจากภาษาละตินในคริสต์ศตวรรษที่ 16 ตอนปลายว่า ornithologia หมายถึง "ศาสตร์ของนก" ซึ่งมาจากภาษากรีกว่า ὄρνις ornis ("นก") กับ λόγος logos ("ทฤษฎี ศาสตร์ ความคิด")
{{cite web}}
: CS1 maint: unfit URL (ลิงก์)This article uses material from the Wikipedia ไทย article ปักษีวิทยา, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). เนื้อหาอนุญาตให้เผยแพร่ภายใต้ CC BY-SA 4.0 เว้นแต่ระบุไว้เป็นอื่น Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ไทย (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.