รัฐปะลิส

รัฐปะลิส Negeri Perlis
รัฐ
เนอเกอรีเปอร์ลิซอินเดอรากายางัน Negeri Perlis Indera Kayangan
การถอดเสียงต่าง ๆ
• มลายู	Perlis (รูมี) ڤرليس‎ (ยาวี)
ธง ตราอาร์ม
เพลง: อามินอามินยาราบัลจาลิล
รัฐปะลิส ใน    ประเทศมาเลเซีย
พิกัด: 6°30′N 100°15′E / 6.500°N 100.250°E / 6.500; 100.250
เมืองหลวง	กางาร์
เมืองเจ้าผู้ครอง	อาเรา
การปกครอง
• ประเภท	ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญระบบรัฐสภา
• รายา	สมเด็จพระราชาธิบดีซัยยิด ซีรอญุดดีน
• มุขมนตรี	อัซลัน มัน (BN-UMNO)
พื้นที่
• ทั้งหมด	819 ตร.กม. (316 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2019)
• ทั้งหมด	254,400 คน
• ความหนาแน่น	310 คน/ตร.กม. (800 คน/ตร.ไมล์)
ดัชนีรัฐ
• ดัชนีการพัฒนามนุษย์ (2010)	0.779 (สูง) (อันดับที่ 8)
เขตเวลา	UTC+8 (เวลามาตรฐานมาเลเซีย)
รหัสไปรษณีย์	01xxx ถึง 02xxx
รหัสโทรศัพท์	04
ทะเบียนพาหนะ	R
เข้าร่วมสหพันธรัฐมาลายา	1 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1948
รับเอกราชเป็นส่วนหนึ่งของสหพันธรัฐมาลายา	31 สิงหาคม ค.ศ. 1957
เว็บไซต์	www.perlis.gov.my

ประชากรของรัฐมีจำนวน 198,335 คน ในปี 2543 ในจำนวนนี้เป็นชาวมลายูประมาณ 166,200 คนหรือร้อยละ 78, ชาวจีน 24,000 คนหรือร้อยละ 17, ชาวอินเดีย 3,700 คน และอื่น ๆ 5,400 คน) เมืองหลวงของรัฐปะลิสคือกางาร์ เมืองที่เป็นที่ประทับของเจ้าผู้ครองนครคืออาเรา นอกจากนี้เมืองการค้าสำคัญบริเวณชายไทย-มาเลเซียคือปาดังเบอซาร์ ส่วนเมืองท่าของรัฐซึ่งเป็นเมืองที่มีขนาดใหญ่เป็นอันดับสองของรัฐคือกัวลาเปอร์ลิซ

ปะลิสเดิมเป็นส่วนหนึ่งของเมืองไทรบุรี แม้ว่าบางครั้งจะอยู่ภายใต้การปกครองของสยามหรืออาเจะฮ์ก็ตาม หลังจากสยามปราบไทรบุรีได้ในปี พ.ศ. 2364 (ค.ศ. 1821) อังกฤษก็รู้สึกว่าผลประโยชน์ของตนในเมืองเประถูกคุกคาม

ผลทำให้ในปี พ.ศ. 2369 (ค.ศ. 1826) เกิดข้อตกลงระหว่างสยามและสองรัฐมลายูในนามของเจ้าผู้ครองนคร ในสนธิสัญญาเบอร์นีได้เนรเทศสุลต่านอาห์มัด ตาจุดดิน ออกจากตำแหน่งเจ้าผู้ครองนครไทรบุรี ไม่สามารถกลับเข้ามาปกครองได้อีกจนกระทั่งปี พ.ศ. 2385 (ค.ศ. 1842) โดยยอมรับอำนาจของสยามในที่สุด

แต่อย่างไรก็ตาม จากความไม่ไว้วางใจของสยามในตัวเจ้าผู้ครองนคร ทำให้สยามแยกไทรบุรีออกเป็นสี่ส่วนขึ้นตรงต่อกรุงเทพมหานคร ได้แก่ สตูล ปะลิส ไทรบุรี และกะปังปาสู

ซัยยิด ฮุสเซน ญะมาลุลลัยล์ ผู้มีพื้นเพมาจากอำเภอจะนะ จังหวัดสงขลา ซึ่งเป็นหลานของสุลต่านไทรบุรี ได้กลายเป็นรายาองค์แรกของเมืองปะลิส ผู้สืบสกุลของรายาองค์นี้ยังคงปกครองปะลิส แต่เป็นในฐานะรายา แทนที่ฐานะสุลต่าน

ต่อมา สนธิสัญญาอังกฤษ–สยาม พ.ศ. 2452 บังคับให้สยามต้องสละเมืองปะลิสให้กับอังกฤษ พร้อม ๆ กับเมืองไทรบุรี เมืองกลันตัน และเมืองตรังกานู โดยอังกฤษได้แต่งตั้งผู้แทนของอังกฤษขึ้นในเมืองอาเรา

เศรษฐกิจของรัฐส่วนใหญ่เป็นด้านเกษตรกรรม เช่น ข้าว น้ำตาล และการประมงเป็นสำคัญ ส่วนด้านอุตสาหรรมส่วนใหญ่เป็นอุตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเล็ก

ชาวรัฐปะลิสนับถือศาสนาตามลำดับดังต่อไปนี้ อิสลามร้อยละ 87.9, พุทธร้อยละ 10, ฮินดูร้อยละ 0.8, คริสต์ร้อยละ 0.6, ศาสนาพื้นบ้านของจีน ร้อยละ 0.2 และไม่มีศาสนาร้อยละ 0.2