คาตากานะ

คาตากานะมีสัญลักษณ์ 48 ตัว ในยุคแรกรู้จักในนาม การเขียนของผู้ชาย คาตากานะใช้กับคำยืมที่ไม่ได้มาจากภาษาจีนเป็นส่วนใหญ่ รวมทั้งการเลียนเสียง ชื่อจากภาษาอื่น การเขียนโทรเลข และการเน้นคำ (แบบเดียวกับการใช้อักษรตัวใหญ่ในภาษาอังกฤษ) ก่อนหน้านั้นคำยืมทั้งหมดเขียนด้วยคันจิ ใช้ในหลายกรณี ได้แก่

• ใช้เขียนคำที่ยืมมาจากภาษาต่างประเทศ ชื่อชาวต่างประเทศ และชื่อสถานที่ในต่างประเทศซึ่งเป็นวิสามานยนาม เช่น ホテル (โฮเตรุ หรือ Hotel (โรงแรม))
• ใช้เขียนคำซึ่งเลียนเสียงในธรรมชาติ เช่น ワン ワン (วังวัง เสียงเห่าของสุนัข)
• ใช้เขียนชื่อญี่ปุ่น (和名) ของสัตว์และแร่ธาตุ เช่น カルシウム (คารูชิอุมุ หรือ แคลเซียม)
• ใช้ในเอกสารใช้ยุคก่อนสงครามโลกครั้งที่สอง (ใช้ร่วมกับตัวอักษรคันจิ)
• ใช้ในโทรเลข และระบบคอมพิวเตอร์ในช่วงก่อนเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2531 ซึ่งยังไม่มีการใช้ระบบตัวอักษรหลายไบต์ (เช่น ยูนิโคด)

 

ตัวอักษรคาตากานะนั้นสร้างขึ้นในยุคเฮอัง (平安時代) โดยนำมาจากส่วนหนึ่งของตัวคันจิพัฒนามาจาก อักษรจีนที่ใช้โดยพระภิกษุเพื่อแสดงการออกเสียงอักษรจีนที่ถูกต้องเมื่อประมาณ พ.ศ. 1400 ในช่วงแรกมีสัญลักษณ์หลายตัวที่แสดงเสียงเดียวกัน แต่เมื่อเวลาผ่านไป อักษรถูกปรับปรุงให้ดีขึ้น ราว พ.ศ. 1900 มีสัญลักษณ์ 1 ตัว ต่อ 1 พยางค์เท่านั้น คำว่า คาตากานะ หมายถึงอักษรพยางค์ที่เป็นส่วน (ของคันจิ)

สระและพยัญชนะ					yōon
ア อะ	イ อิ	ウ อุ	エ เอะ	オ โอะ	ャ ยะ	ュ ยุ	ョ โยะ
カ คะ	キ คิ	ク คุ	ケ เคะ	コ โคะ	キャ เคียะ (คฺยะ)	キュ คิว (คฺยุ)	キョ เคียว (โคฺยะ)
サ ซะ	シ ชิ	ス ซุ	セ เซะ	ソ โซะ	シャ ชะ	シュ ชุ	ショ โชะ
タ ทะ	チ ท๎ชิ	ツ ท๎สึ	テ เทะ	ト โทะ	チャ ท๎ชะ	チュ ท๎ชุ	チョ โท๎ชะ
ナ นะ	ニ นิ	ヌ นุ	ネ เนะ	ノ โนะ	ニャ เนียะ (นฺยะ)	ニュ นิว (นฺยุ)	ニョ เนียว (โนฺยะ)
ハ ฮะ	ヒ ฮิ	フ ฟุ, ฮุ	ヘ เฮะ	ホ โฮะ	ヒャ เฮียะ (ฮฺยะ)	ヒュ ฮิว (ฮฺยุ)	ヒョ เฮียว (โฮฺยะ)
マ มะ	ミ มิ	ム มุ	メ เมะ	モ โมะ	ミャ เมียะ (มฺยะ)	ミュ มิว (มฺยุ)	ミョ เมียว (โมฺยะ)
ヤ ยะ	ยิ1	ユ ยุ	เยะ1	ヨ โยะ
ラ ระ	リ ริ	ル รุ	レ เระ	ロ โระ	リャ เรียะ (รฺยะ)	リュ ริว (รฺยุ)	リョ เรียว (โรฺยะ)
ワ วะ	(ヰ) ウィ วิ	วุ1	(ヱ) ウェ เวะ	(ヲ) ウォ โวะ
				ン อึง
ガ กะ	ギ กิ	グ กุ	ゲ เกะ	ゴ โกะ	ギャ เกียะ (กฺยะ)	ギュ กิว (กฺยุ)	ギョ เกียว (โกฺยะ)
ザ ด๎สะ	ジ ด๎ชิ	ズ ด๎สุ	ゼ เด๎สะ	ゾ โด๎สะ	ジャ ด๎ชะ	ジュ ด๎ชุ	ジョ โด๎ชะ
ダ ดะ	ヂ ด๎ชิ	ヅ ด๎สึ	デ เดะ	ド โดะ	ヂャ ด๎ชะ	ヂュ ด๎ชุ	ヂョ โด๎ชะ
バ บะ	ビ บิ	ブ บุ	ベ เบะ	ボ โบะ	ビャ เบียะ (บฺยะ)	ビュ บิว (บฺยุ)	ビョ เบียว (โบฺยะ)
パ พะ	ピ พิ	プ พุ	ペ เพะ	ポ โพะ	ピャ เพียะ (พฺยะ)	ピュ พิว (พฺยุ)	ピョ เพียว (โพฺยะ)
(ヷ) ヴァ va “bwa” บ๎วะ	(ヸ) ヴィ vi “bwi” บ๎วิ	ヴ vu “bwu” บ๎วุ	(ヹ) ヴェ ve “bwe” เบ๎วะ	(ヺ) ヴォ vo “bwo” โบ๎วะ	ヴャ vya “bwya” บ๎วฺฺยะ	ヴュ vyu “bwyu” บ๎วฺยุ	ヴョ vyo “Bwyo” โบ๎วฺยะ
			ジェ เด๎ชะ
			シェ เชะ
			チェ เท๎ชะ
	ティ ทิ	トゥ ทุ				テュ ทิว (ทฺยุ)
	ディ ดิ	ドゥ ดุ				デュ ดิว (ดฺยุ)
ツァ ท๎สะ	ツィ ท๎สิ		ツェ เท๎สะ	ツォ โท๎สะ
ファ ฟะ	フィ ฟิ		フェ เฟะ	フォ โฟะ		フュ ฟิว (ฟฺยุ)

¹ ยุคเมจิตอนต้นมีการเสนอให้ใช้คาตากานะ       แต่การเสนอก็ตกไป