การบูชาเทวรูป

ทั้งนี้พระเทียมเท็จเป็นคำเชิงตำหนิที่ศาสนาอับราฮัมใช้หมายถึงเทวรูปหรือเทพในลัทธินอกศาสนา รวมถึงวัตถุเคารพนอกศาสนาอับราฮัม ในทางกลับกัน วิญญาณนิยมและพหุเทวนิยมอาจถือว่าเทพของเอกเทวนิยมเป็นเทพเทียมเท็จเช่นกัน เนื่องจากผู้นับถือความเชื่อนี้ไม่เชื่อว่ามีเทพที่มีคุณสมบัติเป็นพระเป็นเจ้าสูงสุด ด้านอเทวนิยมเลี่ยงการใช้คำว่าเทพเทียมเท็จ แม้จะไม่เชื่อว่ามีพระเป็นเจ้าก็ตาม ดังนั้นคำว่าพระเทียมเท็จจึงมักจำกัดในหมู่เทวนิยมผู้เลือกนับถือเทพบางองค์

ศาสนาแบบอินเดีย (ศาสนาฮินดู ศาสนาพุทธและศาสนาเชน) มองว่าเทวรูปหรือมูรติเป็นสัญลักษณ์ของความสัมบูรณ์ ไม่ใช่สิ่งสัมบูรณ์ รูปเคารพทางจิตวิญญาณ หรือการแปลงรูปของพระเป็นเจ้า มูรติใช้เป็นสิ่งมุ่งเน้นถึงการแสวงหาและบูชาของศาสนิกชน (ภักติ) ขณะที่ศาสนาดั้งเดิมของอียิปต์โบราณ กรีซโบราณ โรมโบราณ แอฟริกา เอเชียและอเมริกามีการเคารพเทวรูปมาตั้งแต่สมัยโบราณ โดยเทวรูปจะมีความหมายและความสำคัญแตกต่างกันไป

แนวคิดตรงข้ามกับการบูชาเทวรูปคือ การงดบูชารูปเคารพ (aniconism) คตินี้สามารถพัฒนาเป็นลัทธิทำลายรูปเคารพ (iconoclasm) ซึ่งมักเกี่ยวข้องกับความรุนแรงทางศาสนาระหว่างผู้ที่มีมุมมองต่อรูปเคารพต่างกัน นิยามของการบูชาเทวรูปเป็นหัวข้อที่มีการถกเถียงในหมู่ศาสนาอับราฮัมด้วยกัน ตัวอย่างเช่นชาวมุสลิมและชาวคริสต์นิกายโปรเตสแตนต์ประณามการบูชารูปเคารพพระนางมารีย์พรหมจารีของชาวคริสต์นิกายโรมันคาทอลิกและอีสเทิร์นออร์ทอดอกซ์

การบูชาเทวรูปยังเกี่ยวข้องกับการยอมรับความต่างทางศาสนา เดวิด ฮูม นักปรัชญายุคเรืองปัญญาชาวสกอตบันทึกว่าการบูชาเทพหลายองค์ของลัทธินอกศาสนาเป็นสิ่งยืนยันความเป็นพหุนิยมทางศาสนาและการยอมรับความต่าง ขณะที่ศาสนาอับราฮัมไม่ยอมรับความต่าง และพยายามละเมิดเสรีภาพในการแสดงออกด้วยการบังคับเปลี่ยนศาสนา ขณะที่เรจินา ชวาตซ์ นักวิชาการด้านวรรณคดีอังกฤษและศาสนาแห่งมหาวิทยาลัยนอร์ทเวสเทิร์นกล่าวว่าการกล่าวหาว่ารูปเคารพเป็นพระเทียมเท็จ ตามด้วยการทำลายรูปเคารพไม่ต่างอะไรกับการไม่ทนความต่างทางศาสนา