การจัดการโครงการ (หรืออาจใช้ว่า การบริหารโครงการ, การบริหารจัดการโครงการ)(อังกฤษ: Project management) เป็นหลักการความรู้ในการวางแผน จัดระเบียบ รับประกัน จัดการ ชี้นำ และควบคุมทรัพยากรต่าง ๆ เพื่อให้โครงการบรรลุเป้าประสงค์ การจัดการโครงการเป็นการวางแผนและการจัดการทรัพยากรต่างๆ ทั้งทรัพยากรด้านบุคคลและรายละเอียดของกิจกรรมต่างภายในโครงการ โดยคาดคะเนทิศทางและระยะเวลาของโครงการตั้งแต่เริ่มต้นโครงการจนกระทั่งถึงโครงการสำเร็จ รวมถึงการกำหนดช่วงเวลาในการปฏิบัติงานในกิจกรรมต่างๆภายในโครงการ เพื่อจะทำให้งานออกมามีประสิทธิภาพ และสามารถที่จะประมาณราคาของโครงการได้ การจัดการโครงการมีหัวใจสำคัญคือการจัดการความสัมพันธ์ระหว่าง เวลา ราคา และคุณภาพ ในทรัพยากรที่กำหนดเพื่อให้ได้เป้าหมายตามต้องการ
ในแต่ละโครงการจะมีเป้าหมายที่ชัดเจน และมีการระบุวันเริ่มและวันสิ้นสุดงาน ซึ่งจุดนี้จะมีลักษณะที่แตกต่างจากการทำงานธุรกิจทั่วไปที่มีลักษณะงานที่มีรูปแบบการทำงานแน่นอน และมีการทำงานซ้ำเพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์หรือสินค้าตามต้องการ การจัดการงานต่างๆ และความรู้ทางเทคนิคที่ถูกนำมาใช้ ในการจัดการโครงการ และ การจัดการทางธุรกิจนั้นมีความแตกต่างกัน
ความท้าทายของการจัดการโครงการคือการเข้าถึงเป้าหมายได้ทั้งหมดตามที่กำหนดไว้ ขณะที่ยังคงจัดการข้อจำกัดและทรัพยากรที่มี ข้อจำกัดทั่วไปในการจัดการโครงการได้แก่ ขอบเขตงาน เวลา เงินทุน และข้อจำกัดต่อมาคือ การจัดสรรทรัพยากร การประยุกต์และนำทรัพยากรที่มีทำให้เกิดประโยชน์สูงสุดได้ตามเป้าหมาย
การจัดการโครงการได้ถูกพัฒนาจากหลากหลายสาขารวมถึง การก่อสร้าง วิศวกรรม และการทหาร บิดาแห่งวงการจัดการโครงการได้แก่ เฮนรี แกนต์ (Henry Gantt) ซึ่งเป็นผู้ใช้แกนต์ชาร์ต(หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า Harmonogram ซึ่งถูกเสนอเป็นครั้งแรกโดย Karol Adamiecki)เป็นเครื่องมือในการจัดการโครงการ และคนที่สองคือ เฮนรี่ ฟาโยล (Henri Fayol) ผู้บุกเบิกในด้านการจัดการโครงการด้วยการคิดค้น 5 หลักการทำงานด้านการจัดการ ซึ่งกลายมาเป็นรากฐานของความรู้ในการจัดการโครงการ ทั้ง แกนต์และฟาโยลเป็นลูกศิษย์ของเฟเดอริก วินส์โล เทเลอร์ (Frederick Winslow Taylor) ผู้เป็นเจ้าของทฤษฎี การจัดการทางวิทยาศาสตร์ (scientific management) ซึ่งงานของเขาเป็นการบุกเบิกเครื่องมือในการจัดการโครงการสมัยใหม่ รวมถึง การทำโครงสร้างรายละเอียดของงานต่างๆในโครงสร้าง (work breakedown structure; WBS) และการเคลื่อนย้ายทรัพยากร (resource allocation)
ในคริสต์ทศวรรษ 1950 เป็นการเริ่มต้นของยุคของการจัดการโครงการสมัยใหม่ที่วิศวกรรมหลากหลายสาขาในโครงการได้มาทำงานเป็นทีมเดียวกัน หลังจากนั้นการจัดการโครงการกลายเป็นหลักการปฏิบัติที่ชัดเจน ซึ่งเกิดขึ้นจากหลักการในการจัดการทางวิศวกรรม ก่อนปีค.ศ. 1950 ในประเทศสหรัฐอเมริกา การจัดการโครงการส่วนใหญ่ใช้แกนต์ชาร์ต, เทคนิคและเครื่องมือเฉพาะตัวต่างๆมากมาย ในช่วงเวลาขณะนั้นแบบจำลองทางคณิตศาสตร์สำหรับวางแผนระยะเวลาต่างๆในโครงการ 2 แบบจำลอง ได้ถูกพัฒนาขึ้น อย่างแรกคือ Critical Path Model (CPM) ซึ่งถูกพัฒนาขึ้นโดยบริษัท DuPont Corporation และบริษัท Remington Rand Corporation เพื่อใช้สำหรับการจัดการในเรื่องของการบำรุงรักษาโรงงานอุตสาหกรรม แบบจำลองอีกแบบหนึ่งคือ Program Evaluation and Review Technique (PERT) ซึ่งถูกพัฒนาขึ้นโดย Booz Allen Hamilton ซึ่งเขาเป็นส่วนหนึ่งของโครงการพัฒนาจรวดนำวิถี Polaris สำหรับเรือดำน้ำ ซึ่งในเวลาต่อมาแบบจำลองทั้งสองได้ถูกนำไปใช้ในบริษัทต่างๆ อย่างรวดเร็ว
ในช่วงเวลาเดียวกันนั้นเทคโนโลยีในการประเมินราคาของโครงการ, การจัดการต้นทุนและเศรษฐศาสตร์วิศวกรรม ได้ถูกพัฒนาอย่างต่อเนื่องโดย Hans Lang และบุคคลอื่นๆ ในปี ค.ศ. 1956 American Association of Cost Engineers (ปัจจุบันคือ AACE International; Association for the Advancement of Cost Engineering) ได้ถูกตั้งขึ้นและดำเนินงานเรื่อยมาจนกระทั่งในปี ค.ศ. 2006 ได้เผยแพร่ Total Cost Management ซึ่งเป็นวิธีปฏิบัติแบบครบวงจรในการจัดการโครงการ
ในปี ค.ศ. 1967 องค์กรที่ชื่อว่า International Project Management Association (IPMA) ได้รับการจัดตั้งขึ้นในทวีปยุโรป โดยสมาคมสำหรับการจัดการโครงการต่างๆ เพื่อเป็นองค์กรกลางในการวางโครงสร้างและดูแลโครงสร้างสำหรับการจัดการโครงการ IPMA ได้มีการออกใบประกาศนียบัตร 4 ระดับ โดยยึดจาก IPMA Competence Baseline (ICB).
ในปี ค.ศ. 1967 องค์กรที่ชื่อว่า Project Management Institute (PMI) ได้รับการจัดตั้งขึ้นในสหรัฐอเมริกา และได้ตีพิมพ์หนังสือชื่อ A Guide to the Project Management Body of Knowledge (PMBOK) ซึ่งได้อธิบายแนวทางการปฏิบัติในการจัดการโครงการซึ่งโดยพื้นฐานคือ "most projects, most of the time." PMI ได้แบ่งใบประกาศนียบัตรออกเป็นหลายระดับ
This article uses material from the Wikipedia ไทย article การจัดการโครงการ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). เนื้อหาอนุญาตให้เผยแพร่ภายใต้ CC BY-SA 4.0 เว้นแต่ระบุไว้เป็นอื่น Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ไทย (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.