Ҷазо

1 моддаи 46 Кодекси ҷиноятии ҶТ чораи маҷбуркунии давлатие мебошад, ки бо ҳукми суд таъйин карда мешавад. Ҷазо нисбати шахсе, ки дар содир намудани ҷиноят гунаҳгор эътироф шудааст, татбиқ гардида, аз маҳрум ё маҳдуд кардани ҳуқуқу озодиҳои шахсе, ки дар КҶ ҶТ пешбинӣ гардидаанд, иборат мебошад.

Мафҳуми ҷазо ҳамчун чора онро ифода мекунад, ки ҳар як намуди ҷазо ҳудуди миқдорӣ ва мазмуни муайяни худро дорад, ки аз тарафи қонуни ҷиноятӣ ба танзим дароварда шудааст. Хусусияти махсус доштани ҷазо дар он ифода меёбад, ки:

• а) ҷазо танҳо нисбати он кирдорҳое таъйин карда мешавад, ки дар қонуни ҷиноятӣ ба сифати ҷиноят пешбинӣ гардидаанд (қ.2 м. 17 КҶ ҶТ). Асоси таъйин намудани ҷазо аз тарафи шахс содир намудани ҷиноят аст. Агар шахс ҷиноят содир накарда бошад, ба ӯ таъйин намудани ҷазо дар ягон ҳолат мумкин нест.
• б) ҷазо танҳо бо ҳукми суд ва аз номи давлат таъйин мегардад. Ҳеч кас дар содир намудани ҷиноят гунаҳгор дониста намешавад ва ба ҷазои ҷиноятӣ кашида намешавад, ба ҷуз бо ҳукми суд ва дар асоси қонун (қ. 2 м.4 КҶ ҶТ).
• в) ҷазо дар фарқият аз дигар чораи маҷбуркунии давлатӣ боиси ба вуҷуд омадани оқибати махсуси ҳуқуқӣ доғи судӣ мегардад.

Ҷазо хусусияти шахсӣ дошта, танҳо нисбати худи ҷинояткор таъйин карда мешавад ва дар ягон ҳолат гузаштани ҷазо ба шахсони дигар мумкин нест, масалан, ба волидони ҷинояткори ноболиг. Ҷазо ҳама вақт аз рӯи мазмуни худ бо маҳрум ё маҳдуд намудани ҳуқуқу озодиҳои шахси ҷиноятсодирнамуда алоқаманд мебошад, масалан, маҳрум сохтан аз озодӣ, маҳдуд сохтани озодӣ, маҳдуд сохтани ҳуқуқҳои меҳнатӣ, ҳуқуқҳои молумулкӣ ва г.

• Ҷазои интизомӣ