ಖರಿಯಾ ಬಾಸೆ

ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಪಾಲ್ ಸಿಡ್ವೆಲ್ ಪ್ರಕಾರೊ, ಆಸ್ಟ್ರೊಯಾಸಿಯಾಟಿಕ್ ಬಾಸೆಲು ಸುಮಾರ್ 4000-3500 ವರ್ಸೊದ ಪಿರವು ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾಡ್ದ್ ಒಡಿಶಾದ ಕರಾವಳಿಗ್ ಬತ್ತೊ.

ಖರಿಯಾ ಮುಂಡಾ ಬಾಸೆಲೆ ಕುಟ್ಟುಮ್ಮೊದ ಖಾರಿಯಾ-ಜುವಾಂಗ್ ಶಾಕೆಗ್ ಸೇರ್ದ್ಂಡ್. ಅಯಿತ ಕೈತಲ್ದ ಸಮ್ಮಂದಿ ಜುವಾಂಗ್ ಬಾಸೆ, ಆಂಡ ಖಾರಿಯಾ ಬುಕ್ಕೊ ಜುವಾಂಗ್ ನಡುತ ಸಮ್ಮಂದೊ ದೂರೊಡುಂಡು.

ಎಚ್ಚ ವ್ಯಾಪಕವಾದ್ ಉಲ್ಲೇಕಿಸಯಿನ ಇಬಾಗೊ ಖರಿಯಾ ಬುಕ್ಕೊ ಜುವಾಂಗ್‌ನ್ ಮುಂಡಾ ಕುಟುಮ್ಮೊದ ತೆನ್ಕಾಯಿ ಮುಂಡಾ ಎಗ್ಗೆದ ಉಪಗುಂಪಾದ್ ದೀಡೊಂಡು. ಆಂಡಲಾ ಕೆಲವು ದುಂಬುದ ಇಬಾಗೊ ಯೋಜನೆಲು ಖರಿಯಾ ಬುಕ್ಕೊ ಜುವಾಂಗ್‌ನ್ ಒಟ್ಟಿಗೆ ದೀಡಿಯೊ, ಮುಂಡಾ ಬಾಸೆಲೆ ಮೂಲಡ್ದ್ ಸ್ವಸಂತ್ರೊ ಸಾಕೆಯಾದ್, ಅಕುಲು ಕೇಂದ್ರ ಮೂಂಡಾಂದ್ ಪುದರ್ ದೀಡಿಯೆರ್.

ಖರಿಯಾ ಬುಕ್ಕೊ ಸದ್ರಿ (ನೆರೆಕರೆತ ಸಂಪರ್ಕೊ ಬಾಸೆ), ಮುಂಡರಿ, ಕುರುಖ್, ಹಿಂದಿ ಬುಕ್ಕೊ ಒಡಿಯಾ ( ಒಡಿಶಾಡ್) ಸಂಪರ್ಕೊಡುಲ್ಲೆರ್.

ಖರಿಯಾ ಬಾಸೆ ಪಾತೆರುನಕುಲು ಭಾರತೊದ ಈ ತಿರ್ತ ಜಿಲ್ಲೆಲೆಡ್ ನಿಲೆಯಾತೆರ್.

• ಜಾರ್ಖಂಡ್
  • ಸಿಮ್ಡೆಗಾ ಜಿಲ್ಲೆ
  • ಗುಮ್ಲಾ ಜಿಲ್ಲೆ
• ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢ
  • ಸುರ್ಗುಜಾ ಜಿಲ್ಲೆ
  • ರಾಯಗಢ ಜಿಲ್ಲೆ
• ಒಡಿಶಾ
  • ಸುಂದರಗಢ ಜಿಲ್ಲೆ
  • ಜಾರ್ಸುಗುಡ ಜಿಲ್ಲೆ

• [ɽ, ɽʱ] ಕೇವಲ ಒಂತೆ ಧ್ವನಿಮಾ ಬುಕ್ಕೊ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ್ /ɖ, ɖʱ/ ದ ಧ್ವನ್ಯಂತರೊ.

• /f/ ನ್ ಕೆಲವು ಪಾತೆರ್‌ನಕುಲು ತಡೆತ್ [p͡f] ಪನ್ಪುನೆ.

• /c, cʰ, ɟ, ɟʱ/ ಲೆನ್ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ್ [t͡ʃ, t͡ʃʰ, d͡ʒ, d͡ʒʱ], ವಿಸೇಸಾದ್ ಪಗರೊದ ಪದೊಕ್ಲೆಡ್ ತಡೆಯಾದ್ ಶಬ್ದಗಳಾದ್ ತೆರಿಯೊನುನೆ.

• /i, e, o, u/ [ɪ, ɛ, ɔ, ʊ] ದ ಸಡಿಲವಾಯಿನ ಧ್ವನ್ಯಂತರೊಲೆನ್ ಹೊಂದ್ಂಡ್.
• /a/ [ɑ, ä, ə, ʌ] ದ ಧ್ವನ್ಯಂತರೊಲೆನ್ ಹೊಂದ್‌ದಿಪ್ಪು.