کھنڈا

کھنڈا سکھ مت دا اک اونکار نال اک بڑا اہم نشان اے۔ اے سکھاں دا فوجی نشان وی سمجیا حاندا اے۔ کھانڈے چ تن چیزاں دسیاں جاندیاں نیں: اک دوتعاری تلوار وشکار...؜

پنتھ دی سرجنا کیتی I اس تریخی اوسر دے اتے گرو صاحب نے باٹے وچ پانی پاکے کھنڈا پھیر کے تے نال نال پنج بانیاں جپجی صاحب، جاپو صاحب، تڡ پرساد سویئے، چوپئی...؜

ڈنڈے نال بنیا ہوندا اے تے اے کئی گردواریاں اگے لگیا ہوندا اے۔ خنڈے اتے کھنڈا بنیا ہوندا اے۔ کہانڈے چ اک دوتعاری تلوار وشکار، اک چکر تے آسے پاسے دو کرپاناں...؜

1699 نون آنند پور صاحب چ گرو گوبند سنگھ نے پہلے خالصہ کیا تے اینان نوں کھنڈا دتا۔ اے پہلے پنج خالصے نیں: پعائی دیا سنگھ، پعائی دھرم سنگھ، پعائی ہمت سنگھ،...؜

اسدے سردار ناکام رہے اتے رنجیت سنگھ دی فوج تلواراں ورگے ہتھیار، تلوار، کھنڈا، شمشیر، دھنکھ اتے تیراں دی ورتوں کردی سی۔ بہت سارے یورپیاں نے وی پنجاب فوج...؜

راحتَ لے کے آیا۔ اس دا کھنڈا جس کسے علاقے وچ ورھدا جاندا، اتھے بدعنوان مغل ادھیکاریاں دے سراں دے ڈھیر لگ جاندے، بندے دا کھنڈا کساناں لئی خموضوعاں بھریاں...؜

گڑبڑا دتی، تاں جو اوہ ہن اک-دوجے نوں سمجھ نہ سکن اتے اوہناں نوں دنیا بھر وچ کھنڈا دتا۔  بابل دا برج ، اسنوں بابل دا مینار وی آکھیا جاندا اے ۔ ایہہ سمیری تہذیب...؜

پروٹسٹ دی برادری وچ رکھیا۔ یوگلینا اک ولگنا اے جیہڑا اگوں تکھا تے پچھوں کھنڈا اے۔ یوگلینا دی اتلی پدھر پینڈی تے اندرلی نرم اے۔ ایہدے پچھے ول اک موری بنی...؜

گرودوارہ رامسر صاحب دے نیڑے پجّ گئے۔ بابا دیپ سنگھ جی 8 سیر کچے دا دو-دھارا کھنڈا کھڑکاؤندے ویریاں نوں سدا دی نیند سواؤندے ہوئے اگے ودھدے جا رہے سن۔ اوہ سخت...؜

سنگھاں دا اکّ فرقہ اے، جو سیس پور پھرہرے والا دمالا، چکر، توڑا، کرپان، کھنڈا، گجگاہ، آدی شستر اتے نیلا بانا پہندا اے۔" اکّ وار بابا فتح سنگھ جی سیس تے...؜

پنڈ علیوال سٹیڈیم دے نال بنائی جا رہی اے | اس وچ 40 فٹ اچی مینار، جس اپر کھنڈا صاحب ششوبھت ہووےگا، بچیاں دے کتاباں پڑن لئی اک لائبریری تے جنگ دیاں تصویراں...؜

طرح طاقتور ہوئے گی۔ گرو ہرگوبند صاحب نے خدمت دے لئی بھائی روپ چند نو‏‏ں کھنڈا تے لنگر فراہ‏م کیہ۔ ایہ دونے ہن باگڑی اعزاز وچ رکھے گئے نيں۔ بھائی روپ چند...؜

دتیاں سن،  جتھوں اوہناں نوں دوبارہ کڈھیا گیا، داہ-سنسکار کیتا گیا اتے سواہ کھنڈا دتی گئی۔ موت دے کارناں بارے وکھ وکھ متّ ہن؛ اک دعوے وچ کیہا گیا اے کہ اوہ...؜

نویں روپ (پہاڑی پیٹنگ) ترقی یافتہ ہوئی۔ گیارہویں صدی وچ، کاٹوری راج نوں کھنڈا دتا گیا سی، جس دے بعد سارا گڑوال 52 چھوٹے "گڑھ" وچ ونڈیا گیا سی۔ ایہناں...؜

تے کرم شاہ وچ تے پنجاب وچ سرائے کھولیا، موسی خیل، لیہ جھنگ، پنڈ نوشہری، کھنڈا، جلیل پور تے بھوت ني‏‏‏‏ں۔ سندھ وچ کئی جگہ اُتے ملے نيں خاص کر کوٹ ڈی جی...؜

ہوئی سندھی پچھوں توڑی جا چکی سی ۔ اس دے سپاہیاں نوں برطانوی ادھیکاریاں نے کھنڈا دتا سی ۔ اس دے جنرلاں نوں وی برخاست کیتا جا چکا سی جاں کئیاں نوں لالچ دے...؜

انھاننے آتمبل ولوں پھیر اپنا کھنڈا اتے کٹیا ہویا سر چک لیا۔ انھاننے اک ہتھیلی اتے اپنا سر دھر لیا اتے دوجے ہتھ وچ کھنڈا لے کے پھر ولوں رنکشیتر وچ جوجھن...؜

سکھ بریٹیش سکھ پراجیکٹاں جویں کہ واریئر سینٹس کتاب، بریٹیش سکھ رپورٹ، اتے کھنڈا پوپی پروجیکٹ آدی۔ سٹی سکھ دے میمبر ٹیوی اتے ریڈیو تے سکھ جاں بریٹیش ایشیائی...؜

سکھاں دا نشان کھنڈا...؜

جڑھاں پکیاں کرن وچ بھرپور حصہ ہی نہیں پایا سگوں سکھاں دا اثر اودھ، اترا-کھنڈا تے دلی تک پھیلایا۔ جے دوابا، ماجھا مہاراجہ رنجیت سنگھ دے راج پھیلاؤن دی...؜