This page is not available in other languages.
ਸ਼ਾਇਦ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਵਿਕੀ ’ਤੇ ਸਫ਼ਾ "ਅਰਸਤੂ++ਦੀ+ਪੋਇਟਿਕਸ" ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਪਰ ਹੇਠਾਂ ਖੋਜ ਨਤੀਜਿਆਂ ਵਿਚ ਜ਼ਰੂਰ ਵੇਖੋ ਕਿ ਕਿਤੇ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਸਫ਼ਾ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮੌਜੂਦ ਤਾਂ ਨਹੀਂ।
ਅਰਸਤੂ ਦੀ ਪੋਇਟਿਕਸ (ਯੂਨਾਨੀ: Περὶ ποιητικῆς, c. 335 ਈ.ਪੂ. (ਬੀ.ਸੀ.)) ਨਾਟਕੀ ਸਿਧਾਂਤ ਬਾਰੇ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਸਿਧਾਂਤ ਦੀ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਵਿਆਖਿਆ ਬਾਰੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਬਾਕੀ ਬਚਣ ਵਾਲੀਆਂ... |
ਅਰਸਤੂ (ਪੁਰਾਤਨ ਯੂਨਾਨੀ: Ἀριστοτέλης; 384 ਈਸਾ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ – 322 ਈਸਾ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ) ਇੱਕ ਯੂਨਾਨੀ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਅਤੇ ਪੌਲੀਮੈਥ ਸੀ। ਇਹ ਅਫਲਾਤੂਨ ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸੀ ਅਤੇ ਸਿਕੰਦਰ ਮਹਾਨ... |
ਨਿਰਮਾਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦੇ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਨਾਟਕੀ ਸਿਧਾਂਤ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਯੂਨਾਨ ਵਿੱਚ ਅਰਸਤੂ ਦੀ ਪੋਇਟਿਕਸ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ... |
ਕਥਾਨਕ (ਹਿੱਸਾ ਪਲਾਟ ਬਾਰੇ ਅਰਸਤੂ) ਕਾਰਜ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਕਥਾਨਕ (Plot) ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਆਪਣੀ ਰਚਨਾ 'ਪੋਇਟਿਕਸ' (Poetics) ਵਿੱਚ, ਅਰਸਤੂ ਨੇ ਪਲਾਟ (mythos) ਨੂੰ ਨਾਟਕ ਦਾ ਸਭ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੱਤ ਮੰਨਿਆ। ਅਰਸਤੂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ... |
ਦਾ ਭਾਵ ਦੇਵਤਿਆਂ ਅਤੇ ਨਾਇਕਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਕਹਾਣੀ ਤੋਂ ਵੀ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਅਰਸਤੂ ਮਿਥ ਨੂੰ ਪੋਇਟਿਕਸ ਵਿੱਚ ਮਾਇਥਾਸ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਕਥਾਨਕ, ਬਿਰਤਾਂਤਕ ਸਰੰਚਨਾ ਅਤੇ ਕਹਾਣੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ... |
ਉਚਿਤ ਵਿਰੇਚਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੋਇਟਿਕਸ ਵਿੱਚ ਅਰਸਤੂ ਨੇ ਤ੍ਰਾਸਦੀ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਦੀ ਕੋਈ ਬੱਝਵੀਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ। ਅਰਸਤੂ ਤ੍ਰਾਸਦੀ ਨੂੰ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਨਾਲੋਂ... |
ਰਚਨਾ ਪੋਇਟਿਕਸ ਵਿੱਚ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਟਰੈਜਡੀ "ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਕਾਰਜ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।" ਇਹ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਉਲਟ ਗਈ ਸੀ, ਜਦ ਪਾਤਰ ਦੀ ਪ੍ਰਾਥਮਿਕਤਾ... |
ਅਨੁਕਰਣ ਸਿਧਾਂਤ (ਹਿੱਸਾ ਅਰਸਤੂ) ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਧੀਪੂਰਵਕ ਤੇ ਸਿਲਸਿਲੇਵਾਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕਾਵਿਸ਼ਾਸਤਰ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਉਸ ਦੇ ਦੋ ਗ੍ਰੰਥ Phetoric ਤੇ Poetics (ਪੋਇਟਿਕਸ)... |
ਪ੍ਥਮ ਤੇ ਪ੍ਮੁੱਖ ਵਿਆਖਿਆਕਾਰ ਅਰਸਤੂ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਉਲੇਖ ਯੋਗ ਹਨ।ਅਰਸਤੂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਲੋਚਨਾ ਗ੍ਥ 'ਪੋਇਟਿਕਸ'(poetics)ਵਿੱਚ ਦੁਖਾਂਤ ,ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਅਤੇ ਪ੍ਗੀਤ ਦੀ ਬੜੀ ਦੀਰਘ ਘੋਖ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ... |
ਦੇ ਹੀ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਸਿਧਾਂਤ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਦਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਅਰਸਤੂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਪੋਇਟਿਕਸ ਵਿੱਚ ਕਾਮੇਡੀ, ਟਰੈਜੇਡੀ, ਅਤੇ ਐਪਿਕ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆਤਮਕ ਕਸੌਟੀ ਦਾ ਆਕਲਨ ਹੈ ਅਤੇ ਭਰਤ ਦਾ ਨਾਟਸ਼ਾਸਤਰ... |
ਅਧਿਐਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਪੋਇਟਿਕਸ ਵਿੱਚ, ਅਰਸਤੂ (384-322 ਬੀ.ਸੀ.ਈ.) ਨੇ ਇਤਿਹਾਸ ਉੱਤੇ ਕਾਵਿ ਦੀ ਉੱਚਤਾ ਨੂੰ ਮੰਨਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਕਵਿਤਾ ਸੱਚ ਕੀ ਹੈ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸੱਚ ਕੀ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ... |
ਤੇ ਰੁਮਾਸਵਾਂਦ ਦਾ ਨਿਖੇੜਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਸਨਾਤਨਵਾਦ ਦਾ ਆਰੰਭ ਅਰਸਤੂ ਤੋਂ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ੳੁਹ ਆਪਦੀ ਪੁਸਤਕ "ਪੋਇਟਿਕਸ" ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਿੱਛੋਂ ਯੂਨਾਨੀ ਸਾਹਿੱਤਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਵੀ... |
ਵਿਦਵਾਨ ਛੰਦ ਨੂੰ ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਅੰਗ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ। ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਮੋਢੀ ਅਰਸਤੂ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਚਨਾ ਪੋਇਟਿਕਸ (ਫੋeਟਚਿਸ) ਵਿਚ ਸਾਫ਼ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਪਰ ਗੌਣ ਰੂਪ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਵਿਤਾ... |