Chṳ̂n fu̍t
Sêu-chhìm
Chhai pún Wiki sông kien-li̍p liá-chak ya̍p-mien "Chṳ̂n+fu̍t"!fe̍t chhiáng chhâm-kháu khì-thâ sêu-chhìm kiet-kó.
Chṳ̂n-fu̍t Sâng-vu̍t (真核生物, Eukaryote) he khì se-pâu khí-yû se-pâu-fu̍t ke Tân-se-pâu Sâng-vu̍t lâu Tô-se-pâu Sâng-vu̍t ke chúng-chhṳ̂n, kì pâu-koat só-yû…
yì ngièn, sâng-vu̍t fûn-vì lióng-thai lui: ngièn-fu̍t sâng-vu̍t lâu Chṳ̂n-fu̍t sâng-vu̍t. Ngièn-fu̍t sâng-vu̍t fûn-vì lióng-ke vet: se-khiûn (Bacteria)…
Se-pâu-fu̍t (Yîn-ngî: Cell Nucleus; Là-tên-ngî: Nucleus) he chhùn-chhai yî Chṳ̂n-fu̍t se-pâu chûng ke fûng-pit sṳt mo̍k chhong pâu hi, nui-phu hàm yû se-pâu…
Sien-lia̍p-thí (Mitochondrion) chhai Se-pâu Sâng-vu̍t-ho̍k chûng he chhùn-chhai yî thai-tô-su Chṳ̂n-fu̍t Sâng-vu̍t se-pâu chûng ke Se-pâu-hi.…- kûng-nèn. Thai-tô-sú cho-tet sṳ́-yung ngiuk-ngién khon-to ke sâng-vu̍t he Tô-se-pâu sâng-vu̍t. Só-yû Tô-se-pâu sâng-vu̍t tû su̍k-yî Chṳ̂n-fu̍t sâng-vu̍t.…
Thung-vu̍t he Tô-se-pâu Chṳ̂n-fu̍t Sâng-miang-thí chûng ke yit thai lui-khiùn, yu hêm-cho Thung-vu̍t-kie. Thung-vu̍t sṳ̂n-thí ke kî-pún hìn-thai fi chhai…
khiet-fa̍t se-pâu-fu̍t, Se-pâu Kut-ka yî-khi̍p mo̍k-chhong pâu-hi, li-yì lia̍p-sien-thí lâu ya̍p-liu̍k-thí. Se-khiûn su̍k-yî Ngièn-fu̍t Sâng-vu̍t (Prokaryota)…
kau sin li̍t phai, séu-sú ngìn sin-ngióng Yî-sṳ̂-làn-kau, Kî-tuk-kau fe̍t fu̍t-kau. Mien-chit: 10,492 phìn-fông kûng-lî, ngìn-khiéu: 2.8 pak van (1991)…
ya-he chhiòn sṳ-kie chui-thai ke Tû-fi-khî chṳ̂-yit ——New York Tû-fi-khî ke fu̍t-sîm. Yì yit-ke sṳ-ki yî-lòi, New York chhai sông-ngia̍p lâu kîm-yùng ke fông-mien…
chhai Chṳ̂n-fu̍t sâng-vu̍t chûng fat-hien ke 21 chúng thàn pha̍k ngièn α Ôn-kî-sôn, kîn-kí khì chet lièn ke pKa chhṳ̍t lâu chhai sâng lî sâng lî pH 7.4…
Sén Kóng-tûng-sén Thi-kip-sṳ Mòi-chû-sṳ Kien-li̍p 1633, (Mìn-chheù Chhùng-chṳ̂n sṳ̀-khì) Thùng Mòi-chû-sṳ ha̍p-yit 1988 Chṳn-fú - Type Yen - yen-chóng…- Thai-ho̍k Chhòng-yùng Thai-ho̍k Chṳ̂n-lî Thai-ho̍k Chhṳ̀-chi Thai-ho̍k Nàm-fà Thai-ho̍k Hièn-chong Thai-ho̍k Khôi-nàm Thai-ho̍k Fu̍t-kông Thai-ho̍k Không-nèn…
- (Étienne Aymonier), Antoine Cabaton 1908-ngièn: Hiû-pak (Eduard Huber), fu̍t ngì khiet (Alfred Forke) 1909-ngièn: Sṳ̂ Thán-yîn (Aurel Stein) 1910-ngièn:…
1982-ngièn; div. 2001-ngièn) Tên Yù-ôn (m. 2014-ngièn) Chṳ́-sit Fù Yîn-chṳ̂n (1984-12-09) 1984-ngièn 12-ngie̍t 9-ngit (39-se) Fù Sṳt-ôn (1995-04-04)…- Tui Lùi Yit-mîn fu-siông yû hó-kám. Chhiòn-khia̍k Chhài Vòng-ngì Vòng Chṳ̂n-nî Séu-miàng: Chîn-lìn, Fam-chhui Khô-ho̍k Kàm-sṳt Chûng-sîm(C.S.I.C) sṳ̀n-yèn…
