Organizacija Za Ekonomsku Saradnju
Organizacija za ekonomsku saradnju ili ECO je azijska politička i ekonomska međuvladina organizacija koju su 1985.
godine u Teheranu osnovali lideri Irana, Pakistana i Turske. Ona pruža platformu za diskusiju o načinima za poboljšanje razvoja i promociju mogućnosti trgovine i ulaganja. ECO je ad hoc organizacija u skladu sa Poveljom Ujedinjenih nacija. Cilj je da se uspostavi jedinstveno tržište roba i usluga, slično Evropskoj uniji. ECO sekretarijat i odeljenje za kulturu nalaze se u Iranu, ekonomski biro je u Turskoj, a naučni biro je u Pakistanu.
Organizacija za ekonomsku saradnju
| |||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Logo | |||||||||||||||||||||||||||
Moto: „Održivi socioekonomski razvoj za narode regiona” | |||||||||||||||||||||||||||
 Member states of the ECO | |||||||||||||||||||||||||||
| Sedište | Teheran, Iran | ||||||||||||||||||||||||||
| Zvanični jezici | Engleski | ||||||||||||||||||||||||||
| Demonim(i) | Azijska | ||||||||||||||||||||||||||
| Zemlje članice | |||||||||||||||||||||||||||
| Lideri | |||||||||||||||||||||||||||
• Generalni sekretar | Khosro Nozari | ||||||||||||||||||||||||||
| Površina | |||||||||||||||||||||||||||
• Total | 7.937.197 km2 (3.064.569 sq mi) (6.) | ||||||||||||||||||||||||||
• Voda (%) | 6,8 | ||||||||||||||||||||||||||
| Populacija | |||||||||||||||||||||||||||
• 2018 procena | 488.405.949 (3.) | ||||||||||||||||||||||||||
• Gustina | 60/km2 (155,4/sq mi) | ||||||||||||||||||||||||||
| GDP (PPP) | 2018 procena | ||||||||||||||||||||||||||
• Total | US$6.3 bilion (4.) | ||||||||||||||||||||||||||
• Po glavi | US$13.000 | ||||||||||||||||||||||||||
| GDP (nominalno) | 2018 procena | ||||||||||||||||||||||||||
• Total | US$1,8 bilion (1.) | ||||||||||||||||||||||||||
• Po glavi | US$4.000 | ||||||||||||||||||||||||||
| Valuta | |||||||||||||||||||||||||||
| Vremenska zona | UTC+2 do +5 | ||||||||||||||||||||||||||
| Calling code | 10 kodova
| ||||||||||||||||||||||||||
Vebsajt www | |||||||||||||||||||||||||||
Priroda organizacije ECO je u tome da se sastoji od država sa muslimanskom većinom, jer je trgovinski blok za države Centralne Azije povezane sa Mediteranom preko Turske, Persijskim zalivom preko Irana i Arabijskim morem preko Pakistana. Trenutni okvir ECO izražava se uglavnom u obliku bilateralnih sporazuma i arbitražnih mehanizama između pojedinačnih i potpuno suverenih država članica. To čini ECO sličnim ASEAN-u po tome što je organizacija koja ima svoje urede i birokratiju za sprovođenje trgovine među suverenim državama članicama.
Ona organizacija pokriva područje istorijski integrisanog poljoprivrednog regiona Ferganske doline koji omogućava trgovinu i zajedničku poljoprivrednu proizvodnju u pograničnom regionu Kirgistana, Tadžikistana, Uzbekistana i Turkmenistana. Ugovori o slobodnoj trgovini između industrijskih država Irana i Turske su potpisani 2017. Isto tako je potpisan Sporazum o slobodnoj trgovini između Pakistana i Turske 2010. Pakistan ima sporazume o slobodnoj trgovini i sa Avganistanom i sa Iranom koji su potpisani i u procesu su implementacije, a trenutno se većina avganistanske trgovine odvija preko Pakistana. A Sporazum o tranzitnoj trgovini između Avganistana i Pakistana osmišljen je da olakša trgovinu robom i uslugama za Centralnu Aziju preko Avganistana i Pakistana. Ovo je dodatak Ašgabatskom sporazumu koji je multimodalni sporazum o prevozu između država Centralne Azije.
Dalja saradnja među članicama planirana je u obliku gasovoda Iran—Pakistan, kao i gasovoda Turkmenistan—Avganistan—Pakistan. Trenutni cevovodi uključuju cevovod Tabriz—Ankara pored planiranog Persijskog cevovoda. Ovo je dodatak transportu nafte i gasa iz država Centralne Azije bogatih resursima, poput Kazahstana, i Turkmenistanskim mineralima i poljoprivrednim proizvodima, što dopunjuje industrijalizaciju koja je u toku u Iranu, Pakistanu i Turskoj. Pakistan planira da diverzifikuje svoje izvore nafte i gasa prema državama Centralne Azije, uključujući ugovore o uvozu nafte sa Azerbejdžanom.
Istorija
Organizacija za ekonomsku saradnju bila je naslednica organizacije Regionalna saradnja za razvoj (RCD), osnovana 1964. godine, koja je okončala svoje aktivnosti 1979. Godine 1985, Iran, Pakistan i Turska su se pridružili i formiran je ECO. Do jeseni 1992. ECO se proširio i obuhvatao je sedam novih članova; Avganistan, Azerbejdžan, Kazahstan, Kirgistan, Tadžikistan, Turkmenistan i Uzbekistan. Datum proširenja na sadašnji oblik, 28. novembar, naziva se „ECO dan”. Status i moć ove organizacije raste. Međutim, organizacija se suočava sa mnogim izazovima. Najvažniji je da državama članicama nedostaje odgovarajuća infrastruktura i institucije koje Organizacija prvenstveno nastoji da razvije, da bi u potpunosti iskoristili raspoložive resurse u regionu i obezbedile održivljavanje razvoja država članicama. Trgovinski sporazum Organizacije za ekonomsku saradnju (ECOTA) potpisan je 17. jula 2003. u Islamabadu. ECO Organizacija za promociju trgovine (TPO) je nova organizacija za promociju trgovine među državama članicama sa sedištem u Iranu (2009). Prema sporazumu postignutom između članica ECO, zajedničko trgovinsko tržište trebalo bi da bude uspostavljeno do 2015. godine.
Člansktvo
Puni članovi
| Ime | Populacija (2018, millions) | Površina | Populaciona gustina | GDP (2018, nominalno, US$ milijardi) | GDP po glavi stanovnika (2018, nominalno, US$) | GDP (2018, PPP, Int$ milijardi) | GDP po glavi stanovnika (2018, PPP, Int$) | Bilans tekućeg računa (2018, US$ milijardi) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Avganistan | 36,020 | 652.230 km2 (251.830 sq mi) | 55,23/km2 (143,0/sq mi) | 20,367 | 565,426 | 72,697 | 2.018,228 | 1,048 |
 Azerbejdžan | 9,940 | 86.600 km2 (33.400 sq mi) | 114,78/km2 (297,3/sq mi) | 45,592 | 4.586,771 | 178,470 | 17.954,863 | 3,020 |
 Iran | 82,360 | 1.648.195 km2 (636.372 sq mi) | 49,97/km2 (129,4/sq mi) | 430,082 | 5.221,974 | 1.652,888 | 20.069,073 | 5,792 |
 Kazahstan | 18,463 | 2.724.900 km2 (1.052.100 sq mi) | 6,78/km2 (17,6/sq mi) | 184,209 | 9.977,414 | 507,627 | 27.494,808 | -0,281 |
| Kazahstan | 6,389 | 199.951 km2 (77.202 sq mi) | 31,95/km2 (82,8/sq mi) | 8,013 | 1.254,135 | 24,356 | 3.812,161 | -0,983 |
 Pakistan | 200,960 | 796.095 km2 (307.374 sq mi) | 252,43/km2 (653,8/sq mi) | 306,897 | 1.527,157 | 1.148,290 | 5.714,025 | -18,171 |
 Tadžikistan | 9,107 | 144.100 km2 (55.600 sq mi) | 63,20/km2 (163,7/sq mi) | 7,350 | 807,050 | 30,547 | 3.354,156 | -0,345 |
 Turska | 81,867 | 783.562 km2 (302.535 sq mi) | 104,48/km2 (270,6/sq mi) | 713,513 | 8.715,513 | 2.314,398 | 28.270,226 | -40,687 |
 Turkmenistan | 5,770 | 488.100 km2 (188.500 sq mi) | 11,82/km2 (30,6/sq mi) | 42,764 | 7.411,877 | 112,659 | 19.526,084 | -3,498 |
 Uzbekistan | 32,657 | 447.400 km2 (172.700 sq mi) | 72,99/km2 (189,0/sq mi) | 43,303 | 1.326,002 | 239,623 | 7.337,557 | -0,217 |
| 10 Ukupno | 483,533 | 7.971.133 km2 (3.077.672 sq mi) | 60,66/km2 (157,1/sq mi) | 1.802,090 | 3.726,922 | 6.281,555 | 12.990,954 | -54,322 |
Posmatrači
- Severni Kipar
- Organizacija islamske saradnje
- Savet turkofonih država
- Energetska povelja
Samiti i generalni sekretari
Samiti šefova država
| Sastanak | Datum | Zemlja | Lokacija |
|---|---|---|---|
| 1. | 16-17. februar 1992 | Iran | Teheran |
| 2. | 6-7. maj 1993 | Turska | Istanbul |
| 3. | 14-15. maj 1995 | Pakistan | Islamabad |
| 4. | 14. maj 1996 |  Turkmenistan | Ašhabat |
| Izvanredni | 14. maj 1997 |  Turkmenistan | Ašhabat |
| 5. | 11. maj 1998 | Kazahstan | Almati |
| 6. | 10. jun 2000 | Iran | Teheran |
| 7. | 14. oktobar 2002 | Turska | Istanbul |
| 8. | 14. septembar 2004 | Tadžikistan | Dušanbe |
| 9. | 5. maj 2006 | Azerbejdžan | Baku |
| 10. | 11. mart 2009 | Iran | Teheran |
| 11. | 23. decembar 2010 | Turska | Istanbul |
| 12. | 16. oktobar 2012 | Azerbejdžan | Baku |
| 13. | 1. mart 2017 | Pakistan | Islamabad |
Reference
- ECO's Website
- ECO's Cultural Institute
- ECO's Trade and Development Bank
- ECO's Trade promotion Unit Архивирано на сајту Wayback Machine (3. децембар 2020)
- ECO's Post Архивирано на сајту Wayback Machine (14. фебруар 2015)
- Iran and ECO – PressTV (2009)
This article uses material from the Wikipedia Српски / Srpski article Organizacija za ekonomsku saradnju, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Садржај је доступан под лиценцом CC BY-SA 4.0 осим ако је другачије наведено. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Српски / Srpski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.