Puško: Kyelišlaajâ
Puško (Esox lucius) lii kyelišlaajâ, mii kulá puškokuolij laahkon.
| Puško Esox lucius (Linnaeus, 1758) | |
|---|---|
 | |
| Tile | LC (eellimvuáimálâš) |
| Tile Suomâst | LC (eellimvuáimálâš) |
 | |
Tieđâlâš luokittâllâm | |
| Doomeen | Sellâvááimusliih Eucarya |
| Kodde | Elleekodde Animalia |
| Uáiviráiđu | Savosuonâsiih Chordata |
| Vyeliráiđu | Čielgitávtáliih Vertebrata |
| Pajeluokka | Tähtikyeleh Osteichthyes |
| Luokka | Actinopterygii |
| Vyeliluokka | Neopterygii |
| Lahko | Puškokyeleh |
| Hiäimu | Puškoh Esocidae |
| Suuhâ | Puškoh Esox |
| Šlaajâ | lucius |
Tiettum já eellimpirâsvátámušah
Suomâst puško tiättoo aldasáid jyehilágán čaasijn, merâriddoin ain Säämi tuodârjavrijd já uccâ juvvijd-uv. Tuodârpajosij korrâsumosijn nk. Rávdujaavrijn tot váilu. Vuáskun maŋa puško lii-uv táválumos kyelišlaajâ. Tot ij rantustâl čääsi kvaliteet háárán. Virdáás-uv čaasijn mákkojeijen puško lii vijđánâm čácáduvâst nuubán. Nuorttâmeerâ sálttáásvuođâ-uv tot tuhhit. Aanaarjäävri lágánist korrâ jäävrist ton tiettum räijee čäcišadolâšvuođâ vättee lasanem- já čivgâvijđoduvâi vänivuotâ, mut kostnii puško ain vuovâs luohtâkaavâid olssis kávná, jäävri korrâsumos taavaa keejist-uv. Mielâsumos eellimpiirâs toos lâš "lijgešoddâm" Avveeljuhânjäälmi kuávlu.
Ravâdâs já šoddâm
Čäcišaddoid tarvanâm puško čiivgah iälusteh aalgâst ruškâdâsseehâs vievâst, luovânem maŋa älgih puurrâđ elleeplaŋkton, sirdâšuveh stuárráábáid tivrijd já oláneh vuossâmuu keesi äigin uáli-uv uccen kyeliravâdâsân. Puško ij valjii salâsis, pic porá tom, mii lii fálusist. Kuolij lasseen toos tohhejeh cuobbuuh, säpligeh, čäciludij uđâgááh jna. Kannibal-uv tot sáttá leđe. Aanaarjäävrist šapšâkyeleh, muuikuh, njávvááh sehe kuávžur kullojeh purrâmâšliiston.
Puško šadda jotelávt, já niŋálâsah čielgâsávt jotelubbooht ko oráseh. Stuárráámusah puškoh láá-uv niŋálâsah.
Kuuđđâmahe já lasanem
Puško uulât kuuđđâmave táválávt juo 2–4-ihásâžžân já 30–40 senttisâžžân. Tot lii kiđđâkoddein táválávt ain vuossâmuš. Jieŋâi suddâm ääigi tábáhtuvvee kuuđđâm lii Aanaarjäävrist vyesi-kesimáánust, Avveeljuhânjäälmist vyesimáánu loopâst já Čuolisvuonâ taavaakeččin máhđulávt iäskán jonsahpeeivi. Táválumoseh kođopääihih láá tulveridoh já cuávis luovttiih, moi paajasčääci lieggân jotelubbooht. Meeini ovdánem pištá 1–3 oho.
Pivdem já kevttim
Puško pivdoo aldasáid puoh pivdusijgijn, moh láá kiävtust. Iänááš uási koddoo vaarâ viermijn, mut meid stáguigijn, katiskaigijn, lanijgijn sehe vuogâigijn (sieptâs- já časkemvoggijn). Ovdil čäcitääsi heiviittâllâm kođopuško pivdem lâi pehtilub sajattuvvâst anarâššáid, ko tááláá ääigist. Vuojâttis kyellin puško puovtij kuškâdiđ já tot siäilui, eresnáálá ko vuoijiis luosâkyeleh.
Fáádást eres soojijn
Wiki Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Puško.
Käldeeh
This article uses material from the Wikipedia Anarâškielâ article Puško, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Sisältö on käytettävissä lisenssillä CC BY-SA 4.0, ellei toisin mainita. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Anarâškielâ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.