Сомоҕотто Николаев Семен Иванович

• 1923 сыллаахха балаҕан ыйын 1 күнүгэр Ньурба улууһун Акана нэһилиэгэр төрөөбүтэ.
• 1942—1946 сс. — Үөһээ Бүлүү улууһугар сэттэ кылаастаах оскуолаларга нуучча тылын учууталынан үлэлээбитэ.
• 1951 с. — Орто Азиятааҕы государственнай университет этнографияҕа салаатын чаҕылхайдык үөрэнэн бүтэрбитэ (Ташкент к.).
• 1952—1955 сс. — ССРС этнографияҕа Институтын аспирана.
• 1955 с. — история билимин кандидатыгар «Основные этапы этнической истории вилюйских якутов» тиэмэҕэ диссертациятын ситиһиилээхтик көмүскээбитэ.
• 1955—1963 сс. — младшай научнай үлэһит.
• 1963—1979 сс. — старшай научнай үлэһит.
• 1979—1982 сс. — ССРС билимҥэ Академиятын Сибиирдээҕи салаатын Дьокуускайдааҕы филиалыгар тыл, литература уонна искусство Институтыгар младшай научнай үлэһит.
• 2004 сыллаахха алтынньы 29 күнүгэр күн сириттэн барбыта.

С. И. Николаев — этнография эйгэтигэр сахалартан бастакы үрдүк үөрэхтээх чинчийээччи, 100-н тахса үлэ ааптардара.

• «Эвены и эвенки юго-восточной Якутии» (Якутск, 1964), монография.
• «Происхождение народа саха» (Якутск, 1995), монография.
• «Обычаи народа саха» (Якутск, 1996), монография.

Ыстатыйалар

• «Киргизско-якутские этнографические параллели» (Труды Киргизской археолого-этнографической экспедиции.— Т. 3. — 1959).
• «Рыбная пища дореволюционных вилюйчан» (Материалы по этнографии народов Якутии. — 1961. — Вып. 2).
• «Изменения функциональной роли языка как показатель этнических процессов» (Кн.: Проблемы изучения национальных отношений Сибири на современном этапе. — Новосибирск, 1967).
• «Как рождается легенда» (Знание-сила. — 1969. — № 11).
• «Как относиться к загадочным чучуна?» (Вокруг света. — 1975. — № 6).
• «Народные игры и состязания у якутов» (Кн.: Игры народов СССР. — М., 1985).

• Василевич Г. М. Книга по этнографии народов Якутии // Изв. СО АН СССР. Сер. обществ, наук. — 1966. — № 5, вып. 2. — С. 128—130.
• Иванов М. Об эвенах и эвенках Юго-Восточной Якутии // Полярная звезда. — 1966. — № 1. — С. 149—150.
• Антонов Е. П. Поиск истины (О новых трудах С.И.Николаева — Сомоготто) // Молодежь Якутии. — 1996. — 31 июля.
• Антонов Е. П. Якутский «мятежник» по прозвищу Алас // Якутия. — 1997. — 4 нояб.
• Аргунова Н. Сомо5отто: Саха төрдүн үөрэтиигэ теория айдым // Сахаада. — 1997. — От ыйын 3 к.
• Скрипин В. Г. Чьей крови якуты? Этнолог С. И.Николаев — Сомоготто и его теория этногенеза // МК в Якутии. — 2004. — 28 апр.
• Антонов Е. П. Первый дипломированный ученый — этнограф из якутов // МК в Якутии. — 2004. — 3—10 нояб.

• Биобиблиографический справочник Архыыптаммыт 2016, Кулун тутар 4 күнүгэр.
• С.И.Николаев-Сомоготто — создатель угро-самодийской теории происхождения народов Якутии
• Первый дипломированный ученый-этнограф из якутов Семен Иванович Николаев — Сомоготто