Il Glossaire des patois de la Suisse romande (Glossari dals patuas da la Svizra romanda, GPSR) è in'instituziun ch'è vegnida fundada l'onn 1899 cun la finamira da studegiar ils patuas (tschantschas regiunalas) da la Svizra romanda.
L'activitad principala dal GPSR è da publitgar il Glossair, in dicziunari dals patuas che cuntegna era romandissems (pleds locals da la Svizra romanda), utilisaziuns antiquadas, nums da lieus e nums da famiglias romands. Il GPSR dispona dad ina documentaziun ritga sco era dad ina biblioteca spezialisada.
Ils fundaturs dal Glossaire eran l'iniziant dal project Luis Gauchat (1866–1942), Jules Jeanjaquet ed Ernest Tappolet.
Tranter il 1899 ed il 1903 èn vegnidas fatgas registraziuns foneticas sin la basa da 350 pleds tschernids spezialmain en bunamain 400 localitads. Registraziuns analogas èn vegnidas realisadas tranter il 1904 ed il 1907 en 62 lieus sin la basa da 480 pleds. Tranter il 1900 ed il 1910 aveva lieu in'enquista lexicografica cun var tschient patoisants romands ch'è vegnida exequida per posta. Il resultat da questas enquistas èn millis da cedlas cun notizias en manuscrit che furman la basa dal Glossaire.
Il 1924 cumpara il prim fascichel dal Glossair. L'institut sa chatta a Berna dapi il 1942, a Losanna dapi il 1955 ed a Neuchâtel dapi il 1972.
L'onn 1903 ha il GPSR incaricà il linguist da trent'onns Ernest Muret cun il studi da l'origin e dal svilup dals toponims da la Svizra romanda. 946 vischnancas èn vegnidas studegiadas ed ina cedla per mintga lieu che porta in num («lieu-dit») enumerescha las diversas denominaziuns uffizialas che sa chattan sin plans e chartas. Muret ha era inditgà la pronunzia sch'el ha gì la pussaivladad da racoglier els en conversaziuns cun persunas da lingua materna pli veglias. I dat per exempel 232 inscripziuns per la vischnanca da Bardonnex, nua che dus patoisants han cooperà il 1915 ed il 1926.
Dapi il 1997 appartegna il GPSR a la Conférence intercantonale de la Suisse romande et du Tessin. L'onn 2008 è el daventà in «laboratori» dal Centre de dialectologie et d'étude du français régional da l'Universitad da Neuchâtel. Ses terz organ da tutela è l'Academia svizra da las scienzas umanas e socialas.
Il GPSR è in dals quatter «vocabularis naziunals» da la Svizra, ensemen cun il Schweizerisches Idiotikon, il Dicziunari Rumantsch Grischun ed il Vocabolario dei dialetti della Svizzera italiana.
Il Glossaire cumpara en furma da fascichels. Fin oz èn cumparì 6 toms (volums) che cuvran ils bustabs A – E. L'onn 2009 hai dà 25'000 artitgels publitgads. Ils toms VII ed VIII che cuvran ils bustabs F e G èn en via da cumpariziun.
This article uses material from the Wikipedia Rumantsch article Glossaire des patois de la Suisse romande, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Il text è disponibel sut la licenza Creative Commons Attribution/Share-Alike; ulteriuras cundiziuns pon esser applitgablas. Detagls chattas ti en las cundiziuns d'utilisaziun. Vichipedia è ina marca registrada da la Wiki Du học, ina organisaziun senza finamira da profit. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Rumantsch (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.