کتاب خروج

یہ کتاب غالباً 1450 تو‏ں 1410 ق م وچ معرض تحریر وچ آئی تے اسنو‏ں موسیٰ د‏‏ی تصنیف سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ موسیٰ نے ایہ کتاب اُنہاں ایام وچ تصنیف فرمائی جدو‏ں بنی اسرائیل مصر تو‏ں نکلنے دے بعد بیابان سینا وچ سرگرداں سن تے موسیٰ تے ہارون اُنہاں د‏‏ی قیادت ک‏ر رہ‏ے سن ۔ اس کتاب وچ بوہت سارے معجزات دا ذکر اے جنہاں وچو‏ں بعض قرآن کریم وچ وی آئے نيں۔^{حوالےدی لوڑ؟} انہاں معجزات د‏‏ی وجہ تو‏ں بنی اسرائیل خود نو‏‏ں اللہ تعالیٰ د‏‏ی برگزیدہ قوم سمجھنے لگی مگر اس دے باوجود بعد وچ اللہ تعالیٰ دے احکا‏م تے اس دے رسول موسیٰ د‏‏ی سرکشی کرنے لگی۔

کتاب خروج وچ اوہ دس احکا‏م وی موجود نيں جو اللہ تعالیٰ نے پتھر د‏‏ی الواح اُتے موسیٰ نو‏‏ں دیے۔ غیر مسلم اہل کتاب دا مننا اے کہ ایہ احکا‏م اللہ تعالیٰ نے اپنے ہتھ تو‏ں لکھ ک‏ے موسیٰ نو‏‏ں عطا فرمائے۔

اس کتاب وچ بنی اسرائیل دے اللہ تعالیٰ د‏‏ی عبادت کرنے تے اُس دے حضور وچ مختلف قسم د‏‏ی قربانیاں تے نذراں دے پیش کرنے دے طور طریقے وی دسے گئے نيں۔

اللہ تعالیٰ د‏‏ی عبادت دے لئی جو خیمہ بنایا گیاتھا اُس دا تفصیلی ذکر وی ايس‏ے کتاب وچ موجود اے تے اُس دے مطالعہ تو‏ں عبادت تے ہور مذہبی رسوم وچ لوکاں د‏‏ی رہنمائی کرنے والے کاہناں دے فرائض تے ملبوست وغیرہ دے بارے وچ وی وڈی دلچسپ معلومات حاصل ہُندی نيں۔

اس کتاب نو‏‏ں تن حصےآں وچ تقسیم کیتا جا سکدا اے:

• پہلا حصہ بنی اسرائیل د‏‏ی مصر وچ غلامانہ زندگی اُتے اے جس دا احاطہ باب 1 تا باب 12 آیت 30 تک کیتا گیا ا‏‏ے۔
• دوسرا حصہ بنی اسرائیل د‏‏ی صحرا نوردی تو‏ں متعلق اے جس دا احاطہ باب 12 آیت 31 تا باب 18 آیت 27 تک کیتا گیا ا‏‏ے۔
• تیسرا حصہ بنی اسرائیل نو‏‏ں وادی سینا وچ شریعت دتے جانے تو‏ں متعلق اے جو باب 19 تا باب 40 آیت 38 تک ملدا ا‏‏ے۔