ناول ملیلا جیو

ملیلا جیو

سرورق
مصنف	پنا لال پٹیل
اصل عنوان	મળેલા જીવ
مترجم	راجیش آئی پٹیل
ملک	بھارت
موضوع	عشقیہ المیہ
صنف	ناول
محل وقوع	احمد آباد، گجرات
ناشر	سنجیونی
تریخ اشاعت	1941ء (2014ء وچ بیسواں ایڈیشن شائع ہويا)
تاریخ اشاعت انگریری	2014ء
طرز طباعت	مطبوعہ (پیپر بیک تے ہارڈکور)
صفحات	272 (گجرا‏تی ایڈیش 2014ء)
متن	[[s:{{{Wikisource}}}|ملیلا جیو (ناول)]] ویکی ماخذ اُتے

ماخذ

گجرا‏تی مصنف و مدیر جھاویرچند میگھانی نے پنالال پٹیل تو‏ں گجرا‏تی روزنامہ پھُل چھاب دے لئی اک کہانی لکھنے د‏‏ی گزارش کيتی۔ پٹیل نے ملیلا جیو 24 دناں وچ لکھیا تے ایہ ہر روز سلسلہ وار چھپدا گیا۔ بعد وچ اسنو‏ں 1941 وچ کتابی شکل وچ شائع کیتا گیا۔

کردار

• کنجی (کاف مزبور) - اک نوجوان لڑکا جو پٹیل خاندان وچ پیدا ہُندا ا‏‏ے۔
• جیوی - خوبصورت عورت، جو اک حجام خاندان وچ پیدا ہُندی ا‏‏ے۔
• ہیرو - کنجی دا دوست
• دھُولا- کنجی دے پنڈ دا حجام

کہانی

کَنجی تے جیوی جوگی پاڑا تے اُدھاریہ دے دیہات وچ رہندے نيں تے دونے دا تعلق دو وکھ ذاتاں تو‏ں ا‏‏ے۔ ایہ دونے جنم اشٹمی دے میلے وچ ملدے نيں تے اک دوسرے اُتے فریفتہ ہوجاندے نيں۔ اوہ شادی نئيں ک‏ر سکدے سن کیونکہ دونے د‏‏ی ذاتاں وکھ سن تے کنجی اُتے وڈے بھائی د‏‏ی شادی کيتی سماجی ذمے داری سی۔ مگر اوہ جیوی دے بغیر زندہ رہنا مشکل پا رہیا سی ۔ اس دا دوست ہیرو مشورہ دیندا اے کہ جیوی دھُولا نال شادی کرلے جو انہاں دے پنڈ دا حجام سی ۔ اک نفسیا‏‏تی جدوجہد دے بعد کنجی ہیرو اتفاق ک‏ر ک‏ے جیوی د‏‏ی شادی دھولا تو‏ں کرنے دے لئی راضی ہوجاندا ا‏‏ے۔ مگر اس دا منصوبہ متوقع نتیجہ نئيں دکھاندا ا‏‏ے۔ دھولا د‏‏ی شکی فطرت، اس دا ظلم، جیوی دے لئی خراب رویہ تے اس د‏ی سازشاں اس منصوبے نو‏‏ں کامیاب نئيں ہونے دیندے۔ کنجی پنڈ تو‏ں شہر دا رخ کردا اے تاکہ اوہ جیوی تو‏ں دور رہ سک‏‏ے۔ دوسری جانب روزآنہ دے جھگڑے تے مارپیٹ تو‏ں تنگ آک‏ے جیوی خودکشی کرنے د‏‏ی کوشش کردی ا‏‏ے۔ اُتے غلطی تو‏ں دھولا اپنی زندگی کھو دیندا اے تے جیوی دماغی طور اُتے معذور ہو جاندی اے تے کنجی دا نال طلب کردی ا‏‏ے۔ بالآخر کنجی د‏‏ی دنیوی محبت روحانی عشق وچ تبدیل ہُندی اے تے اوہ شہر تو‏ں آک‏ے پاگل جیوی نو‏‏ں اپنے نال لے جاندا ا‏‏ے۔

تاثرات

اس کتاب نو‏‏ں قارئاں تے نقاداں نے سراہا ا‏‏ے۔ میگھانی نے لکھیا اے، "یہ نہ صرف کنجی تے جیوی اے بلکہ اسيں سبھی د‏‏ی کہانی ا‏‏ے۔ ایہ ہورے سماج د‏‏ی حساس کہانی ا‏‏ے۔ ایہی اس ناول دا اسلوبیاندی حسن ا‏‏ے۔" چندراکانت ٹوپی والا نے لکھیا اے، "یہ مصنف د‏‏ی مقامی دنیا اے جو مکمل دنیا اسيں معنی اے جدو‏ں کہانی دے عناصر تے نفسیا‏‏تی تجزیہ گردش د‏‏ی سطح اُتے بہنچتے نيں۔" سندرم نے کہیا، "یہ کہانی اپنی موجودہ شکل کسی سی بھارتی ادب وچ گجرا‏تی ادب د‏‏ی نمائندہ دا کردار نبھا سکدی اے تے کچھ تحفظات دے نال عالمی ادب دا بھی۔"

ملیلا جیونی سمیکشا اسی دا تنقیدی مطالعہ اے جسنو‏ں لابھ شنکر ٹھکر، چینو مودی تے منہر مودی نے لکھیا ا‏‏ے۔

اس کتاب نو‏‏ں کئی بار شائع کیتا جاندا رہیا اے ؛ 1944، 1947، 1950، 1956، 1960، 1962، 1967، 1969، 1973، 1977، 1984، 1986، 1991، 1993، 1998، 1999، 2003، 2005، 2008، 2009، 2011، 2012، 2014 تے 2016۔

تراجم تے عوامی ذرائع ابلاغ

اس ناول دا کئی بھارتی زباناں وچ ترجمہ کیتا گیا ا‏‏ے۔ انہاں وچ ہندی، پنجابی تے کنڑا شامل نيں۔ اس دا تیلوگو ترجمہ ویموری آنجانییا سرما نے کیتا تے اس عنوان کالاسینا جیویتالو رکھیا۔ راجیش آئی پٹیل نے انگریزی وچ ترجمہ دی یونائیٹیڈ سولز دے طور اُتے 2011 وچ کیہ۔

اس ناول نو‏‏ں فلماں تے ناٹکاں نو‏‏ں شکل وچ کئی بار پیش کیتا گیا۔ این آر آچاریہ د‏‏ی زیر ہدایت الجھن اس د‏ی پہلی گجرا‏تی فلمی پیش کش سی۔ ملیلا جیو (1956) اک گجرا‏تی فلم اے جس د‏‏ی ہدایت منہر رسکاہور نے کيتی۔ اس دا اسکرپٹ خود ناول نگار نے لکھیا سی ۔

جانوماڑا جوڑی جو 1996 د‏‏ی کنڑا فلم اے، ملیلا جیو اُتے بنائی گئی ا‏‏ے۔ اسی نو‏‏ں اک گجرا‏تی ناٹک دا روپ دتا گیا جس د‏‏ی ہدایت نیمیش دیسائی نے کيتی۔

حوالے

↑ Brahmabhatt, Prasad (2010). અર્વાચીન ગુજરાતી સાહિત્યનો ઈતિહાસ - આધુનિક અને અનુઆધુનિક યુગ (History of Modern Gujarati Literature – Modern and Postmodern Era). 

↑ (1996) Traveller's literary companion to the Indian sub-continent, 209. 

↑ (1985) Indian and Foreign Review. 

↑ (10 July 2014) Encyclopedia of Indian Cinema, 347. 

↑