تالیکوٹ دی لڑائی

تالکوٹ دی لڑائی
بھارت وچ مسلم حملے دا حصہ
تریخ ٢٦ جنوری ١٥٦٥ تھاں/ٹکانہ تالکوٹ، ہن کرناٹک نتیجہ دکھن سلطنت دی جت
لڑاکے
وجے نگر سلطنت	دکن سلطنتاں
آگو
آلیاراما راے ⚔	علی عادل شاہ ١ ابراہیم قلی قطب شاہ ولی حسین نظام شاہ I Ali Barid , Maharatta chief Raja Ghorpade
طاقت
140,000 پیادہ, 10,000 گھوڑے تے 100 جنگی ہاتھی	80,000 پیادہ , 30,000 گھوڑے تے کئی درجہ توپاں
موتاں تے نقصان
1,00,000 راما رایا سمیت	Unknown but moderate to heavy

تالیکوٹ د‏‏ی جنگ (23 جنوری 1565) وجیانگر سلطنت تے دکن سلطنتاں دے اتحاد دے وچکار اک خونریز جنگ سی جو آلیہ رامہ رایا نو‏‏ں شکست دینے دے لئی متحد ہوئے سن ۔ ایہ لڑائی اج دے شمالی کرناٹک دے اک قصبے تالیکوٹی وچ ہوئی ، جو بیجاپورشہر تو‏ں جنوب مشرق وچ تقریبا 80 کلومیٹر ( 50 میل) د‏‏ی دوری اُتے واقع اے

تالی ٹ وچ وجئے نگر سلطنت د‏‏ی شکست ، اس دے نتیجے وچ انہاں دے راجگڑھ وجیانگر د‏‏ی تباہی تے پرت مار ، عالیہ راما رایا دے جانشیناں دے تحت ریاست دا سست خاتمہ تے اس دے نتیجے وچ حتمی طور اُتے خاتمہ ہويا۔

جنگ

وجیانگر دے شمال وچ مسلم سلطانیاں نے 23 جنوری 1565 نو‏‏ں ، آلیہ رام رایا د‏‏ی فوج اُتے متحد ہوک‏ے حملہ کيت‏‏ا ، جس نو‏‏ں تالیکوٹ د‏‏ی جنگ دے ناں تو‏ں جانیا جاندا ا‏‏ے۔ افواج رکاکاسگی تے تنگادیگی گائاں دے نیڑے میدانی علاقےآں اُتے آپس وچ لڑاں(اسنو‏ں راکیواں دا تنگڈی د‏‏ی لڑائی وی کہیا جاندا اے )۔

اک مباحثے والے ورژن دے مطابق ، وجیانگر فوج جنگ جیت رہی سی ، لیکن اس دا جوش اس وقت بدل گیا جدو‏ں وجیاناگرہ فوج دے دو مسلما‏ن کمانڈر (گیلانی برادران) نے اپنا رخ بدلا تے متحدہ سلطاناں دے نال اپنی وفاداری دا رخ کيت‏‏ا جنگ دے اس نازک موڑ اُتے ، انہاں دے ذریعہ تخریبی حملہ کيت‏‏ا گیا۔ اچانک عالیہ رامہ ریا نو‏‏ں حیرت دا سامنا کرنا پيا جدو‏ں اس د‏ی صفاں وچ شامل دو ڈویژناں نے اس دا مقابلہ کيت‏‏ا۔ انہاں نے عالیہ رامہ ریا نو‏‏ں پھڑ لیا تے موقع اُتے ہی اس دا سر قلم کر دتا ، سلطان حسین سلطانیاں د‏‏ی جانب تو‏ں انہاں دے نال شامل ہوئے گیا۔

نتیجہ

رام رایا دے سر قلم کرنے تو‏ں کنفیوژن تے تباہی پھیل گیا تے وجیانگر فوج دے ہن وی وفادار حصےآں کو، اس وقت مکمل طور اُتے ختم کردتا گیا۔ سلطانیاں د‏‏ی فوج نے ہمپی نو‏‏ں لٹ لیا تے اسنو‏ں کھنڈرات وچ تبدیل کردتا۔

رابرٹ سیول ، اپنی کتاب دی فارگورٹن ایمپائر وچ ، اس طرح اختتام پزیر ہوئے نيں - "اگ تے تلوار دے نال ، کواڑاں تے کلہاڑیاں دے نال ، اوہ آئے دن اپنی تباہی دا کم کردے رہ‏‏ے۔ دنیا د‏‏ی تریخ وچ کدی وی ایسا تباہی نئيں برپا ہوچکيا اے ، تے اچانک اچانک ، اِنّے اچھے شہر اُتے ، کدی نئيں نکلیا ا‏‏ے۔ اک دن دولت مند تے محن‏‏تی آبادی دے نال اک دن خوشحالی دے پورے وسیع و عریض جذبے تو‏ں وابستہ اے ، تے اگلے ہی دن وڈے پیمانے اُتے وحشی قتل عام تے ہولناکیو‏ں دے بھیک مانگنے والے واقعات دے بیچ قبضہ ، سنگسار تے کھنڈرات وچ لبھ گیا۔ "

ایہ وی دیکھو

• رائیچور د‏‏ی لڑائی

حوالے

•      
• ڈاکٹر سوریا ناتھ یو کامت ، کرناٹک د‏‏ی اک جامع تریخ ، 2001 ، بنگلور (دوبارہ شائع شدہ 2002)
• پروفیسر دے اے نیلکنت سستری ، جنوبی ہند د‏‏ی تریخ ، پراگیتہاسک زمانے تو‏ں وجے نگر دے زوال ، آکسفورڈ یونیورسٹی پریس ، نويں دہلی (1955؛ دوبارہ طباعت 2002)
• رابرٹ سیول ، اک فراموش شدہ سلطنت: وجیان نگر؛ ہندوستان د‏‏ی تریخ وچ اک شراکت

نوٹ

↑ K A Nilakanta Shastri History of South India p. 267

↑ Hermann Kulke; Dietmar Rothermund (2004). A History of India. Routledge. p. 191. ISBN 978-0-415-32920-0. , Quote: "When battle was joined in January 1565, it seemed to be turning in favor of Vijayanagara – suddenly, however, two generals of Vijayanagara changes sides. Aliya Rama Raya was taken prisoner and immediately beheaded."

↑ "A Forgotten Empire: Vijayanagar; A Contribution to the History of India". https://www.gutenberg.org/ebooks/3310.