Zjednoczone Prowincje Ameryki Środkowej

Obejmowało obszar: Gwatemali, Hondurasu, Kostaryki, Nikaragui i Salwadoru. W 1838 powstała 6. prowincja Los Altos.

Republika Federalna Ameryki Środkowej

República Federal de Centroamérica

1823–1840
Flaga Godło
Dewiza: (hiszp.) Dios, Union y Libertad (Bóg, Unia i Wolność)
Hymn: La Granadera (Pieśń grenadiera)
Język urzędowy	hiszpański
Stolica	Gwatemala (1823–1834), San Salvador (1834–1840)
Ustrój polityczny	republika federacyjna
Głowa państwa	prezydent Francisco Morazán
Powierzchnia  • całkowita	422 614 km²
Liczba ludności  • całkowita	poniżej 1 500 000
Waluta	escudo środkowoamerykańskie
Data powstania	1823 od Hiszpanii
Strefa czasowa	UTC -6

W założeniu państwo miało być republiką federacyjną, wzorowaną na Stanach Zjednoczonych. Na czele państwa stał prezydent.

• Prezydenci
  • 1823–1825: José Cecilo del Valle
  • 1825–1829: Manuel José Arce (rezygnacja)
  • 1829–1830: José Francisco Barrundia (sprawował urząd do końca kadencji po rezygnacji M.J. Arce)
  • 1830–1839: Francisco Morazán (na czele państwa aż do faktycznego rozpadu w 1840)

 

1 lipca 1823 ogłoszono niepodległość zarówno od Hiszpanii (pierwsza deklaracja niepodległości została wydana na tym terenie w 1821), jak i od Meksyku (w skład którego terytorium Ameryki Środkowej wchodziło w latach 1822–1823). Liczba mieszkańców wynosiła poniżej 1,5 miliona. Nie było stałej stolicy, armii ani skarbu. Emitowano własną walutę – srebrne reale i złote escudos. Republika posiadała własną konstytucję, uchwaloną w 1824, jednak jej stosowanie napotykało na trudności. Ludność republiki nie tworzyła narodu – istniały wyraźne podziały zarówno według kryterium geograficznego, jak i religijnego i klasowego. Idee liberalne reprezentowane przez twórców państwa napotykały na sprzeciw konserwatystów popieranych przez kler oraz wielkich posiadaczy ziemskich. W latach 1838–1840 terytorium państwa było ogarnięte wojną domową. Pierwszym państwem, które wystąpiło z federacji był Honduras (1838). Republika rozpadła się ostatecznie w 1840, kiedy to cztery z pięciu stanów wchodzących w jej skład ogłosiło niepodległość. Formalne rozwiązanie federacji nastąpiło w lutym 1841, kiedy Salwador został ogłoszony niepodległym państwem.

W XIX wieku kilkakrotnie próbowano powrócić do idei federacji państw Ameryki Środkowej (np. Republika Środkowoamerykańska 1896-1898), zawsze jednak nieskutecznie.

• Republica Federal De Centroamérica (hiszp.)
• Constitución de la República Federal de Centroamérica 22 de noviembre de 1824