Zhu De: Chiński polityk i dowódca, marszałek ChRL (1886－1976)

Ta osoba nosi chińskie nazwisko Zhu.

1 grudnia 1886, zm. 6 lipca 1976) – chiński wojskowy i polityk, jeden z twórców Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej.

Zhu De

朱德

marszałek 元帥
Data i miejsce urodzenia	1 grudnia 1886 Yilong, Cesarstwo chińskie
Data i miejsce śmierci	6 lipca 1976 Pekin, Chiny
Przebieg służby
Lata służby	1927–1976
Siły zbrojne	Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza
Główne wojny i bitwy	powstanie w Nanchangu, wojna chińsko-japońska (1937–1945)
Późniejsza praca	działacz polityczny
Odznaczenia

Zhu De

Nazwisko chińskie
Pismo uproszczone 朱德 Pismo tradycyjne 朱德 Hanyu pinyin Zhū Dé Wade-Giles Chu Teh Wymowa (IPA) [tʂú tĕ]
Multimedia w Wiki Commons

Zhu De

Data i miejsce urodzenia	1 grudnia 1886 Yilong
Data i miejsce śmierci	6 lipca 1976 Pekin
Głowa państwa Chińskiej Republiki Ludowej
Okres	od 17 stycznia 1975 do 6 lipca 1976
Przynależność polityczna	Komunistyczna Partia Chin
Poprzednik	Dong Biwu
Następca	Song Qingling
Wiceprzewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej
Okres	od 27 września 1954 do 27 kwietnia 1959
Przynależność polityczna	Komunistyczna Partia Chin
Następca	Song Qingling i Dong Biwu
Wiceprzewodniczący Komunistycznej Partii Chin
Okres	od 28 września 1956 do 1 sierpnia 1966
Przynależność polityczna	Komunistyczna Partia Chin
Przewodniczący Stałego Komitetu Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych
Okres	od 28 kwietnia 1959 do 6 lipca 1976
Przynależność polityczna	Komunistyczna Partia Chin
Poprzednik	Liu Shaoqi
Następca	Song Qingling (p.o.)
Multimedia w Wiki Commons

Początkowo służył w armii cesarskiej w prowincji Junnan; po wybuchu rewolucji Xinhai w 1911 roku walczył po stronie republikańskiej. W latach 1916-1921 był jednym z militarystów działających w Syczuanie, następnie w 1922 roku wstąpił do Komunistycznej Partii Chin.

Wziął udział w powstaniu w Nanchangu, a po jego upadku przeszedł z niewielkim oddziałem na południe, gdzie spotkał Mao Zedonga, któremu następnie pomagał zorganizować bazy partyzanckie w prowincji Jiangxi w latach 1927–1934. Był faktycznym dowódcą wojskowym chińskich komunistów (mówiono wtedy o "oddziałach Zhu-Mao"), a od 1931 roku zasiadał w Biurze Politycznym KPCh. W okresie Wielkiego Marszu poparł konkurenta Mao, Zhanga Guotao, ale po dojściu do Yan’anu i objęciu przez Mao funkcji przewodniczącego Komunistycznej Partii Chin pojednał się z nim. W czasie wojny z Japonią w latach 1937–1945 dowodził siłami komunistycznymi walczącymi pod nazwą 8 Armii jako część armii narodowej. W czasie wojny domowej z Kuomintangiem w latach 1946–50 był głównodowodzącym Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej.

W 1955 roku został pierwszym z dziesięciu marszałków ChRL, był pierwszym ministrem obrony ChRL. Odsunięty od funkcji kierowniczych w okresie rewolucji kulturalnej za odmowę upolitycznienia armii i represjonowany. Dzięki wstawiennictwu Zhou Enlaia przywrócony do łask po śmierci Chen Yi w 1972 roku.

W okresie pomiędzy 17 stycznia 1975 a 6 lipca 1976 roku sprawował funkcję Przewodniczącego Stałego Komitetu Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych, będąc formalnie głową państwa.

Jego biografię opracowywała Agnes Smedley, która przekazała mu testamentem cały swój majątek.

• Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004. ISBN 83-88542-68-0.brak strony w książce