Wizarding World: Franczyza medialna skupiająca się na serii „Harry Potter”

Wizarding World (znana też jako J.K.

Rowling’s Wizarding World) – franczyza medialna obejmująca teksty kultury, produkty oraz miejsca. Bazuje na serii powieści Harry Potter autorstwa brytyjskiej pisarki J.K. Rowling, wydawanej w latach 1997–2007. Prowadzona przez Rowling oraz przedsiębiorstwo medialne Warner Bros. franczyza obejmuje dzieła osadzone w fikcyjnym świecie magii, wykreowanym przez pisarkę i przedstawionym w powieściach.

Wizarding World
Ilustracja
Twórca

J.K. Rowling

Pierwsze dzieło

Harry Potter i Kamień Filozoficzny

Data powstania

1997

Właściciel

J.K. Rowling
Warner Bros.

Strona internetowa

W 1997 roku wytwórnia Warner Bros. Pictures nabyła prawa do ekranizacji powieści. Rozpoczęło to budowę multimedialnej, lecz opartej głównie o filmy franczyzy, która od 2015 roku funkcjonuje pod aktualną nazwą. W latach 2001–2011 ukazała się seria ośmiu filmów Harry Potter, stanowiących adaptacje książek. Rowling miała aktywny udział przy ich tworzeniu, najpierw w ramach konsultacji, a następnie jako producentka. Następna seria filmowa osadzona w świecie magii, Fantastyczne zwierzęta, oparta na pomyśle Rowling i na podstawie jej scenariuszy, rozpoczęła się w 2016 roku. Łącznie filmy z franczyzy przyniosły dotychczas ponad 9,6 miliarda dolarów amerykańskich, co czyni z Wizarding World czwartą najbardziej dochodową serię filmową w historii.

Wizarding World obejmuje także utwory literackie stanowiące dodatek do serii Harry Potter, współtworzoną przez Rowling sztukę teatralną Harry Potter i przeklęte dziecko, ścieżki dźwiękowe do filmów, gry komputerowe, programy telewizyjne oraz atrakcje publiczne, w tym parki rozrywki i wystawy. Dawniej w skład franczyzy wchodził też serwis internetowy Pottermore.

Historia

Okres Harry’ego Pottera

Wizarding World: Historia, Utwory literackie, Filmy 
J.K. Rowling, autorka serii powieści Harry Potter

Początki franczyzy sięgają 1997 roku, gdy angielski producent filmowy David Heyman, stojący na czele wytwórni Heyday Films, poszukiwał książki dziecięcej do zekranizowania. Zainteresował się wydaną w tym samym roku powieścią Harry Potter i Kamień Filozoficzny angielskiej pisarki J.K. Rowling, rozpoczynającą siedmiotomowy cykl Harry Potter. Polecił ją swojemu przyjacielowi Lionelowi Wigramowi, który został właśnie zatrudniony w wytwórni Warner Bros. Pictures w Los Angeles. Studio wyraziło zainteresowanie realizacją adaptacji i w październiku 1998 roku sfinalizowało kontrakt z Rowling. Pisarka zastrzegła w umowie, że wytwórnia nie może tworzyć nieautoryzowanych przez nią kontynuacji.

W latach 2001–2011 Warner Bros. wydał osiem filmów z serii Harry Potter, przy których powstawaniu Rowling brała czynny udział, najpierw w ramach konsultacji scenariuszowych, a przy dwóch ostatnich częściach jako producentka wykonawcza. Pisarka blokowała niektóre pomysły Warner Bros. związane z Harrym Potterem, między innymi dotyczące produkcji filmów animowanych na podstawie jej książek czy udziału postaci w kampaniach reklamowych (wyjątkiem była kampania Coca-Coli w okresie wydania dwóch pierwszych filmów, na którą Rowling się zgodziła ze względu na fakt, że promowała czytelnictwo wśród dzieci).

Również wytwórnia była skoncentrowana przede wszystkim na produkcji filmów, a w mniejszym stopniu na zabawkach, parkach rozrywki czy innych produktach związanych z Harrym Potterem. Te, choć również powstawały, odgrywały niewielką rolę w porównaniu choćby z franczyzami Disneya. Po części wynikało to z zamknięcia przez wytwórnię sklepów z produktami w 2001 roku oraz sprzedania w 1998 roku firmy Six Flags zajmującej się prowadzeniem parków rozrywki. Dopiero w 2007 roku Warner Bros. ogłosił współpracę z należącą do konkurencyjnego konglomeratu NBCUniversal firmą Universal Parks & Resorts w sprawie otwarcia The Wizarding World of Harry Potter – sieci tematycznych parków rozrywki na podstawie Harry’ego Pottera. Kolejną publiczną atrakcją, prowadzoną już przez Warner Bros., jest otwarty w 2012 roku kompleks Warner Bros. Studio Tour London – The Making of Harry Potter w angielskiej miejscowości Leavesden, gdzie kręcone były filmy z serii Harry Potter.

Dalszy rozwój

W 2011 odbyła się premiera ostatniej filmowej części Harry’ego Pottera, a Warner Bros. opuścił dyrektor operacyjny Alan F. Horn. Rowling zapragnęła zdobyć większą kontrolę kreatywną w dziełach na podstawie swoich powieści. Jej negocjacje z Warner Bros. nie doprowadziły do rozwoju franczyzy ze względu na stanowisko dyrektora generalnego wytwórni, Barry’ego Meyera. Pisarka nawiązała współpracę z konkurencyjną korporacją Sony, w ramach której stworzyła portal internetowy Pottermore poświęcony wykreowanemu w powieściach światu magii, a także z telewizją BBC, która wyprodukowała miniserial Trafny wybór na podstawie jej powieści pod tym samym tytułem. Przełom w rozmowach Rowling z Warner Bros. nastąpił w 2013 roku wraz z objęciem posady dyrektora generalnego wytwórni przez Kevina Tsujiharę, który wziął sobie za cel pogłębienie współpracy z pisarką.

12 września 2013 roku Warner Bros. i Rowling ogłosili budowę franczyzie medialnej, na czele której stanęli agent literacki pisarki, Neil Blair, oraz prezes i dyrektor zarządzający brytyjsko-irlandzko-hiszpańskiego oddziału Warner Bros., Josh Berger. Jej głównym elementem miała być nowa seria filmów, Fantastyczne zwierzęta, stanowiąca debiut Rowling jako scenarzystki. Ponadto wytwórnia zapowiedziała wydanie nowych gier wideo i produktów osadzonych w świecie magii, przejęcie kontroli nad serwisem Pottermore oraz rozszerzenie sieci parków rozrywki. Współpraca objęła także dystrybucję Trafnego wyboru poza Wielką Brytanią. Zespoły zajmujące się franczyzą miały pracować w Londynie i Burbank. W czerwcu 2016 roku pracujący dla brytyjskiego oddziału Warner Bros. Polly Cochrane został mianowany chief marketing officerem franczyzy.

W 2015 roku franczyza otrzymała nazwę J.K Rowling’s Wizarding World. 13 marca 2018 został opublikowany zwiastun filmu Fantastyczne zwierzęta: Zbrodnie Grindelwalda, w którym Warner Bros. po raz pierwszy zaprezentował logo franczyzy. W październiku 2019 został uruchomiony portal internetowy WizardingWorld.com, który zastąpił Pottermore. W październiku 2020 roku Josh Berger opuścił Warner Bros., a w styczniu 2021 roku prowadzenie zespołu do zarządzania franczyzą przejął Tom Ascheim.

Utwory literackie

Tytuł Tytuł oryginalny Data premiery Autor
Seria powieści Harry Potter
Harry Potter i Kamień Filozoficzny Harry Potter and the Philosopher’s Stone 1997-06-26 26 czerwca 1997(dts) J.K. Rowling
Harry Potter i Komnata Tajemnic Harry Potter and the Chamber of Secrets 1998-07-02 2 lipca 1998(dts)
Harry Potter i więzień Azkabanu Harry Potter and the Prisoner of Azkaban 1999-07-08 8 lipca 1999(dts)
Harry Potter i Czara Ognia Harry Potter and the Goblet of Fire 2000-07-08 8 lipca 2000(dts)
Harry Potter i Zakon Feniksa Harry Potter and the Order of the Phoenix 2003-06-21 21 czerwca 2003(dts)
Harry Potter i Książę Półkrwi Harry Potter and the Half-Blood Prince 2005-07-16 16 lipca 2005(dts)
Harry Potter i Insygnia Śmierci Harry Potter and the Deathly Hallows 2007-07-21 21 lipca 2007(dts)
Dodatki do serii Harry Potter
Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć Fantastic Beasts and Where to Find Them 2001-03-01T00:00:00.001 1 marca 2001(dts) J.K. Rowling
Quidditch przez wieki Quidditch Through the Ages
Baśnie barda Beedle’a The Tales of Beedle the Bard 2007-12-13 13 grudnia 2007(dts)
Prequel serii Harry Potter Harry Potter prequel 2008-06-11 11 czerwca 2008(dts)
Książkowe scenariusze
Harry Potter i przeklęte dziecko Harry Potter and the Cursed Child 2016-07-31 31 lipca 2016(dts) Jack Thorne
Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć Fantastic Beasts and Where to Find Them 2016-09-19 19 września 2016(dts) J.K. Rowling
Fantastyczne zwierzęta: Zbrodnie Grindelwalda Fantastic Beasts: The Crimes of Grindelwald 2018-11-16 16 listopada 2018(dts)
Seria e-booków Pottermore Presents
brak wydania polskojęzycznego Hogwarts: An Incomplete and Unreliable Guide 2016-09-06 6 września 2016(dts) J.K. Rowling
Short Stories from Hogwarts of Power, Politics and Pesky Poltergeists
Short Stories from Hogwarts of Heroism, Hardship and Dangerous Hobbies

Filmy

Lista filmów

Nr Tytuł Tytuł oryginalny Data premiery Data premiery
w Polsce
Reżyseria Scenariusz
Harry Potter
1 Harry Potter i Kamień Filozoficzny Harry Potter and the Philosopher’s Stone 2001-11-04 4 listopada 2001(dts) 2002-01-18 18 stycznia 2002(dts) Chris Columbus Steve Kloves
2 Harry Potter i Komnata Tajemnic Harry Potter and the Chamber of Secrets 2002-11-03 3 listopada 2002(dts) 2003-01-01T00:00:00.001 1 stycznia 2003(dts)
3 Harry Potter i więzień Azkabanu Harry Potter and the Prisoner of Azkaban 2004-05-23 23 maja 2004(dts) 2004-06-04 4 czerwca 2004(dts) Alfonso Cuarón
4 Harry Potter i Czara Ognia Harry Potter and the Goblet of Fire 2005-11-06 6 listopada 2005(dts) 2005-11-25 25 listopada 2005(dts) Mike Newell
5 Harry Potter i Zakon Feniksa Harry Potter and the Order of the Phoenix 2007-06-28 28 czerwca 2007(dts) 2007-07-27 27 lipca 2007(dts) David Yates Michael Goldenberg
6 Harry Potter i Książę Półkrwi Harry Potter and the Half-Blood Prince 2009-07-06 6 lipca 2009(dts) 2009-07-24 24 lipca 2009(dts) Steve Kloves
7 Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część I Harry Potter and the Deathly Hallows – Part 1 2010-11-11 11 listopada 2010(dts) 2010-11-19 19 listopada 2010(dts)
8 Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część II Harry Potter and the Deathly Hallows – Part 2 2011-07-07 7 lipca 2011(dts) 2011-07-15 15 lipca 2011(dts)
Fantastyczne zwierzęta
9 Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć Fantastic Beasts and Where to Find Them 2016-11-10 10 listopada 2016(dts) 2016-11-18 18 listopada 2016(dts) David Yates J.K. Rowling
10 Fantastyczne zwierzęta: Zbrodnie Grindelwalda Fantastic Beasts: The Crimes of Grindelwald 2018-11-08 8 listopada 2018(dts) 2018-11-16 16 listopada 2018(dts)
11 Fantastyczne zwierzęta: Tajemnice Dumbledore’a Fantastic Beasts: The Secrets of Dumbledore 2022-03-29 29 marca 2022(dts) 2022-04-07 7 kwietnia 2022(dts) Steve Kloves, J.K. Rowling

Seria Harry Potter

Pierwsza część filmowej franczyzy Wizarding World, seria Harry Potter, obejmuje osiem filmów z lat 2001–2011. Stanowią one adaptację siedmiotomowego cyklu powieści J.K. Rowling pod tym samym tytułem (ostatnia książka została zekranizowana w dwóch filmach).

Głównymi bohaterami jest trójka nastoletnich czarodziejów: Harry Potter, Ron Weasley i Hermiona Granger. Wielowątkowa seria obejmuje w większości okres ich nauki w Szkole Magii i Czarodziejstwa w Hogwarcie. Główną osią fabuły jest konflikt z najpotężniejszym żyjącym czarnoksiężnikiem, Lordem Voldemortem, który zamordował rodziców Harry’ego, gdy ten był niemowlęciem, a teraz chce zabić jego. Początkowo osłabiony i uznany za pokonanego Voldemort z upływem czasu odzyskuje pełnię sił magicznych i doprowadza do wojny między społecznością czarodziejską a swoimi poplecznikami, śmierciożercami. Centralną postacią konfliktu jest Harry, który ma moc pokonania Voldemorta.

Cykl został wyprodukowany przez wytwórnie Warner Bros. Pictures i Heyday Films, a jego inicjatorem i producentem był stojący na czele Heyday Films David Heyman. Głównym miejscem zdjęć był kompleks Leavesden Studios w miejscowości Leavesden, położonej około 32 kilometry od Londynu. Producenci filmu zaangażowali Steve’a Klovesa do napisania scenariusza do pierwszego filmu z serii, Harry’ego Pottera i Kamienia Filozoficznego. Ostatecznie Kloves był scenarzystą siedmiu spośród ośmiu części. Tylko przy piątej, Harrym Potterze i Zakonie Feniksa, został zastąpiony w tej roli przez Michaela Goldenberga. Obaj scenarzyści konsultowali swoją pracę z Rowling, która wpływała na niektóre pomysły. Chris Columbus został zaangażowany do Harry’ego Pottera i Kamienia Filozoficznego jako reżyser. Choć początkowo planował wyreżyserowanie całej serii, po nakręceniu dwóch części zrezygnował. Trzeci film wyreżyserował Alfonso Cuarón, czwarty Mike Newell, zaś cztery ostatnie David Yates.

Tytułową rolę Harry’ego Pottera zagrał Daniel Radcliffe, zaś główną trójkę nastoletnich postaci uzupełnili Rupert Grint i Emma Watson. W rolach drugoplanowych wystąpili między innymi: Robbie Coltrane, Maggie Smith, Alan Rickman, Richard Harris, Gary Oldman, David Thewlis, Michael Gambon (który od trzeciego filmu przejął rolę Albusa Dumbledore’a po zmarłym Harrisie), Ralph Fiennes, Imelda Staunton i Helena Bonham Carter.

Seria Fantastyczne zwierzęta

Wizarding World: Historia, Utwory literackie, Filmy 
Eddie Redmayne, odtwórca roli Newta Skamandra

Druga część filmowej franczyzy Wizarding World, seria Fantastyczne zwierzęta, planowo ma objąć pięć filmów, wydawanych od 2016 roku. Do tej pory ukazały się trzy. Inspiracją dla serii była książka Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć z 2001 roku, napisana przez J.K. Rowling jako dodatek do serii Harry Potter. Cykl nie stanowi jednak adaptacji, lecz zawiera oryginalną historię.

Filmy obejmują wydarzenia w świecie magii z lat 1926–1945 i stanowią prequel dla Harry’ego Pottera. Główną osią fabularną jest konflikt świata magii z czarnoksiężnikiem Gellertem Grindelwaldem. Głównym bohaterem jest Newt Skamander, czarodziej zajmujący się badaniem magicznych stworzeń. Skamander przyjaźni się z Albusem Dumbledorem, nauczycielem w Hogwarcie, który staje na czele ruchu przeciwdziałającego Grindelwaldowi. Bohater stanowi główne połączenie fabularne między Fantastycznymi zwierzętami a Harrym Potterem, w którym starszy Dumbledore również jest jedną z drugoplanowych postaci.

Fantastyczne zwierzęta, podobnie jak Harry Potter, są produkowane przez Warner Bros. Pictures i Heyday Films. Producentami cyklu są David Heyman, Steve Kloves, J.K. Rowling i Lionel Wigram, reżyserem David Yates, zaś główną scenarzystką i pomysłodawczynią historii J.K. Rowling. Drugim scenarzystą trzeciego filmu jest Kloves. W główną rolę Newta Skamandra wciela się Eddie Redmayne. W rolach drugoplanowych występują między innymi Katherine Waterston, Alison Sudol, Dan Fogler i Jude Law. Johnny Depp wcielił się w Grindelwalda w dwóch pierwszych częściach, po czym został zastąpiony przez Madsa Mikkelsena z powodu zarzutów o stosowanie przemocy domowej wobec Amber Heard.

Odbiór krytyków

Seria Wizarding World spotkała się w większości z pozytywnym odbiorem wśród krytyków filmowych. W serwisie Rotten Tomatoes agregującym profesjonalne recenzje dziewięć spośród dziesięciu filmów zdobyło uznanie na poziomie co najmniej 70%. Jedynym wyjątkiem w tej kwestii jest część dziesiąta, Fantastyczne zwierzęta: Zbrodnie Grindelwalda, której tylko 36% recenzji jest pozytywne. Spośród całej dziesiątki najlepszy wynik zyskał film Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część II z 96% recenzji pozytywnymi. Średnia wyników wszystkich filmów to około 79%, co w 2020 roku było szesnastym najwyższym wynikiem spośród wszystkich franczyz w historii. Przed Fantastycznymi zwierzętami: Zbrodniami Grindelwalda Wizarding World zajmował w zestawieniu miejsce pierwsze dzięki średniej 84%.

Oceny poszczególnych filmów na stronach agregujących profesjonalne recenzje
Nr Film Rotten Tomatoes Metacritic
Harry Potter
1 Harry Potter i Kamień Filozoficzny 81% (200 recenzji) 65 (37 recenzji)
2 Harry Potter i Komnata Tajemnic 82% (238 recenzji) 63 (35 recenzji)
3 Harry Potter i więzień Azkabanu 90% (260 recenzji) 82 (40 recenzji)
4 Harry Potter i Czara Ognia 88% (256 recenzji) 81 (38 recenzji)
5 Harry Potter i Zakon Feniksa 77% (257 recenzji) 71 (37 recenzji)
6 Harry Potter i Książę Półkrwi 84% (280 recenzji) 78 (36 recenzji)
7 Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część I 77% (288 recenzji) 65 (42 recenzje)
8 Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część II 96% (332 recenzji) 85 (41 recenzji)
Fantastyczne zwierzęta
9 Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć 74% (346 recenzji) 66 (50 recenzji)
10 Fantastyczne zwierzęta: Zbrodnie Grindelwalda 36% (334 recenzje) 52 (48 recenzji)
11 Fantastyczne zwierzęta: Tajemnice Dumbledore’a 47% (217 recenzji) 47 (49 recenzji)

Wyniki finansowe

Wykres dochodów brutto
poszczególnych filmów (tysiące, USD)
W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony. Więcej informacji

Według danych serwisu Box Office Mojo, łączny dochód dziesięciu dotychczasowych filmów (bez uwzględnienia inflacji) wynosi około 9,71 miliarda dolarów amerykańskich. Czyni to z Wizarding World czwartą najbardziej kasową franczyzę filmową w historii, zaraz za Filmowym Uniwersum Marvela, Gwiezdnymi wojnami i Spider-Manem. W samych Stanach Zjednoczonych i Kanadzie dochód wynosi około 2,79 miliarda dolarów amerykańskich.

W przeszłości seria Harry Potter zajmowała w rankingu najbardziej dochodowych franczyz filmowych pierwsze miejsce, które osiągnęła w 2007 roku, podczas wyświetlania w kinach piątej części. Dochód przekroczył wówczas 4,47 miliarda dolarów dochodu, pobijając rekord należący do cyklu James Bond.

Wszystkie dziesięć części znalazło się w pierwszej dziesiątce najbardziej dochodowych filmów lat kalendarzowych, w których się ukazały, w skali całego świata. Trzy z nich zajęły miejsce pierwsze: Harry Potter i Kamień Filozoficzny (2001), Harry Potter i Czara Ognia (2005) oraz Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część II (2011).

Część pierwsza, Harry Potter i Kamień Filozoficzny, oraz ósma, Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część II, są jedynymi z całej franczyzy, których dochód przekroczył miliard dolarów amerykańskich. Tylko dla drugiej z nich odbyło się to w trakcie pierwszego cyklu emisji kinowej, natomiast pierwsza przekroczyła ten próg dopiero podczas powtórnych wyświetleń w 2020 roku, 19 lat po premierze. Po pierwszym cyklu w latach 2001–2002 Harry Potter i Kamień Filozoficzny był drugim najbardziej dochodowym filmem w historii, zaraz za Titanikiem (1997). Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część II jest najbardziej dochodowym filmem nie tylko z franczyzy Wizarding World, ale też spośród wszystkich produkcji Warner Bros.

W samych Stanach Zjednoczonych i Kanadzie franczyza przyniosła około 1,7 miliarda dolarów dochodu ze sprzedaży nośników DVD i Blu-ray.

Zestawienie wyników finansowych filmów w dolarach amerykańskich (USD)
Nr Tytuł Rok Budżet
przybliżony
Dochód światowy Dochód lokalny Ranking
w roku
całkowity pierwotny Wielka Brytania Stany Zjednoczone
i Kanada
Polska
Harry Potter
1 Harry Potter i Kamień Filozoficzny 2001 125 000 000 1 023 842 938 974 755 371 88 010 297 318 886 962 brak danych 1
2 Harry Potter i Komnata Tajemnic 2002 100 000 000 925 054 421 878 979 634 88 938 552 262 641 637 5 746 832 2
3 Harry Potter i więzień Azkabanu 2004 130 000 000 797 660 766 795 634 069 84 878 350 250 105 651 3 901 449 2
4 Harry Potter i Czara Ognia 2005 150 000 000 896 815 106 895 921 036 85 927 617 290 469 928 6 156 946 1
5 Harry Potter i Zakon Feniksa 2007 150 000 000 942 235 757 941 676 843 101 429 485 292 382 727 5 830 726 2
6 Harry Potter i Książę Półkrwi 2009 250 000 000 934 504 700 933 959 197 84 160 267 302 334 374 6 354 956 2
7 Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część I 2010 125 000 000 977 070 383 976 536 918 86 087 576 296 374 621 6 679 851 3
8 Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część II 2011 125 000 000 1 342 359 942 1 341 511 219 117 291 771 381 447 587 8 895 199 1
Fantastyczne zwierzęta
9 Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć 2016 180 000 000 814 044 001 814 037 575 68 006 426 234 037 575 4 151 578 8
10 Fantastyczne zwierzęta: Zbrodnie Grindelwalda 2018 200 000 000 654 855 901 654 855 901 44 866 103 159 555 901 4 611 299 10
11 Fantastyczne zwierzęta: Tajemnice Dumbledore’a 2022 200 000 000 405 161 334 405 161 334 25 395 527 95 850 844 2 006 962 11
W sumie 1 735 000 000 9 713 605 249 9 613 029 097 874 991 971 2 884 087 807 54 335 798

Nagrody i nominacje

Wizarding World: Historia, Utwory literackie, Filmy 
Odbicia stóp Daniela Radcliffe’a, Ruperta Grinta i Emmy Watson przy Grauman’s Chinese Theatre na Alei Gwiazd w Hollywood

Filmy z serii Wizarding World zdobyły łącznie 14 nominacji do Nagród Akademii Filmowej (Oscarów): pięć za najlepszą scenografię, trzy za najlepsze efekty specjalne, po dwie za najlepsze kostiumy i najlepszą muzykę filmową, a także po jednej za najlepsze zdjęcia oraz najlepszą charakteryzację i fryzury. Tylko jedna z tych nominacji zamieniła się w nagrodę: dla Colleen Atwood za kostiumy w Fantastycznych zwierzętach i jak je znaleźć. W 2012 roku, po gali, na której nominowany był Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część II, Harry Potter był jedyną spośród pięciu najbardziej dochodowych franczyz filmowych w historii, która nie została nagrodzona żadnym Oscarem.

W Wielkiej Brytanii filmy z serii otrzymały w sumie 35 nominacji konkursowych do Nagród Brytyjskiej Akademii Filmowej (BAFTA), w tym 10 za najlepsze efekty specjalne dla każdej części. Łącznie w kategoriach rozstrzyganych przez Akademię trzy z nich zamieniły się w nagrody: za scenografię w Harrym Potterze i Czarze Ognia oraz Fantastycznych zwierzętach i jak je znaleźć, a także za efekty specjalne w Harrym Potterze i Insygniach Śmierci: Części II.

Seria została ponadto wyróżniona czterema nagrodami Amerykańskiego Stowarzyszenia Efektów Specjalnych, Nagrodą Amerykańskiej Gildii Aktorów Ekranowych dla zespołu kaskaderów, dwoma nagrodami Amerykańskiej Gildii Kostiumografów i nagrodą Amerykańskiej Gildii Scenografów. W głosowaniach publiczności franczyza została nagrodzona między innymi BAFTA dla filmu roku, Europejską Nagrodą Filmową, czterema MTV Movie Awards, jedną Nickelodeon Kids’ Choice Award, sześcioma People’s Choice Awards i jedenastoma Teen Choice Awards.

Twórcy serii Harry Potter zostali też nagrodzeni specjalnymi, pozakonkursowymi nagrodami: honorową statuetką BAFTA za wkład w brytyjską kinematografię, nagrodą specjalną Amerykańskiego Instytutu Filmowego, statuetką Amerykańskiej Gildii Scenografów za wkład w kinową obrazowość i nagrodą National Board of Review za wybitną filmową adaptację literatury.

Sztuka teatralna

Wizarding World: Historia, Utwory literackie, Filmy 
Lyric Theatre w trakcie wystawiania sztuki

Harry Potter i przeklęte dziecko to sztuka teatralna autorstwa Jacka Thorne’a na podstawie historii, którą stworzył z J.K. Rowling i Johnem Tiffanym. Składa się z dwóch części, z czego każda obejmuje dwa akty. Jej fabuła obejmuje wydarzenia odbywające się 19 lat po zakończeniu akcji serii Harry Potter, w okresie nauki dzieci Harry’ego, Rona i Hermiony w Hogwarcie. Producentami sztuki są Sonia Friedman i Colin Callender, zaś reżyserem John Tiffany.

Rowling ogłosiła plan powstania sztuki w 2013 roku. W 2015 roku prawa do jej wystawiania nabył Palace Theatre na West Endzie w Londynie. Zapowiedzi sztuki w teatrze rozpoczęły się 7 czerwca 2016 roku, zaś właściwa premiera odbyła się 30 lipca 2016 roku. Dzień później scenariusz sztuki został wydany w formie książki. W 2017 roku producenci ogłosili, że sztuka będzie wystawiana w Lyric Theatre na Broadwayu w Nowym Jorku. Jej premiera odbyła się 22 lipca 2018 roku. 23 lutego 2019 roku sztuka zaczęła być wystawiana w Princess Theatre w Melbourne, zaś 1 grudnia 2019 roku w Curran Theater w San Francisco. Zaplanowane są także przedstawienia w Mehr! Theater w Hamburgu, Ed Mirvish Theatre w Toronto oraz TBS Akasaka ACT Theater w Tokio.

Harry Potter i przeklęte dziecko jest jednym z nielicznych elementów franczyzy, do których koncern Warner Bros. nie posiada żadnych praw i z którego nie czerpie zysków. W 2016 roku przedsiębiorstwo wniosło do Urzędu Patentów i Znaków Towarowych Stanów Zjednoczonych sprawę o prawa do tytułu, ale otrzymało odmowę.

Muzyka

Dyskografia franczyzy obejmuje ścieżki dźwiękowe do filmów.

Tytuł Data premiery Kompozytor Orkiestra Wytwórnie
Harry Potter i Kamień Filozoficzny 2001-10-30 30 października 2001(dts) John Williams London Symphony Orchestra Warner Sunset Records, Nonesuch Records, Atlantic Records
Harry Potter i Komnata Tajemnic 2002-11-11 11 listopada 2002(dts)
Harry Potter i więzień Azkabanu 2004-05-25 25 maja 2004(dts)
Harry Potter i Czara Ognia 2005-11-15 15 listopada 2005(dts) Patrick Doyle Warner Sunset Records
Harry Potter i Zakon Feniksa 2007-07-10 10 lipca 2007(dts) Nicholas Hooper London Chamber Orchestra
Harry Potter i Książę Półkrwi 2009-07-14 14 lipca 2009(dts) New Line Records
Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część I 2010-11-16 16 listopada 2010(dts) Alexandre Desplat London Symphony Orchestra WaterTower Music
Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część II 2011-07-12 12 lipca 2011(dts)
Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć 2016-11-18 18 listopada 2016(dts) James Newton Howard
Fantastyczne zwierzęta: Zbrodnie Grindelwalda 2018-11-09 9 listopada 2018(dts)
Fantastyczne zwierzęta: Tajemnice Dumbledore’a 2022-04-08 8 kwietnia 2022(dts)

Gry komputerowe

Franczyza Wizarding World obejmuje gry komputerowe. Każdemu z ośmiu filmów z serii Harry Potter towarzyszyła gra, której fabuła została skonstruowana na wzór filmu. Ponadto powstały inne gry osadzone w świecie magii, między innymi dwuczęściowa seria Lego Harry Potter. W 2017 roku Warner Bros. Interactive Entertainment, czyli oddział Warner Bros. zajmujący się grami komputerowymi, stworzył markę Portkey Games dedykowaną grom w ramach franczyzy Wizarding World.

Lista gier komputerowych osadzonych w świecie magii
Tytuł Data premiery Wydawcy Producenci Platformy
Lego Creator: Harry Potter 2001-11-01T00:00:00.001 1 listopada 2001(dts) Lego Software Superscape Microsoft Windows
Harry Potter i Kamień Filozoficzny 2001-11-16 16 listopada 2001(dts) Electronic Arts Argonaut Games PlayStation
KnowWonder Microsoft Windows
Griptonite Games Game Boy Color, Game Boy Advance
2002-02-28 28 lutego 2002(dts) Aspyr Westlake Interactive macOS
2003-12-09 9 grudnia 2003(dts) Electronic Arts Warthog PlayStation 2, Xbox, GameCube
Harry Potter i Komnata Tajemnic 2002-11-15 15 listopada 2002(dts) Eurocom PlayStation 2, Xbox, GameCube, Game Boy Advance
Argonaut Games PlayStation
KnowWonder Microsoft Windows
Griptonite Games Game Boy Color
2003-04-16 16 kwietnia 2003(dts) Aspyr Westlake Interactive macOS
Lego Creator: Harry Potter and the Chamber of Secrets 2002-12-01T00:00:00.001 1 grudnia 2002(dts) Electronic Arts Qube Software Microsoft Windows
Harry Potter: Mistrzostwa świata w quidditchu 2003-10-28 28 października 2003(dts) EA UK Microsoft Windows, PlayStation 2, Xbox, GameCube
Magic Pockets Game Boy Advance
Harry Potter i więzień Azkabanu 2004-04-25 25 kwietnia 2004(dts) KnowWonder Microsoft Windows
Griptonite Games Game Boy Advance
2004-05-29 29 maja 2004(dts) EA UK PlayStation 2, Xbox, GameCube
Harry Potter: Find Scabbers 2005-08-19 19 sierpnia 2005(dts) Warner Bros. Digital Distribution różne urządzenia mobilne
Harry Potter i Czara Ognia 2005-11-08 8 listopada 2005(dts) Electronic Arts EA UK Microsoft Windows, PlayStation 2, Xbox, GameCube
Magic Pockets Game Boy Advance, Nintendo DS
2005-11-15 15 listopada 2005(dts) EA Fusion UK PlayStation Portable
Harry Potter i Zakon Feniksa 2007-05-16 16 maja 2007(dts) EA Mobile różne urządzenia mobilne
2007-05-26 26 maja 2007(dts) Electronic Arts EA UK Microsoft Windows, PlayStation 2, PlayStation 3, Xbox 360, Wii
Rebellion Developments PlayStation Portable
Visual Impact Nintendo DS
2007-07-10 10 lipca 2007(dts) Game Boy Advance
2007-08-17 17 sierpnia 2007(dts) EA UK macOS
Harry Potter: Mastering Magic 2008-03-30 30 marca 2008(dts) EA Mobile różne urządzenia mobilne
Harry Potter i Książę Półkrwi 2009-06-30 30 czerwca 2009(dts) Electronic Arts EA Bright Light Microsoft Windows, macOS, PlayStation 2, PlayStation 3, Xbox 360, Wii, Nintendo DS, PlayStation Portable
EA Mobile różne urządzenia mobilne
Lego Harry Potter: Lata 1–4 2010-06-29 29 czerwca 2010(dts) Warner Bros. Interactive Entertainment TT Games Microsoft Windows, PlayStation 3, Xbox 360, Wii
TT Fusion Nintendo DS, PlayStation Portable
2010-11-19 19 listopada 2010(dts) iOS
2011-01-05 5 stycznia 2011(dts) Feral Interactive
Open Planet Software
Feral Interactive macOS
2016-09-27 27 września 2016(dts) Warner Bros. Interactive Entertainment TT Fusion Android
2016-10-18 18 października 2016(dts) TT Games PlayStation 4
2018-10-30 30 października 2018(dts) Xbox One, Nintendo Switch
Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część I 2010-11-16 16 listopada 2010(dts) Electronic Arts EA Bright Light Microsoft Windows, PlayStation 3, Xbox 360, Wii
Full Fat Nintendo DS
EA Mobile różne urządzenia mobilne
Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część II 2011-07-11 11 lipca 2011(dts) Gameloft
2011-07-12 12 lipca 2011(dts) Electronic Arts EA Bright Light Microsoft Windows, PlayStation 3, Xbox 360, Wii
Full Fat Nintendo DS
Lego Harry Potter: Lata 5–7 2011-11-11 11 listopada 2011(dts) Warner Bros. Interactive Entertainment TT Games Microsoft Windows, PlayStation 3, Xbox 360, Wii
TT Fusion Nintendo DS, PlayStation Portable, Nintendo 3DS, PlayStation Vita
2012-03-07 7 marca 2012(dts) Feral Interactive TT Games macOS
2012-05-03 3 maja 2012(dts) Warner Bros. Interactive Entertainment TT Fusion iOS
2016-09-27 27 września 2016(dts) Android
2016-10-18 18 października 2016(dts) TT Games PlayStation 4
2018-10-30 30 października 2018(dts) Xbox One, Nintendo Switch
Harry Potter for Kinect 2012-10-09 9 października 2012(dts) Eurocom Xbox 360
Wonderbook: Księga Czarów 2012-11-13 13 listopada 2012(dts) Sony Computer Entertainment London Studio PlayStation 3
Wonderbook: Księga Eliksirów 2013-11-12 12 listopada 2013(dts)
Fantastic Beasts and Where to Find Them VR Experience 2016-11-10 10 listopada 2016(dts) Warner Bros. Interactive Entertainment Framestore Google Daydream
2018-01-23 23 stycznia 2018(dts) HTC Vive, Oculus Rift, Samsung Gear VR
Fantastic Beasts: Cases From the Wizarding World 2016-11-17 17 listopada 2016(dts) Mediatonic
WB Games San Francisco
Android, iOS
Harry Potter: Hogwarts Mystery 2018-04-25 25 kwietnia 2018(dts) Jam City
Harry Potter: Wizards Unite 2019-06-21 21 czerwca 2019(dts) Niantic Niantic
WB Games San Francisco
Harry Potter: Zagadki i magia 2020-09-23 23 września 2020(dts) Zynga Android, iOS, Amazon Kindle, Facebook
Harry Potter: Żywa magia 2021-09-09 9 września 2021(dts) NetEase Games Zen Studio Android, iOS
Dziedzictwo Hogwartu 2023-02-10 10 lutego 2023(dts) Warner Bros. Games Avalanche Software Microsoft Windows, Nintendo Switch, PlayStation 4, PlayStation 5, Xbox One, Xbox Series X/S

Programy telewizyjne

Harry Potter: Turniej Domów Hogwartu

Harry Potter: Turniej Domów Hogwartu to teleturniej wiedzy na temat franczyzy z 2021 roku, wyprodukowany przez studio telewizyjne Warner Bros. Television Studios i poprowadzony przez aktorkę Helen Mirren. Jego uczestnikami byli fani franczyzy, podzieleni na cztery zespoły zgodnie z podziałem na domy w Hogwarcie. Składał się z czterech odcinków, wyemitowanych premierowo w Stanach Zjednoczonych przez stacje telewizyjne TBS i Cartoon Network od 28 listopada do 19 grudnia 2021. W Polsce był udostępniany poprzez serwis HBO Go prowadzony przez HBO Polska.

Harry Potter – 20. rocznica: Powrót do Hogwartu

Harry Potter – 20. rocznica: Powrót do Hogwartu to specjalny program telewizyjny z okazji dwudziestej rocznicy serii Harry Potter, wyprodukowany w 2021 przez studio telewizyjne Warner Bros. Television Studios. Obejmuje wspomnienia i archiwalne nagrania związane z filmami. Wzięli w nim udział aktorzy i twórcy związani z serią, w tym Daniel Radcliffe, Rupert Grint, Emma Watson i wszyscy reżyserzy. Program powstał dla serwisu strumieniowego HBO Max, gdzie jego światowa premiera odbyła się 1 stycznia 2022. W Polsce został premierowo udostępniony tego samego dnia poprzez serwis HBO Go prowadzony przez HBO Polska.

Fantastyczne zwierzęta: Historia naturalna

Fantastyczne zwierzęta: Historia naturalna to wyprodukowany przez BBC film dokumentalny, w których Stephen Fry bada zwierzęta i mityczne stworzenia obecne w świecie przedstawionym we franczyzie. W produkcji znalazł się także wywiad z J.K. Rowling. Premiera filmu odbyła się 27 lutego 2022 w telewizji BBC One. Poza Wielką Brytanią, między innymi w Polsce, dokument jest dystrybuowany przez serwis strumieniowy HBO Max.

Harry Potter

12 kwietnia 2023 Rowling i przedsiębiorstwo Warner Bros. Discovery ogłosili, że Harry Potter zostanie zekranizowany w formie siedmiosezonowego serialu telewizyjnego, w którym każdy sezon będzie adaptacją jednej powieści. Serial zostanie wyprodukowany dla serwisu strumieniowego Max przez wytwórnie Brontë Film and TV i Warner Bros. Television Studios, a Rowling będzie jego producentką wykonawczą.

Atrakcje publiczne i wydarzenia

The Wizarding World of Harry Potter

Wizarding World: Historia, Utwory literackie, Filmy 
Harry Potter and the Forbidden Journey w Orlando

The Wizarding World of Harry Potter to sieć parków rozrywki nawiązujących do filmów z serii Harry Potter. Są one prowadzone przez firmę Universal Parks & Resorts należącą do konglomeratu NBCUniversal na podstawie licencji udzielonej przez Warner Bros.

Pierwszy park został otwarty 18 czerwca 2010 roku w kompleksie Islands of Adventure w Orlando na Florydzie w Stanach Zjednoczonych. Jego główną atrakcją jest Harry Potter and the Forbidden Journey, czyli wypełniona efektami specjalnymi przejażdżka w replice zamku Hogwart. Ponadto w parku zostały zbudowane kolejki górskie Flight of the Hippogriff i Dragon Challenge oraz replika wioski Hogsmeade. W 2019 roku Dragon Challenge został zastąpiony przez nową kolejkę górską, Hagrid’s Magical Creatures Motorbike Adventure. 8 lipca 2014 odbyło się otwarcie drugiego parku, znajdującego się w kompleksie Universal Studios Florida w Orlando, w sąsiedztwie Islands of Adventure. Znajdują się w nim: Ekspres Hogwart, skonstruowany na wzór pociągu z Harry’ego Pottera, replika ulicy Pokątnej oraz roller-coaster Harry Potter and the Escape from Gringotts.

Trzeci park został otwarty 15 lipca 2014 roku w kompleksie Universal Studios Japan w japońskim mieście Osaka. Znajdują się w nim te same atrakcje, co na Florydzie. Różnica polega na uwzględnieniu przylegającego do Hogwartu jeziora. Czwarty park został otwarty 7 lipca 2016 roku w kompleksie Universal Studios Hollywood w Universal City w Kalifornii w Stanach Zjednoczonych. Piąty park jest budowany w kompleksie Universal Studios Beijing w Pekinie w Chinach, a jego otwarcie jest planowane na 2021 rok.

Warner Bros. Studio Tour London – The Making of Harry Potter

Wizarding World: Historia, Utwory literackie, Filmy 
Wejście do Warner Bros. Studio Tour London – The Making of Harry Potter

Warner Bros. Studio Tour London – The Making of Harry Potter to atrakcja publiczna znajdująca w angielskiej miejscowości Leavesden, położonej około 32 kilometry od Londynu, otwarta 31 marca 2012 roku. Stanowi część należącego do wytwórni Warner Bros. studia filmowego Leavesden Studios, gdzie kręcone są filmy z franczyzy. Atrakcja obejmuje zwiedzanie filmowych planów i scenografii, między innymi Wielką Salę w Hogwarcie i ulicę Pokątną, oraz oglądanie przedmiotów i kostiumów stworzonych na potrzeby zdjęć. Ponadto zwiedzający poznają techniki stosowane przez twórców przy budowaniu modeli, tworzeniu szkiców czy w zakresie efektów specjalnych.

Pozostałe

26 grudnia 2001 roku odbyło się otwarcie atrakcji Harry Potter Movie Magic Experience, stanowiącej część kompleksu Warner Bros. Movie World w miejscowości Gold Coast w Australii. Obejmowała ona repliki scenografii z filmu Harry Potter i Kamień Filozoficzny, a w 2002 roku została rozszerzona o repliki nawiązujące do filmu Harry Potter i Komnata Tajemnic. W 2003 roku została zamknięta.

Kostiumy i przedmioty wykorzystywane w filmach są pokazywane w ramach podróżującej po świecie wystawy Harry Potter: The Exhibition. Jej otwarcie odbyło się 30 kwietnia 2009 roku w Muzeum Nauki i Przemysłu w Chicago. W 2016 roku została rozszerzona o kostiumy i przedmioty z filmu Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć.

W 2016 wystartował cykl koncertów Harry Potter in Concert, organizowanych przez CineConcerts. W trakcie każdego występu na ekranie wyświetlany jest wybrany film z serii Harry Potter, a orkiestra gra na żywo muzykę ze ścieżki dźwiękowej.

Od 20 października 2017 do 28 lutego 2018 roku w Bibliotece Brytyjskiej w Londynie znajdowała się wystawa Harry Potter: A History of Magic, przygotowana we współpracy z J.K. Rowling i zorganizowana z okazji dwudziestolecia publikacji powieści Harry Potter i Kamień Filozoficzny. Znajdowały się w niej książki, manuskrypty i przedmioty związane z historią magii, a także wczesne szkice autorstwa Rowling. 27 lutego 2018 roku wystawa została udostępniona w platformie internetowej Google Arts & Culture. Od 5 października 2018 do 27 stycznia 2019 roku była wystawiana w Nowojorskim Towarzystwie Historycznym w Nowym Jorku.

Pottermore

Pottermore to nieistniejący już serwis internetowy prowadzony przez J.K. Rowling. Jego użytkownicy mogli poznawać nowe informacje na temat społeczności czarodziejskiej i uczestniczyć w wirtualnych aktywnościach związanych z przedstawioną w powieściach magią. Zgodnie z tradycją Hogwartu byli przydzielani do jednego z domów: Gryffindoru, Slytherinu, Hufflepuffu lub Slytherinu. Rowling publikowała na portalu nowe teksty, ponadto serwis miał wyłączność na udostępnianie jej powieści w formie e-booków.

Pottermore został przygotowany przez Rowling we współpracy z Sony. Serwis wystartował 31 lipca 2011 roku w wersji testowej dla pierwszego miliona fanów, którzy odpowiedzieli poprawnie na pytania weryfikacyjne. 14 kwietnia 2012 roku portal stał się ogólnodostępny. We wrześniu 2013 roku Warner Bros. przejął od Sony nadzór nad serwisem. W październiku 2019 roku Pottermore został wygaszony i zastąpiony przez stronę WizardingWorld.com.

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Tags:

Wizarding World HistoriaWizarding World Utwory literackieWizarding World FilmyWizarding World Sztuka teatralnaWizarding World MuzykaWizarding World Gry komputeroweWizarding World Programy telewizyjneWizarding World Atrakcje publiczne i wydarzeniaWizarding World PottermoreWizarding World UwagiWizarding World PrzypisyWizarding World BibliografiaWizarding World Linki zewnętrzneWizarding WorldFranczyza (media)Harry Potter (seria powieści)J.K. RowlingMagiaPisarzPowieśćTekst (semiotyka)Warner Bros.Wielka Brytania

🔥 Trending searches on Wiki Polski:

Sylwia GrzeszczakPortugaliaUstawa o nadaniu ziemi żołnierzom Wojska PolskiegoLiga Mistrzów UEFACompton (Kalifornia)Telewizja PolskaMichał SzczerbaPolska Partia SocjalistycznaSejm CzteroletniProblem trzech ciał (powieść)Barbara Kwiatkowska-LassRebreatherDaniaHugo KołłątajBillie EilishKeanu ReevesKrzysztof GawkowskiAlicanteMatuzalemAudi A3Serie AIga ŚwiątekDwutlenek węgla w atmosferze ZiemiRTV Euro AGDWim WendersExposéBroń jądrowaHorten Ho XIIIŁódźWładysław SikorskiRagnar LodbrokBaskowieSycyliaDunkierkaRepublika ChińskaWenusIranMcDonald’sMapa politycznaMuminkiLudwik IX ŚwiętyAdam MałyszFrizZamośćArabia SaudyjskaMeksykLionel MessiMariusz KamińskiBogusław KaczyńskiŻabka (sieć sklepów)Chińska Republika LudowaLiechtensteinPiotr Krysiak (pisarz)Platforma ObywatelskaDubajMandewilaUran (pierwiastek)Yul BrynnerFerruccio LamborghiniSeksBenedykt XVIDemografia PolskiEfekt Dunninga-KrugeraWojewództwo podkarpackieWojewództwo dolnośląskieHarvey WeinsteinBarcelonaElżbieta IIMike TysonMonakoWybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce w 2019 rokuMałgorzata WassermannPopulizmRoute 66 (droga)Hanna Gronkiewicz-WaltzKatarzyna II WielkaFentanyl🡆 More