Wasil Zacharka (biał.
1 kwietnia 1877 w Dobrosielcach koło Wołkowyska, zm. 14 marca 1943 w Pradze) – białoruski wojskowy, publicysta narodowy oraz działacz polityczny, prezydent Białoruskiej Rady Ludowej na emigracji w latach 1928–1943.
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przewodniczący Rady Białoruskiej Republiki Ludowej na uchodźstwie | |
Okres | |
Poprzednik | |
Następca |
W latach 1895–1898 nauczał w cerkiewnej szkole na Grodzieńszczyźnie. W 1898 zaciągnął się do wojska rosyjskiego, w którym służył do rewolucji lutowej. Następnie przystąpił do białych. Po powrocie na Białoruś organizował białoruskie formacje wojskowe. 22 października 1917 objął funkcję sekretarza Centralnej Białoruskiej Rady Wojskowej w Mińsku. Jednocześnie był członkiem kierownictwa Białoruskiej Socjalistycznej Hramady. W grudniu 1917 był jednym z organizatorów, a następnie uczestników I Wszechbiałoruskiego Kongresu w Mińsku, który zapoczątkował proces powołania do życia Białoruskiej Republiki Ludowej. Został wybrany do rady wykonawczej Kongresu. Po jego rozpędzeniu przez bolszewików został aresztowany i uwięziony, ale udało mu się zbiec. Odtąd przeszedł do opozycji antysowieckiej. Od marca 1918 piastował liczne stanowiska rządowe w kolejnych gabinetach rządowych Republiki (m.in. ministra obrony). W emigracyjnym rządzie Wacława Łastowskiego w Kownie sprawował urząd ministra finansów. Na początku czerwca 1920 przewodniczył misji dyplomatycznej do Moskwy, która miała negocjować uznanie państwa białoruskiego. Prowadził też rozmowy dyplomatyczne z władzami Polski i Litwy.
Następnie przeniósł się do Pragi. Dzięki jego staraniom niemal całe archiwum Białoruskiej Republiki Ludowej zostało tam przewiezione. We wrześniu 1921 zainicjował zwołanie I Białoruskiej Konferencji Narodowej w Pradze, która ustosunkowała się do polsko-bolszewickiego traktatu ryskiego, nazywając go „rozbiorem Białorusi” i odmawiając prawa tak rządowi polskiemu, jak też władzom sowieckim do reprezentowania Białorusinów. Podczas II Konferencji Białoruskiej w Berlinie w październiku 1925 znalazł się w grupie mniejszościowej odrzucającej współpracę z bolszewicką Rosją. W marcu 1928 objął stanowisko przewodniczącego Rady Białoruskiej Republiki Ludowej (de facto prezydenta). Wcześniej od 1925 był zastępcą drugiego przewodniczącego Piotry Kreczeuskiego. Współpracował z białoruskimi pismami narodowymi pisząc liczne artykuły m.in. w „Iskrach Skaryny”. W początkowym okresie II wojny światowej liczył na odbudowę niepodległej Białorusi z pomocą Niemców. Dlatego jeszcze 20 kwietnia 1939 wystosował memorandum do Adolfa Hitlera, w którym przedstawił polityczną, geograficzną i ekonomiczną sytuację sowieckiej Białorusi oraz zadeklarował mu swoją wierność. W 1941 odrzucił jednak współpracę polityczną z III Rzeszą. Zmarł 14 marca 1943. Został pochowany na praskim Cmentarzu Olszańskim.
This article uses material from the Wikipedia Polski article Wasil Zacharka, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.