Walerian Meysztowicz

24 czerwca 1893 w Pojościu k. Poniewieża, zm. 24 maja 1982 w Rzymie) – polski ksiądz i teolog katolicki, mediewista.

Walerian Meysztowicz

Walerian Meysztowicz
Kraj działania	Polska Włochy, Watykan
Data i miejsce urodzenia	24 czerwca 1893 Pojoście
Data i miejsce śmierci	24 maja 1982 Rzym
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	Kościół rzymskokatolicki
Prezbiterat	1924
Odznaczenia
Multimedia w Wiki Commons

Pochodził z Kowieńszczyzny z rodziny ziemiańskiej Aleksandra i Zofii z hr. Korwin-Kossakowskich h. Ślepowron. Ukończył Cesarskie Liceum Aleksandrowskie w Petersburgu. Walczył w wojnie polsko–bolszewickiej. W 1921 wstąpił do seminarium duchownego w Wilnie, a w 1924 przyjął święcenia kapłańskie. W latach 1926–1929 był sekretarzem abp Romualda Jałbrzykowskiego, a w latach 1929–1932 kapelanem Stowarzyszenia „Odrodzenie”. Ukończył studia na wydziale prawa kanonicznego Instytutu Obojga Praw Papieskiego Uniwersytetu Laterańskiego w Rzymie. W 1932 pracował jako radca kanoniczny (prawny) w ambasadzie polskiej przy Stolicy Apostolskiej. Równocześnie w latach 1936–1939 był profesorem prawa kanonicznego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Filister honorowy korporacji akademickiej Conradia.

Walczył w kampanii wrześniowej w 13 pułku Ułanów Wileńskich, następnie przedostał się do Watykanu, gdzie spędził resztę wojny. Współzałożyciel (1945) i prezes Polskiego Instytutu Historycznego w Rzymie. Do śmierci mieszkał w Watykanie. Posiadał godność kanonika bazyliki św. Piotra i protonotariusza apostolskiego. Członek Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie.

Autor książki Gawędy o czasach i ludziach (Londyn 1983 i 1993), w której opisał dzieje rodzinnej Kowieńszczyzny i współczesne sobie wydarzenia na przestrzeni stulecia. Książka ta została wydana w 2004 roku również w przekładzie litewskim,pod tytułem Pašnekesiai apie laikus ir žmones. Był postulatorem procesu beatyfikacyjnego Arcybiskupa Jana Cieplaka.

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (za wojnę polsko-bolszewicką)
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (3 maja 1966)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Walecznych (dwukrotnie)
• Medal Niepodległości (19 grudnia 1933)
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921

• De conditione juridica Ecclesiae in Polonia, Romae: Jus Pontificium 1931.
• Repertorium bibliographicum pro rebus polonicis Archivi Secreti Vaticani, Vaticani 1943.
• De Archivo Nuntiaturae Varsaviensis quod nunc in Archivo Secreto Vaticano servantur, Vaticani 1944
• (redaktor serii) Elementa ad fontium editiones, Romae: Institutum Historicum Polonicum Romae 1962–1972, wiele tomów.
• Gawędy o czasach i ludziach, Londyn: Polska Fundacja Kulturalna 1983, Łomianki: Wydawnictwo LTW 2012.
• Przemówienie ks. Waleriana Meysztowicza z okazji Święta Niepodległości, wygłoszone 13 listopada 1966 roku, Rzym 1966.
• Benedetto XV, i cattolici e la prima guerra mondiale : atti del Convegno di Studio tenuto a Spoleto nei giorni 7-8-9 settembre 1962, a cura di Giuseppe Rossini, Roma: Edizioni 5 Lune 1963.
• Un monumento Polacco di lingua e di arte nella Biblioteca Apostolica Vaticana, Firenze: Leo S. Olschki 1951.
• Polsko-Morawska Księga w Bibliotece Watykańskiej, Rzym 1950.
• Św. Kazimierz, Rzym 1958.
• Poszło z dymem. Gawędy o czasach i ludziach, Wyd. 1 krajowe, Warszawa: Wydawnictwo Pokolenie 1989.

• Słownik polskich teologów katolickich. Tom VIII: 1981–1993 (pod redakcją Józefa Mandziuka), wyd. Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1995.
• Mieczysław Paszkiewicz, Walerian Meysztowicz (1893–1982), „Teki Historyczne” 18 (1985), s. 188–191.
• Henryk Damian Wojtyska, Ks. Walerian Meysztowicz i jego „Antemurale” [w:] Mistrz i przyjaciel. Księga pamiątkowa ku czci Księdza Profesora Marka Tomasza Zahajkiewicza, red. Jerzy Pałucki, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1997, s. 107–111.
• Ewa Tierling, Księdza [Waleriana] Meysztowicza „Gawędy o czasach i ludziach” [w:] Literackie Kresy i bezkresy. Księga ofiarowana profesorowi Bolesławowi Hadaczkowi, pod red. Katarzyny R. Łozowskiej i Ewy Tierling, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US 2000, s. 161–186.
• Supruniuk M. A., Ks. Prof. Walerian Meysztowicz i Polski Instytut Historyczny w Rzymie. Toruń, Archiwum Emigracji, 2013, Zeszyt 1 (18), doi.org/10.12775/AE.2013.005.

• Sylwetka W.M. autorstwa Pawła Gotowieckiego. prawica.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-19)].