Tomasz Lengren: Polski reżyser teatralny i filmowy

7 marca 1945 w Lublinie, zm. 9 lipca 2008 w Warszawie) – polski aktor, reżyser i wykładowca sztuki aktorskiej.

Wczesne lata

Jego matka, Zofia (1919–1989), była pielęgniarką i sanitariuszką, ojciec, grafik Zbigniew Lengren (1919–2003), mieszkał w Toruniu i poznali się, gdy ranny leżał w szpitalu. Urodził się w Lublinie. Dzieciństwo spędził w Warszawie z młodszą siostrą Katarzyną (ur. 1951). Ukończył studia w ASP w Warszawie na Wydziale Architektury Wnętrz (1972) oraz PWSFTViT w Łodzi na Wydziale Reżyserii Filmowej i Telewizyjnej (1976).

 

Jako aktor był autodydaktą (samoukiem). Na przestrzeni lat występował w filmach wielu polskich reżyserów - m.in. Waleriana Borowczyka, Krzysztofa Kieślowskiego, Andrzeja Munka oraz Andrzeja Wajdy. Stworzył niezapomniane role charakterystyczne oraz epizody aktorskie m.in. w filmach Personel, Trzeba zabić tę miłość, Dzieje grzechu, Ziemia obiecana. Zagrał też główną rolę w filmie Klincz (1979).

Tomasz Lengren był nagradzanym reżyserem filmów dokumentalnych i fabularnych („Tanie pieniądze”, „Choinka strachu”). Reżyser fabularnego cyklu „Portret współczesnej prozy polskiej”, składającego się z 17 filmów, m.in. „Numery” według prozy Olgi Tokarczuk, „Rozpacz z powodu utraty furmanki” według Jerzego Pilcha, „Oficer i dezerter” według Tadeusza Siejaka, „Kwazimodo” według Dariusza Bitnera.

Był adiunktem Wydziału Reżyserii Filmowej i Telewizyjnej w PWSFTViT w Łodzi, wykładał również w Podyplomowym Studium Public Relations oraz Akademii Telewizyjnej TVP.

Zmarł 9 lipca 2008 w Warszawie na raka w wieku 63 lat.

Pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera K-4-58).

Filmografia ta wymienia tylko ważniejsze role i epizody:

• Eroica (1957), jako harcerz, reż. Andrzej Munk, według scenariusza Jerzego Stefana Stawińskiego
• Polowanie na muchy (1969), jako bywalec klubu, reż. Andrzej Wajda, według scenariusza Janusza Głowackiego
• Hydrozagadka (1970), jako facet na zabawie, reż. Andrzej Kondratiuk, według scenariusza Andrzeja Bonarskiego i Andrzeja Kondratiuka
• Kolumbowie (1970), jako radiotelegrafista Grześ, reż. Janusz Morgenstern, według scenariusza Romana Bratnego
• Krajobraz po bitwie (1970), jako żołnierz amerykański, reż. Andrzej Wajda, według scenariusza Andrzeja Wajdy i Andrzeja Brzozowskiego
• Rejs (1970), jako uczestnik rejsu reż. Marek Piwowski, według scenariusza Janusza Głowackiego i Marka Piwowskiego
• Nie lubię poniedziałku (1971), jako pasażer samolotu, reż. i scen. Tadeusz Chmielewski
• Trzeba zabić tę miłość (1972), jako Staszek, reż. Janusz Morgenstern, według scenariusza Janusza Głowackiego
• Ziemia obiecana (1974), jako majster Kesslera, reż. i scen. Andrzej Wajda
• Dzieje grzechu (1975), jako Fajtaś, reż. i scen. Walerian Borowczyk
• Personel (1975), jako krojczy Romek, reż. i scen. Krzysztof Kieślowski
• Układ krążenia (1977), jako trener drużyny piłkarskiej, reż. Andrzej Titkow, według scenariusza Aleksandra Minkowskiego
• Aktor (1977), jako kolega z wojska, reż. Piotr Andrejew, reż. i scen. Piotr Andrejew
• Klincz (1979), jako Jerzy Olejniczak - Olej, reż. Piotr Andrejew, według scenariusza Filipa Bajona i Piotra Andrejewa - rola główna
• Klakier (1982), jako wokalista w lokalu, reż. Janusz Kondratiuk, według scenariusza Janusza Kondratiuka i Włodzimierza Preyssa
• Przesłuchanie (1982), jako Kazimierz Olcha, reż. i scen. Ryszard Bugajski
• Choinka strachu (1982), reż. Tomasz Lengren, według scenariusza Janusza Głowackiego
• Czuję się świetnie (1983), jako nauczyciel, reż. Waldemar Szarek, według scenariusza Jacka Skalskiego
• Tulipan (1986), reż. Janusz Dymek, według scenariusza Andrzeja Swata
• Tanie pieniądze (1985), jako Zygmunt Ozdoba, reż. Tomasz Lengren, według scenariusza Jacka Bielińskiego, Andrzeja Brzozowskiego i Tomasza Lengrena
• Zabij mnie glino (1987), jako Kwapiński, reż. i scen. Jacek Bromski
• Kochaj i rób co chcesz (1997), jako Wiesio Ślaski, reż. Robert Gliński, według scenariusza Michała Arabudzkiego
• Sztos (1997), jako kochanek matki Beaty, reż. Olaf Lubaszenko, według scenariusza Jerzego Kolasy
• Na dobre i na złe (2002-2008), jako Robert i Stefan Dobosz (2 role), reż. Krzysztof Rogala, Marcin Mayzel, według scenariusza Agnieszki Krakowiak i Renaty Frydrych
• Zróbmy sobie wnuka (2003), jako policjant Szwendas, reż. Piotr Wereśniak
• Oda do radości (2005), jako ojciec Wiktora, reż. i scen. Maciej Migas
• Parę osób, mały czas (2005), jako fotograf, reż. i scen. Andrzej Barański
• Faceci do wzięcia (2006), jako Błażej Koniczek, reż. Janusz Kondratiuk, według scenariusza Zbigniewa Kamińskiego
• Kryminalni (2006), jako Pawlik (odc. 42)
• Ekipa (2007), jako prezes koncernu medialnego, reż. Kasia Adamik, według scenariusza Dominika Rettingera

• Brygada majstra Mortala (1976) Reżyseria
• Kaskaderzy (1976) Reżyseria, Scenariusz
• Wieczór autorski (1976) Reżyseria, Scenariusz
• Pomniejszenie (1976) Reżyseria
• Namysłowski (1978) Reżyseria
• Wszyscy tu po mnie przyjdziecie (1981) Reżyseria, Scenariusz
• Pomnik (1981) Reżyseria
• Milczenie Realizacja
• Tanie pieniądze Reżyseria - film fabularny
• Ludzie i rzeczy - Stefan Chwin Reżyseria
• Dziad domniemany Realizacja, Scenariusz
• Dusza słowiańska w bezdusznych czasach Reżyseria, Scenariusz
• Adam Loret - szkic do portretu Reżyseria
• Kwazimodo Reżyseria

• Tomasz Lengren w bazie filmpolski.pl
• Tomasz Lengren, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-09] .
• Tomasz Lengren w bazie IMDb (ang.)
• Tomasz Lengren w bazie Filmweb