Tvp1: Polska publiczna stacja telewizyjna (1952–)

TVP1

Rozpoczęcie nadawania	25 października 1952
Format obrazu	16:9 576i (SDTV) 16:9 1080i (HDTV) (od 1 czerwca 2012 roku)
Właściciel	Telewizja Polska
Systemy emisji sygnału	Dawniej: SECAM Obecnie: PAL (tylko kablowo), DVB-T2, DVB-C, DVB-S2, DVB-T, Internet
Kraj nadawania	Polska
Język	polski
Siedziba	ul. J. P. Woronicza 17 00-999 Warszawa
Udziały w rynku	10,7% (4+) 6,75% (16-49) (styczeń 2021)
Poprzednia nazwa	Skrótowce: TVP (1952–1970) TP1 (1976–1992)
Multimedia w Wiki Commons
Strona internetowa

Program Pierwszy nadawany jest w jakości HD w ramach niekodowanego (bezpłatnego w odbiorze) ogólnopolskiego trzeciego multipleksu naziemnej telewizji cyfrowej (MUX 3). Dostępny jest również we wszystkich sieciach kablowych i na satelitarnych platformach cyfrowych w związku z tzw. zasadą must carry, czyli zapisanym w ustawie o radiofonii i telewizji obowiązkiem oferowania przez każdego operatora telewizyjnego siedmiu kanałów telewizyjnych (TVP1, TVP2 i TVP3 oraz cztery kanały komercyjne – TVN, Polsat, TV4 i TV Puls). TVP1 można oglądać za darmo także w Internecie za pośrednictwem takich serwisów jak TVP VOD i TVP GO.

• 25 października 1952 o godz. 19:00 – Doświadczalna Stacja Telewizyjna Instytutu Łączności wyemitowała pierwszy program telewizyjny. Do końca tego roku nadano w sumie cztery półgodzinne programy. Ten moment uważa się za narodziny TVP1 oraz początek Telewizji Polskiej.
• 3 stycznia 1953 – wyemitowano pierwszy w historii program dla dzieci. Henryk Ładosz opowiedział młodym widzom bajkę Ewy Szelburg-Zarembiny o glinianym dzbanie. Zilustrował ją twórca postaci Koziołka Matołka – słynny rysownik Marian Walentynowicz.
• 23 stycznia 1953 – rozpoczęcie regularnej emisji programu. Początkowo odbywała się w każdy piątek od godz. 17:00. Audycja trwała do 60 minut i składała się z widowisk artystycznych, sztuk teatralnych, programów dla dzieci, czy audycji okolicznościowych, m.in. na tematy polityczne.
• 6 listopada 1953 – został wyemitowany pierwszy spektakl Teatru Telewizji Okno w lesie Rachmanowa i Ryssa, w reżyserii Józefa Słotwińskiego, ze studia telewizyjnego przy ul. Ratuszowej w Warszawie.
• 10 września 1954 – czas emisji programów zwiększono do dwóch godzin. Nadano pierwszy film fabularny. Były to Promienie śmierci w reżyserii Abrama Rooma, produkcji ZSRR.
• 1 kwietnia 1955 – rozpoczęto emisję programu telewizyjnego dwa razy w tygodniu – we wtorki i piątki.
• 2 listopada 1955 – rozpoczęto nadawanie programu telewizyjnego trzy razy w tygodniu – w poniedziałki, środy i piątki.
• 2 stycznia 1956 – rozszerzono emisję programu telewizyjnego do czterech dni w tygodniu – we poniedziałki, środy, czwartki i piątki.
• 6 lutego 1956 – pierwszy spektakl Teatru Sensacji „Kobra” Zatrute litery wg powieści Agathy Christie w reżyserii Adama Hanuszkiewicza.
• 26 marca 1956 – wyemitowano Tele-Echo – pierwszy talk-show prowadzony przez Irenę Dziedzic. Program utrzymał się na antenie do 1981 roku, a gospodyni audycji przepytała 12 tysięcy gości.
• 30 kwietnia 1956 – emisja pierwszego programu informacyjnego w historii – Wiadomości Dnia.
• 1 stycznia 1957 – zwiększono emisję programu telewizyjnego do 22 godzin tygodniowo.
• 4 września 1957 – pierwsza prognoza pogody zapowiadana przez Czesława Nowickiego znanego jako Wicherek.
• 2 października 1957 – powstał Dziennik Telewizyjny, który wkrótce stał się głównym ośrodkiem medialnej propagandy PRL-u, w 1989 roku zastąpiono go Wiadomościami.
• 1 września 1958 – utworzono wspólne pasmo ośrodków regionalnych w Łodzi, w Katowicach i w Warszawie.
• 16 października 1958 – emisja pierwszego wieczoru Kabaretu Starszych Panów Jeremiego Przybory i Jerzego Wasowskiego – jednego z najbardziej rozpoznawalnych programów rozrywkowych w historii polskiej telewizji.
• 5 września 1959 – premiera magazynu kulturalnego Pegaz.
• 3 stycznia 1961 – początek codziennej emisji programu telewizyjnego.
• 25 listopada 1962 – premiera teleturnieju Wielka gra (w latach 1975–2006 w TVP2).
• 5 stycznia 1965 – premiera pierwszego polskiego serialu telewizyjnego Barbara i Jan.
• 9 września 1966 – emisja pierwszego odcinka serialu Czterej pancerni i pies.
• 1967 – pierwsze wydanie programu Stanisława Janickiego W starym kinie istniejącego do 1999 roku w którym prezentowano stare produkcje filmowe w tym polskie filmy przedwojenne.
• 10 października 1968 – emisja pierwszego odcinka serialu telewizyjnego Stawka większa niż życie.
• 17 października 1970 – emisja pierwszego programu kabaretowego Olgi Lipińskiej z cyklu Gallux Show.
• 17 stycznia 1971 – po raz pierwszy ukazał się program Z kamerą wśród zwierząt, prowadzony przez Hannę i Antoniego Gucwińskich.
• II połowa lat 70. XX wieku – premiera weekendowego bloku programowego Tylko w niedzielę, w zamierzeniu twórców konkurencyjnego wobec Studia 2.
• 27 września 1975 – emisja pierwszego programu kabaretowego Olgi Lipińskiej z cyklu Właśnie leci kabarecik
• 1976 – pierwsze realizacje widowisk Bogusława Kaczyńskiego znanych jako Operowe qui pro quo, czyli inscenizowane na wesoło, w pałacowych wnętrzach, sceny z popularnych oper i operetek. W cyklu tym wystąpiła cała plejada największych sław polskiej sceny operowej i gwiazd operetki.
• 8 września 1977 – premiera programu popularnonaukowego Sonda prowadzonego przez Zdzisława Kamińskiego i Andrzeja Kurka.
• 11 grudnia 1977 – emisja pierwszego programu kabaretowego Olgi Lipińskiej z cyklu Kurtyna w górę.
• 29 stycznia 1983 – pierwsze wydanie programu interwencyjnego Sprawa dla reportera Elżbiety Jaworowicz.
• wrzesień 1983 – pierwsza emisja programu dokumentalno-historycznego Bogusława Wołoszańskiego Sensacje XX wieku, nadawanego do 2005 roku.
• 26 czerwca 1986 o godz. 17:15 – pierwsze wydanie Teleexpressu. Pierwszym prowadzącym Teleexpress był Wojciech Mazurkiewicz. Od 1992 roku nadawany jest o 17:00.
• 18 listopada 1989 o godz. 19:30 – pierwsze wydanie Wiadomości, które poprowadził Wojciech Reszczyński.
• 16 kwietnia 1990 – premiera Kabaretu Olgi Lipińskiej. Ostatni program wyemitowano w 2005 roku.
• 31 sierpnia 1992 – premiera magazyn śniadaniowego Kawa czy herbata? nadawanego do 2013 roku.
• 24 grudnia 1992 – po raz pierwszy wyemitowano charytatywny blok reklamowy, zwany Reklama dzieciom. Do 2012 roku nadawano go w Wigilię Bożego Narodzenia. Emitowany był w latach 1992–2003 przed Wieczorynką, a w latach 2004–2012 przed głównym wydaniem Wiadomości. Od 2013 roku akcja ta jest prowadzona 25 grudnia, po Wiadomościach.
• 1993 – początek emisji logo na ekranie.
• 1 stycznia 1995 – TVP1 przeszedł z systemu nadawania kolorów SECAM na PAL.
• 9 listopada 1995 – premiera serialu kryminalnego Ekstradycja emitowanego w kilku seriach do 1999 roku.
• styczeń 1997 – wraz z TVP2 zaczyna nadawać dźwięk stereo w systemie NICAM.
• 15 czerwca 1997 – uruchomienie osobnej Telegazety TVP1 (dotychczas Jedynka i Dwójka nadawały tę samą wersję teletekstu).
• 4 września 1997 – premiera teleturnieju Jaka to melodia?.
• 22 września 1997 – premiera telenoweli Klan.
• 5 października 2000 – premiera telenoweli Plebania emitowanej do 2012 roku.
• 7 marca 2003 – zmiana logo i oprawy graficznej tak jak w pozostałych programach Telewizji Polskiej.
• 5 marca 2006 – premiera serialu komediowego Ranczo emitowanego do 2016 roku.
• 11 listopada 2008 – premiera serialu kryminalnego Ojciec Mateusz, regularnie emitowany od 7 grudnia 2008 roku.
• 18 listopada 2009 – testowe nadawanie programu w formacie panoramicznym 16:9.
• 27 października 2010 – regularna emisja TVP1 i TVP2 w jakości SD w trzecim multipleksie naziemnej telewizji cyfrowej
• 10 stycznia 2011 – testowa emisja TVP1 systemie HD w rozdzielczości 1080i na platformie cyfrowej „n”
• 14 lutego 2011 – Wiadomości i Teleexpress nadawane są regularnie w formacie panoramicznym 16:9.
• 14 grudnia 2011 – regularna emisja TVP1 i TVP2 w jakości SD w pierwszym multipleksie naziemnej telewizji cyfrowej.
• 3 marca 2012 – premiera serialu kryminalnego Komisarz Alex.
• 1 czerwca 2012 – rozpoczęcie regularnej, oficjalnej emisji TVP1 w standardzie HD pod nazwą TVP1 HD
• 30 sierpnia 2013 – ostatnia Wieczorynka. Ostatnim serialem animowanym pokazanym podczas niej była Świnka Peppa.
• 28 kwietnia 2014 – TVP1 w wersji SD ustąpił miejsca Fokus TV w MUX1.
• 7 kwietnia 2017 – TVP1 w wersji SD przestał być nadawany na satelicie Hot Bird (13° E).
• 2 marca 2018 – premiera telenoweli Leśniczówka
• 3 marca 2019 – premiera serialu obyczajowego Stulecie Winnych
• 3 września 2021 – 28 sierpnia 2023 – zmiana logo i oprawy graficznej. Mimo tego pozostało dotychczasowe logo ekranowe, również na stronie internetowej.
• 14 lutego 2022 – TVP1 można oglądać bezpłatnie dzięki aplikacji TVP GO dostępnej na systemach iOS i Android.
• 25 lipca 2022 – 18 listopada 2022 – w tym okresie Jedynka była dostępna na testowym multipleksie TVP w standardzie DVB-T2/HEVC.
• 1 czerwca 2023 – TVP1 można oglądać bezpłatnie w serwisie internetowym i aplikacji TVP VOD.
• 20 grudnia 2023 – pierwszy raz od 1989 roku, flagowe informacyjne programy TVP1 - Teleexpress i Wiadomości nie zostały wyemitowane.
• 21 grudnia 2023 – pierwsze wydanie flagowego programu informacyjnego Telewizji Polskiej 19.30, który zastąpił Wiadomości.

Choć profil kanału obecnie jest niejednoznaczny, to jednak od początku przewodzi w nim charakter misyjny i informacyjno-publicystyczny. Od lat sześćdziesiątych kanał specjalizował się również w kulturze i rozrywce (to właśnie tu swoją premierę miała m.in. Wielka gra). Jeszcze na początku obecnego stulecia (i przez kilka kolejnych lat) stacja była niemal na równi z Dwójką w dziedzinie produkcji programów kulturalno-rozrywkowych i teleturniejów, obecnie ten podział jest płynny. TVP1 obecnie pokazuje także m.in.: programy rozrywkowe, seriale, koncerty, transmisje z uroczystości państwowych, msze święte, Anioł Pański, programy religijne, cykle dokumentalne czy programy rolnicze (m.in. Tydzień i Agrobiznes).

Programy własne (stan na wiosnę 2024)

Programy informacyjne

• 19.30 (od 21 grudnia 2023 roku)
• Teleexpress (od 1986 roku)

Programy publicystyczne i interwencyjne

• Sprawa dla reportera (od 1983 roku)
• Magazyn Ekspresu Reporterów (od 1999 roku)
• Reporterzy (od 2024 roku)

Programy rolnicze

• Agrobiznes
• Agropogoda
• Tydzień
• Magazyn rolniczy

Telenowele i seriale paradokumentalne

• Klan (od 1997 roku)
• Leśniczówka (od 2018 roku)
• Korona królów. Jagiellonowie (2018–2020, od 2023 roku)

Seriale

• Ojciec Mateusz (od 2008 roku)
• Komisarz Alex (od 2012 roku)
• Matylda (od 2024 roku)

Teleturnieje

• Jaka to melodia? (od 1997 roku)
• Jeden z dziesięciu (od 1994 roku)
• Gra słów. Krzyżówka (od 2019 roku)
• Wielki Test (od 2008 roku)

Reality show

• Rolnik szuka żony (od 2014 roku)
• Sanatorium miłości (od 2019 roku)

Programy kulinarne

• Okrasa łamie przepisy (od 2012 roku)

Programy religijne

• Między Ziemią a Niebem (od 2004 roku)
• Agape Blisko Ciebie (od 2018 roku) – magazyn prezentujący religijną aktywność Kościoła oraz środowisk z nim związanych w całej Polsce. Program powstaje przy współpracy dziennikarzy oddziałów regionalnych pod opieką merytoryczną Redakcji Katolickiej TVP. Prezentuje on bieżące wydarzenia i inicjatywy religijne.
• Studio Raban (od 2017 roku) – program skierowany do młodych katolików, podejmujący tematy m.in. relacji, pracy czy rozwoju osobistego.
• Balans bieli (od 2023 roku) – program publicystyczny w którym eksperci analizują wydarzenia minionego tygodnia z kraju i ze świata pod kątem chrześcijańskiego systemu wartości. Każdy odcinek składa się z dwóch części. W pierwszej poruszany jest temat bieżący, zaś w drugiej – zagadnienie cywilizacyjne, bliskie ludziom wierzącym, lecz pomijane w codziennym dyskursie medialnym. Prowadzą Krzysztof Ziemiec i Paulina Guzik.

Teatr Telewizji

Pasma dokumentalne

• Świat bez fikcji
• Historia bez tajemnic
• Fascynujący świat
• BBC w Jedynce
• Natura w Jedynce

Pasma filmowe

• Hit na sobotę
• Zakochana Jedynka
• Gwiazdy w południe

Opracowano na podstawie materiałów źródłowych

Organizacja imprez masowych

Na antenie TVP1 można obejrzeć m.in. Krajowy Festiwal Piosenki Polskiej w Opolu, Konkurs Piosenki Eurowizji, Konkurs Piosenki Eurowizji Junior, a do 31 sierpnia 2004 roku także Sopot Festival. Przez wiele lat na antenie pojawiały się także relacje z Lidzbarskich Wieczorów Humoru i Satyry.

Transmisje sportowe

TVP1 transmituje m.in.

• mecze reprezentacji Polski w piłce nożnej
• mecze ekstraklasy w piłce nożnej,
• mecze eliminacyjne polskich drużyn do Ligi Mistrzów UEFA,
• mecze Ligi Mistrzów UEFA,
• Puchar Świata w skokach narciarskich (do 2021 roku), skoki narciarskie w ramach Mistrzostw Świata w narciarstwie klasycznym (z udziałem polskich skoczków), a także konkursy Letniej Grand Prix w Polsce,
• wyścig kolarski Tour de Pologne,
• Mistrzostwa Świata i Europy w lekkoatletyce
• relacje z igrzysk olimpijskich.
• mecze reprezentacji Polski w siatkówce (Liga Narodów, Mistrzostwa Europy i Mistrzostwa Świata)

Pierwsze oznaczenia nie były używane stale w trakcie programu. Używano ich tylko podczas pauz, identów i programów dnia. Dopiero pod koniec 1992 roku stacja rozpoczęła testowe nadawanie programu z logiem na wizji. W czasie testów zmieniano jego wielkość, szerokość, dodawano bądź odejmowano czarną obwódkę lub cień. Regularną emisję programu z logiem na wizji znanym w wersji nadawanej do 6 marca 2003 roku tj. szerokie w prawym górnym rogu ekranu stacja zaczęła w połowie (prawdopodobnie w czerwcu) 1993 roku. Pierwotnie logo nie było emitowane w czasie trwania programów informacyjnych, natomiast później przez pewien czas emitowano je w lewym górnym rogu.

Okres obowiązywania	Opis	Ilustracja
2 października 1970 – ok. 1975	Czarny napis TVP oraz ogromna, czarna cyfra 1 na białym tle.
ok. 1975–1976	Na beżowym tle czerwony napis TELEWIZJA POLSKA znajdujący się na górze, na dole wielka czerwona cyfra 1 przy której po lewej stronie napisany na ukos czerwony napis PROGRAM.
ok. 1976–1985	Charakterystyczne logo TP (Telewizji Polskiej) – litery T i P były połączone w naturalny sposób w biało-czerwonym kolorze na czarnym tle z białymi napisami (górny: Telewizja Polska; dolny: Program 1). Zaprojektowane zostało przez Romana Duszka.
ok. 1985–1987	Ligatura złożona z liter „t” i „p” z dołączoną do niej cyfrą 1 w dolnej części.
ok. 1987–1990	Trzy-członowe, białe logo układające się w napis „tp” („p” ma dwa człony, przy czym pierwszy z nich jest cyfrą „1”).
1990 – 1 lub 2 marca 1992	Przestrzenne litery „T” i „P”, pomiędzy nimi kolorowa cyfra 1.
1 lub 2 marca 1992 – 6 marca 2003	Litery „T”, „V”, „P” w kwadratowych ramkach i w kwadracie charakterystyczna cyfra „1”. Logo zaprojektował w 1991 roku Andrzej Budek.
od 7 marca 2003	Logo TVP, obok cyfra 1 na błękitnym tle. Występuje również w odwrotnej wersji kolorystycznej, a najczęściej można je zauważyć w programach dnia dla prasy, przy patronatach medialnych oraz w oprawie graficznej od 28 sierpnia 2023. Od 3 września 2021 roku do godziny ok. 5:10 dnia 28 sierpnia 2023 roku logo nie było obecne w oprawie graficznej, ale również w tym czasie służyło jako ekranowe oraz wykorzystywano je na stronach internetowych.
3 września 2021 – 28 sierpnia 2023 (tylko w identach)	Logo zostało ograniczone do białego napisu TVP1 na ciemnoniebieskim tle. Wprowadzenie nowego logotypu nie wiązało się jednak ze zmianą logotypu widocznego w prawym górnym rogu w trakcie nadawania audycji czy identyfikacji na stronach internetowych, a jedynie w oprawie graficznej materiałów autopromocyjnych, identów i każdej z form reklamy.

Okolicznościowe logotypy ekranowe

Okoliczność	Opis	Ilustracja
Podczas żałoby narodowej	Logo zmienia kolor na czarny
Podczas emisji serialu Korona Królów	Logo TVP1 HD w złotych kolorach.

W latach 1983–2018 Telewizyjna Jedynka była samodzielną jednostką w strukturach Telewizji Polskiej, którą zarządzał dyrektor, który od 1983 roku był powoływany przez prezesa Radiokomitetu, a od 1994 roku do dziś jest przez zarząd spółki TVP SA. Ten stan rzeczy zmienił się w marcu 2018 roku w ramach rozpoczętej reorganizacji struktur TVP SA, co spowodowało likwidację dyrekcji poszczególnych anten Telewizji Polskiej, w tym TVP1, natomiast w ich miejsce powołano Biuro Programowe, które odpowiada za ramówkę i budżet wszystkich anten telewizji publicznej. Pierwszą dyrektorką programową została Agnieszka Dejneka, która pełniła funkcję od kwietnia 2018 roku do września 2021 roku.

10 stycznia 2011 roku, na platformie cyfrowej „n”, pod nazwą TVP1 HD rozpoczęto nieoficjalną, testową emisję kanału TVP1 systemie HD w rozdzielczości 1080i. 17 kwietnia 2012 roku rozpoczęło się wewnętrzne testowanie systemów emisyjnych kanału.

31 maja 2012 roku oficjalnie rozpoczęto regularną emisję kanału TVP1 HD w ramach pierwszego multipleksu naziemnej telewizji cyfrowej. Tego samego dnia rozpoczęto także regularny przekaz satelitarny. 1 czerwca 2012 roku, program TVP1 HD stał się dostępny w sieciach telewizji kablowych. 15 lutego 2014 roku program TVP1 HD został przeniesiony do trzeciego multipleksu naziemnej telewizji cyfrowej. Ramówka TVP1 HD nie różni się od tej w TVP1.

Logo TVP1 HD

Okres obowiązywania	Opis	Ilustracja
10 stycznia 2011 – 31 maja 2012	Logo TVP1 a obok dwa czerwone prostokąty z literami „H” i „D”. Logo było używane tylko w reklamach, oraz w dekoderach telewizji n, TVP nigdy nie stosowała takiego logo na swoim kanale publicznym i na stronie internetowej.
od 31 maja 2012 do dziś	Niebieskie, prostokątne pole zostało wydłużone w poziomie, w prawą stronę. Po prawej stronie cyfry „1” w niebieskim, gradientowym polu, pojawiły się dwa białe prostokąty z niebieskimi literami „HD” w indeksie górnym. Logo służy jako ekranowe oraz wykorzystywane jest na stronach internetowych i nie było obecne w oprawie graficznej.

Obecnie

• Łukasz Nowicki
• Marcin Sanakiewicz

Dawniej

• Robert Czebotar (1999–2000)
• Jerzy Jakubowski
• Marek Gajewski
• Marek Bocianiak (1992–1993)
• Piotr Borowiec (grudzień 1998)
• Daniel Kondraciuk (2001–2011)
• Wojciech Okołowicz (1993-95; nieregularnie)
• Ryszard Radwański (grudzień 1996)
• Ryszard Rembiszewski (całe lata 90.)

• Oficjalna strona TVP1