Stężenie pośmiertne (łac. rigor mortis) – sztywność mięśni szkieletowych oraz mięśnia sercowego (w pewnym stopniu również mięśni gładkich) występująca po śmierci wskutek wyczerpania się energii chemicznej zgromadzonej w postaci ATP i fosfokreatyny.
W mięśniach tych skurcze oraz rozkurcze miocytów (włókien mięśniowych), powodowane są łączeniem i rozdzielaniem się dwóch białek – aktyny i miozyny. W skurczonym włóknie mięśniowym tworzą one kompleks aktomiozyny, który hydrolizuje ATP, rozpadając się ponownie do aktyny i miozyny (następuje rozkurcz). Bez obecności ATP cząsteczki aktyny i miozyny pozostają związane (wówczas nie dochodzi do rozkurczu).
Zjawisko to powstaje zwykle 2–4 godziny po śmierci. Może ono jednak powstać dużo szybciej, a nawet od razu po śmierci, gdy poprzedzał ją intensywny wysiłek fizyczny, drgawki lub gorączka. W samej chwili śmierci mięśnie zazwyczaj tracą swoje napięcie (tzw. efekt wypadającego przedmiotu). Stężenie pośmiertne ustępuje po 3–4 dniach od śmierci na skutek enzymatycznego rozkładu i rozmiękania mięśni oraz pojawienia się substancji gnilnych.
Ten sam mechanizm odpowiada również za reakcję pilomotoryczną (pot. gęsia skórka), jednak wówczas dotyczy on mięśni przywłosowych.
This article uses material from the Wikipedia Polski article Stężenie pośmiertne, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.