Spółgłoski przedniojęzykowe – rodzaj spółgłosek wyróżniony ze względu na narząd artykulacji.
Przy tworzeniu tego rodzaju głosek aktywny udział bierze przednia część języka w szczególności jego czubek i brzeg (krawędź).
Artykulacja przedniojęzykowa obejmuje następujące miejsca artykulacji:
Ze względu na dużą swobodę ruchów tego odcinka języka wyróżnia się rozmaite typy artykulacji przedniojęzykowej. Można wydzielić:
Przy artykulacji głosek przedniojęzykową ważną rolę odgrywa ułożenie języka (płaskie, wzniesione, wysokie), a w przypadku sybilantów także szerokość utworzonej szczeliny (szeroka, wąska, bardzo wąska). Poza tym znaczenie może mieć ułożenie czubka języka, który może się znajdować u nasady dolnych zębów lub być uniesiony do góry.
W języku polskim mamy następujące głoski przedniojęzykowe:
W języku polskim typowa realizacja głosek [t, d, s, z, n] jest związana z zębami (dokładniej jest laminalno-dentalna), a tylko przed spółgłoskami dziąsłowymi szczelinowymi i zwarto-szczelinowymi występują warianty o artykulacji dziąsłowej. W języku angielskim [t, d, s, z, n] mają artykulację dziąsłowa (dokładniej apikalno-alweolarną lub laminalno-alweolarną).
W języku polskim wymowa [tʃ, dʒ, ʒ, ʃ] jest silniej związana z dziąsłami (dokładniej można o artykualacji laminalno-(post)alweolarnej), język ułożony jest płasko. Wymowa tych głosek w języku angielskim jest bardziej zadziąsłowa, a język (w części lanialno-predorsalnej) jest lekko wzniesiony w kierunku zadziąsłowej części podniebienia twardego.
Spółgłoski przedniojęzykowe to inaczej spółgłoski koronalne (od grec. κορώνα - 'korona', łac. corona 'wieniec, korona', też 'brzeg (krawędź) języka').
This article uses material from the Wikipedia Polski article Spółgłoska przedniojęzykowa, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.