Smaczliwka

Smaczliwka, awokado (Persea Mill.) – rodzaj wiecznie zielonych drzew z rodziny wawrzynowatych (Lauraceae).

Obejmuje w zależności od ujęcia systematycznego od ok. 80, poprzez 108 do nawet ok. 200 gatunków. Występują one w Ameryce Północnej i Południowej, nieliczne gatunki także w Azji południowo-wschodniej. Dwa gatunki (smaczliwka indyjska i Persea barbujana) rosną na wyspach Makaronezji.

Smaczliwka
Ilustracja
Owoce Persea americana
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

magnoliopodobne

Rząd

wawrzynowce

Rodzina

wawrzynowate

Rodzaj

smaczliwka

Nazwa systematyczna
Persea P. Miller
Gard. Dict. Abr. ed. 4. 28 Jan 1754
Typ nomenklatoryczny

P. americana P. Miller

Ważną rośliną użytkową wykorzystywaną od co najmniej 7000 lat p.n.e. jest smaczliwka wdzięczna, zwana też awokado właściwym. Szeroko rozprzestrzeniona i uprawiana w strefie tropikalnej. Inne gatunki uprawiane są jako ozdobne lub ciekawostki botaniczne. Drewno P. nanmu wykorzystywane jest w Chinach do wyrobu trumien. Z drewna P. thunbergii w Japonii wyrabiano pełne koła do wozów.

Smaczliwka
Kwiatostan Persea americana
Smaczliwka
Persea japonica
Smaczliwka
Persea lingue
Smaczliwka
Persea macrantha

Morfologia

    Pokrój
    Zimozielone krzewy i średniej wielkości drzewa (do 20 m wysokości) o cienkiej, czerwonobrązowej korze.
    Liście
    Skrętoległe i aromatyczne. Cienkie do skórzastych, zwykle mniej lub bardziej owłosione (z wiekiem łysiejące), pierzasto użyłkowane, z wiązkami bocznymi łukowatymi, silnie wygiętymi przy brzegach liścia.
    Kwiaty
    Obupłciowe (czasem jednopłciowe), długoszypułkowe, zebrane w wierzchotki wyrastające w kątach liści. Okwiat trwały lub odpadający, jego 6 listków jest omszonych, żółtawych, równych lub zewnętrzne są nieco krótsze od wewnętrznych. Pręcików jest 9 w trzech okółkach, poza tym w kwiecie znajdują się 3 prątniczki. Zalążnia pojedyncza, kulistawa, zwieńczona niewielkim, spłaszczonym znamieniem.
    Owoce
    Kulistawe i drobne (np. u P. thunbergii do 1 cm długości) lub większe i jajowate (do 25 cm długości). Gruby egzokarp otacza miąższ (mezokarp) oraz pojedyncze nasiono. Ze względu na brak endokarpu owoc ten jest jednonasienną jagodą, z nasionem otoczonym cienką łupiną nasienną. Z uwagi jednak na podobieństwo morfologiczne część autorów zalicza ten owoc do pestkowców.

Systematyka

    Pozycja systematyczna

Jeden z około 50 rodzajów zaliczanych do rodziny wawrzynowatych (Lauraceae), wchodzącej w skład rzędu wawrzynowców (Laurales). Rodzaj w różnych ujęciach jest scalany lub wyodrębniane są z niego rośliny z takich rodzajów jak: Apollonias, Machilus i Phoebe, co znacząco wpływa na liczbę należących do niego gatunków (od ok. 80 do ok. 200).

    Wykaz gatunków
  • Persea alba Nees & Mart.
  • Persea albida Kosterm.
  • Persea albiramea van der Werff
  • Persea alpigena (Sw.) Spreng.
  • Persea americana Mill.smaczliwka wdzięczna, awokado właściwe
  • Persea areolatocostae (C.K.Allen) van der Werff
  • Persea aurata Miq.
  • Persea barbujana (Cav.) Mabb. & Nieto Fel.
  • Persea benthamiana Meisn.
  • Persea bernardii L.E.Kopp
  • Persea bilocularis L.E.Kopp
  • Persea boldufolia Mez
  • Persea borbonia (L.) Spreng.
  • Persea brenesii Standl.
  • Persea brevipes Meisn.
  • Persea brevipetiolata van der Werff
  • Persea buchtienii O.C.Schmidt
  • Persea bullata L.E.Kopp
  • Persea caerulea (Ruiz & Pav.) Mez
  • Persea caesia Meisn.
  • Persea campii L.E.Kopp
  • Persea chamissonis Mez
  • Persea chrysantha Lorea-Hern.
  • Persea chrysophylla L.E.Kopp
  • Persea cinerascens S.F.Blake
  • Persea conferta L.E.Kopp
  • Persea corymbosa Mez
  • Persea costata Meisn.
  • Persea croatii van der Werff
  • Persea croizatii van der Werff
  • Persea cuatrecasasii Kosterm.
  • Persea cuneata Meisn.
  • Persea donnell-smithii Mez
  • Persea fastigiata L.E.Kopp
  • Persea fendleri van der Werff
  • Persea ferruginea Kunth
  • Persea filipes Rusby
  • Persea fuliginosa Nees & Mart.
  • Persea fulva L.E.Kopp
  • Persea fusca Mez
  • Persea glabra van der Werff
  • Persea grandiflora L.E.Kopp
  • Persea haenkeana Mez
  • Persea hexanthera L.E.Kopp
  • Persea hintonii C.K.Allen
  • Persea hirta Nees
  • Persea humilis Nash
  • Persea hypoleuca (A.Rich.) Mez
  • Persea indica (L.) Spreng. – smaczliwka indyjska
  • Persea jariensis Vattimo-Gil
  • Persea jenmanii Mez
  • Persea julianae van der Werff
  • Persea kostermansii I.M.Turner
  • Persea krugii Mez
  • Persea laevifolia van der Werff
  • Persea lemensis H.Ferrer & Sanoja
  • Persea liebmannii Mez
  • Persea lingue (Ruiz & Pav.) Nees
  • Persea longipes (Schltdl.) Meisn.
  • Persea maguirei L.E.Kopp
  • Persea major (Meisn.) L.E.Kopp
  • Persea meridensis L.E.Kopp
  • Persea microneura Meisn.
  • Persea microphylla (Mez) Mez
  • Persea mutisii Kunth
  • Persea negracotensis O.C.Schmidt
  • Persea nivea Mez
  • Persea nudigemma van der Werff
  • Persea oblongifolia L.E.Kopp
  • Persea obovata Nees & Mart.
  • Persea obscura Lorea-Hern.
  • Persea obtusifolia L.E.Kopp
  • Persea pajonalis van der Werff
  • Persea pallescens (Mez) Lorea-Hern.
  • Persea palustris (Raf.) Sarg.
  • Persea pedunculosa Meisn.
  • Persea perglauca Lundell
  • Persea perseiphylla (C.K.Allen) van der Werff
  • Persea peruviana Nees
  • Persea povedae W.C.Burger
  • Persea pseudofasciculata L.E.Kopp
  • Persea pumila P.L.R.Moraes & R.S.Pacheco
  • Persea punctata Meisn.
  • Persea purpusii L.E.Kopp
  • Persea raimondii O.C.Schmidt
  • Persea rigens C.K.Allen
  • Persea rigida Nees & Mart.
  • Persea rufescens Lundell
  • Persea rufotomentosa Nees & Mart.
  • Persea ruizii J.F.Macbr.
  • Persea schiedeana Nees
  • Persea sericea Kunth
  • Persea sessilis Standl. & Steyerm.
  • Persea silvatica van der Werff
  • Persea sphaerocarpa (H.J.P.Winkl.) Kosterm.
  • Persea splendens Meisn.
  • Persea sprucei Kosterm.
  • Persea standleyi C.K.Allen
  • Persea stricta Mez
  • Persea subcordata (Ruiz & Pav.) Nees
  • Persea trollii O.C.Schmidt
  • Persea urbaniana Mez
  • Persea vanderwerffii Doweld
  • Persea venosa Nees & Mart.
  • Persea veraguasensis Seem.
  • Persea vesticula Standl. & Steyerm.
  • Persea weberbaueri Mez
  • Persea willdenovii Kosterm.

Przypisy

Tags:

DrzewoMakaronezjaRodzaj (biologia)Wawrzynowate

🔥 Trending searches on Wiki Polski:

Wojna secesyjnaWłochyFaraon (film)Jan Paweł IIUdostępnianie broni jądrowej w ramach NATOGajusz Juliusz CezarBurdż ChalifaOleg PieńkowskiZeusWybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce w 2019 rokuZofia HolszańskaDzień SekretarkiDwutlenek węgla w atmosferze ZiemiKleopatraKokainaJean SebergSchutzstaffelWojna koreańskaAdam MichnikSulisławice (województwo świętokrzyskie)Krzysztof ZanussiBillie EilishBartosz GelnerZygmunt III WazaSiogunII rozbiór PolskiZamek w StobnicyMarcin KołodyńskiZielona GóraJózef StalinPolsat 1TurcjaHenryk WujecWang XiyuLinia M2 metra w WarszawieCzęstochowaSergio AgüeroDo utraty tchuLeszek StarońWęgryRozpad JugosławiiLiber (raper)TrądKonfederacja barskaZiemiaAdam BodnarTrzęsienie ziemi na Oceanie Indyjskim (2004)Zakon krzyżackiMalchos (postać biblijna)Władysław BartoszewskiXHamsterLeszek MillerMistrzostwa świata w piłce nożnej mężczyznMistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2024Ojciec MateuszŁukasz FabiańskiStambułKatarzyna GójskaTito VilanovaWojciech KolarskiKeniaWojewództwo dolnośląskieMaria LeszczyńskaEfekt Dunninga-KrugeraCristiano RonaldoIrlandiaBranża gier komputerowych w CzechachWatykanPep GuardiolaPrezydenci Stanów ZjednoczonychLucid AirŚląskAgnieszka GlapiakSzymon Marcin KossakowskiMikołaj II RomanowMaltaMarynarka WojennaMariusz Pudzianowski🡆 More