Ratusz (niem. Rathaus, ’dom rady’) – reprezentacyjny budynek użyteczności publicznej, zwykle tradycyjna siedziba samorządowych władz miejskich.
Budowany był najczęściej na planie prostokąta i nadawano mu formę monumentalną.
W starożytnej Grecji funkcję ratusza pełnił buleuterion, w Rzymie była to kuria.
Ratusze w miastach południowej Europy zaczęły powstawać w XII wieku, na terenach północnej Europy pojawiły się około 100 lat później. Wcześniej władze miejskie zbierały się w różnych miejscach, najczęściej w prywatnych domach kupców lub halach sukienniczych.
W okresie średniowiecza (w XII wieku) pojawiły się ratusze o charakterze budowli obronnych. Były stawiane najczęściej na planie czworoboku i sytuowane w centrum miasta, na rynku lub przy jednej z ważniejszych pierzei. Ważnym elementem była wieża, pełniąca funkcję strażnicy miejskiej, wkomponowana w bryłę budynku lub budowana jako wolnostojąca (beffroi). Spotyka się także ratusze z dwiema wieżami (jednym z przykładów jest ratusz w Szprotawie). W okresach renesansu i baroku ratusze budowano w ozdobnej formie, architektonicznie zbliżonej do pałacowej.
Najważniejszym pomieszczeniem w ratuszu była sala obrad. Było to jednocześnie największe i najbardziej reprezentacyjne pomieszczenie w budynku, umieszczano je na pierwszym piętrze. Ratusz, jako budowla monumentalna i reprezentacyjna, był znakiem siły i samorządności miasta.
Jedynym zachowanym w Polsce ratuszem drewnianym jest ratusz w Sulmierzycach. Innym unikatowym ratuszem jest ratusz w Nowym Warpnie o konstrukcji szkieletowej.
This article uses material from the Wikipedia Polski article Ratusz, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.