Krzysztof Klenczon: Kompozytor, wokalista i gitarzysta

14 stycznia 1942 w Pułtusku, zm. 7 kwietnia 1981 w Chicago) – polski kompozytor, wokalista, gitarzysta i akordeonista muzyki rockowej (bigbit, pop rock, blues rock). Lider zespołów muzycznych: Pięciolinie (1964), Czerwone Gitary (1965–1970) i Trzy Korony (1970–1972).

Krzysztof Klenczon

Imię i nazwisko	Krzysztof Antoni Klenczon
Pseudonim	Niuniek
Data i miejsce urodzenia	14 stycznia 1942 Pułtusk
Data i miejsce śmierci	7 kwietnia 1981 Chicago
Przyczyna śmierci	wypadek samochodowy
Instrumenty	gitara, akordeon
Gatunki	bigbit, pop rock, blues rock, psychedelic pop
Zawód	kompozytor, wokalista
Powiązania	Trzy Korony, Czerwone Gitary, Niebiesko-Czarni, Pięciolinie
Zespoły
Niebiesko-Czarni (1962–1964) Pięciolinie (1964–1965) Czerwone Gitary (1965–1970) Trzy Korony (1970–1972)
Multimedia w Wiki Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

 

Wczesne życie

Urodził się 14 stycznia 1942 roku w Pułtusku, był synem Heleny i Czesława Klenczonów. Jego matka w filmie Zagubiona dusza wspominała: W Pułtusku mieszkaliśmy [...] nie dłużej niż rok; gdy nadeszli Sowieci, musieliśmy uciekać na wieś. [...] Kiedy front zatrzymał się blisko nas, uciekliśmy do Ostrołęki. Tam mąż zaczął pracować na kolei. Czynił starania, żeby przenieść się do Szczytna. [...] Późną wiosną ’45 zjechaliśmy nad mazurskie jeziora. Ze względu na nową pracę rodziców przyniósł się z nimi do Szczytna, gdzie zaczął uczęszczać do Szkoły Podstawowej. W 1946 jego ojciec, jako były żołnierz Armii Krajowej i Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa, a w oczekiwaniu na wyrok uciekł z miasta i ukrywał się przez 10 lat pod zmienionym nazwiskiem, wrócił do Szczytna po odwilży politycznej.

W 1959 ukończył Liceum Ogólnokształcące w Szczytnie. Rozpoczął studia z budowy dróg i mostów na Politechnice Gdańskiej, jednak po kilku miesiącach z nich zrezygnował. W latach 1960–1962 uczył się w Gdańskim Studium Wychowania Fizycznego (Studium Nauczycielskim).

Był samoukiem muzycznym, godzinami ćwiczył grę na gitarze, nie potrafił czytać nut. By zaoszczędzić na pierwszą gitarę, podobno odżywiał się tylko cukrem. W 1962 w duecie z Karolem Warginem został laureatem I Festiwalu Młodych Talentów w Szczecinie za piosenkę „Pluszowe niedźwiadki”.

Niebiesko-Czarni

Po ukończeniu Studium Nauczycielskiego otrzymał nakaz pracy w Rumach, ale już następnego dnia dostał od Franciszka Walickiego telegram z prośbą o stawienie się na próbę zespołu Niebiesko-Czarni. W tym celu wyjechał na wybrzeże i dołączył do zespołu jako gitarzysta. Pierwszym utworem muzycznym, który napisał, był „Gdy odlatują bociany”. W 1963 wystąpił z zespołem w „Olympii” w Paryżu. Pomimo sukcesów zespołu, w 1964 postanowił z niego odejść, bo chciał tworzyć własną muzykę, poza tym nie podobało mu się występowanie „w cieniu” Czesława Niemena i Wojciecha Kordy.

Czerwone Gitary

W lutym 1964 nie przyszedł na koncert Niebiesko-Czarnych. Dołączył jako gitarzysta i wokalista do nowego, gdańskiego zespołu Pięciolinie, który w 1965 został przekształcony w Czerwone Gitary. Był kompozytorem największych przebojów Czerwonych Gitar (obok Seweryna Krajewskiego): „Taka jak ty”, „Biały krzyż”, „Jesień idzie przez park”, „Historia jednej znajomości”, „Nikt na świecie nie wie”, „Wróćmy na jeziora”, „Gdy kiedyś znów zawołam cię”, „Kwiaty we włosach” i „Powiedz stary gdzieś ty był”. W 1969 za „Biały krzyż” otrzymał Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki na 7. Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu. W następnym roku, wskutek konfliktu z Sewerynem Krajewskim o przyszły repertuar Czerwonych Gitar, odszedł z zespołu.

Trzy Korony

W 1969 zaczął słuchać wówczas popularnych zespołów hardrockowych i heavymetalowych, takich jak Black Sabbath, Led Zeppelin i Deep Purple. Zainspirowany nimi, postanowił założyć nowy zespół, grający w ich stylu. Zaprosił do współpracy swojego kuzyna, gitarzystę Ryszarda Klenczona. Wkrótce dołączyli do nich perkusista Marek Ślazyk i basista Grzegorz Andrian, z którymi w styczniu 1970 uformowali zespół Trzy Korony. Klenczon skomponował dla grupy m.in. piosenki: „10 w skali Beauforta”, „Port”, „Czyjaś dziewczyna”, „Natalie-piękniejszy świat” i „Nie przejdziemy do historii”. Zespół nie powtórzył sukcesu Czerwonych Gitar, co sprowokowało Klenczona do wyjazdu z Polski.

Stany Zjednoczone

W 1973 na stałe wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie komponował, nagrywał i występował (głównie w małych klubach), a także wspierał innych wykonawców przyjeżdżających z Polski oraz dorabiał jako dozorca domu. W 1977 wydał album pt. The Show Never Ends, który z uwagi na brak promocji przeszedł bez echa na amerykańskim rynku. W latach 1978–1979 koncertował w Polsce. Rozważał powrót do grania w Czerwonych Gitarach.

Został ciężko ranny w wypadku samochodowym, gdy wracał 27 lutego 1981 z koncertu charytatywnego w klubie Milford w Avondale (Chicago). Przeszedł kilka operacji ratujących życie, zmarł wskutek zapalenia płuc 7 kwietnia 1981 w Szpitalu św. Józefa (Saint Joseph Hospital) w Chicago. Uroczystości żałobne odbyły się w kościele w Chicago. Urnę z prochami złożono w dzień imienin 25 lipca 1981 na cmentarzu komunalnym przy ulicy Mazurskiej w Szczytnie.

W grudniu 1967 w katedrze oliwskiej zawarł związek małżeński z Alicją Cywińską, która urodziła w Chicago córki Caroline (ur. 1969) i Jaqueline (ur. 1973).

 

 

 

Na cześć muzyka odbywają się co roku Dni i Noce Szczytna, na których główny koncert nosi imię Krzysztofa Klenczona. Odbywał się też Ogólnopolski Konkurs Piosenki im. artysty, którego pierwsza edycja odbyła się w 2005 roku, a ostatnia w 2008. Stałymi jurorami w konkursie byli: Janusz Kondratowicz i Alicja Klenczon-Corona. Konferansjerem konkursu we wszystkich edycjach był dziennikarz muzyczny Grzegorz Kasjaniuk.

Podobny festiwal odbywa się corocznie w okresie letnim od 2013 r. w miejscu urodzenia Klenczona, czyli Pułtusku. W ramach festiwalu oprócz Ogólnopolskiego Konkursu Piosenek Klenczona i Czerwonych Gitar odbywają się m.in. koncerty innych znanych polskich wokalistów z dawnych lat.

Istnieje dział poświęcony jego pamięci na otwartej w czerwcu 2004 wystawie Franciszka Walickiego w Gdyni.

11 października 1993 zarejestrowane zostało w Gdyni stowarzyszenie mające na celu propagowanie twórczości artystycznej Krzysztofa Klenczona. Była to inicjatywa trzech miłośników jego muzyki: Adama Jarzębińskiego, Wiesława Wilczkowiaka i Krzysztofa Arsenowicza. Pierwotna nazwa to „Stowarzyszenie Miłośników Muzyki Krzysztofa Klenczona”, obecna: Stowarzyszenie Muzyczne „Christopher” im. Krzysztofa Klenczona.

Jedna z warszawskich ulic w dzielnicy Bielany na Radiowie nosi imię Krzysztofa Klenczona. Jedną z ulic w centrum Pułtuska nazwano Bulwarem Krzysztofa Klenczona. Nazwiskiem Klenczona nazwano także ulice w Sopocie i Białogardzie. Krzysztof Klenczon jest też patronem Publicznego Gimnazjum w Dźwierzutach oraz sali koncertowej w Wieliszewie.

Jeden z gdańskich tramwajów (nr taborowy 1039) nosi imię artysty.

W Pułtusku od 2017 roku znajduje się jedyna w Polsce grająca ławka poświęcona artyście.

Od 2013 roku w Pułtusku organizowany jest festiwal poświęcony twórczości Krzysztofa Klenczona. Obok rywalizacji uczestników konkursu organizowane są: warsztaty wokalno-instrumentalne, koncert finałowy z udziałem laureatów festiwalu i zaproszonych gwiazd (m.in. Czerwone Gitary, Żuki, Stan Borys, Wojciech Korda, Natalia Niemen), pokazy, wystawy, koncerty.

• Ryszard Wolański: Krzysztof Klenczon. Wspomnienie i piosenki. Wydawnictwo Lester, Warszawa 1996, ISBN 83-86749-05-9.
• Dariusz Michalski: Krzysztof Klenczon, który przeszedł do historii. Wydawnictwo MG, Warszawa 2013, ISBN 978-83-7779-164-6.
• Alicja Klenczon: Krzysztof Klenczon. Historia jednej znajomości. Wydawnictwo WAM, Kraków 2017, ISBN 978-83-277-1413-8
• Marek Szpejankowski: Krzysztof Klenczon. Polski John Lennon. Agencja Wydawnicza CB, Warszawa 2019, ISBN 978-83-7339-237-3.

Albumy Studyjne

• Krzysztof Klenczon i Trzy Korony (1971, Pronit) (z grupą Trzy Korony)
• The Show Never Ends (1977, Clay Pigeon Productions) (jako Christopher)
• Powiedz Stary Gdzieś Ty Był (1978, Pronit)

Single

• Port / Czyjaś Dziewczyna (1970, Polskie Nagrania Muza)
• Nie Przejdziemy Do Historii / Wiosenna Miłość (1971, Polskie Nagrania Muza)
• The Show Never Ends / All For You (1977, Clay Pigeon Productions)

• Bernard Dornowski, Jerzy Kossela, Seweryn Krajewski, Jerzy Skrzypczyk: „Czerwone Gitary” to właśnie my. Tadeusz Sosnowski (oprac.). Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, 1992. ISBN 83-7066-456-3.

• Krzysztof Klenczon w bazie Discogs.com (ang.)
• Krzysztof Klenczon, WojciechW. Dąbrowski (oprac.), Gwiazdozbiór polskiej piosenki  (pol.).
• Ogólnopolski Konkurs im. Krzysztofa Klenczona [online] [zarchiwizowane z adresu 2008-07-01]  (pol.).strona główna serwisu
• Krzysztof Klenczon [online], Biblioteka Polskiej Piosenki  (pol.).
• Pułtusk Festiwal im. Krzysztofa Klenczona [online] [zarchiwizowane z adresu 2015-05-06]  (pol.).strona główna serwisu