Kobierzyn – część Krakowa, wchodząca w skład Dzielnicy VIII Dębniki, dawna wieś o rodowodzie średniowiecznym, włączona w granice administracyjne miasta w 1941 r.
Nazwa o charakterze dzierżawczym wywodzi się prawdopodobnie od nazwy osobowej Kobier(z)a.
Wieś szlachecka, po raz pierwszy wzmiankowana w poł. XIV w. Podlegała wówczas pod parafię św. Stanisława na Skałce. Rozwinęła się przy trakcie wiodącym z Krakowa do Oświęcimia, który przebiegał w miejscu dzisiejszych ulic Kobierzyńskiej i J. Babińskiego. Historyczna granica wsi biegła na północy u podnóża Pychowickiej Górki, dzisiejszą ul. Gronostajową, na wschodzie ulicami Pszczelną, Obozową i Kiemliczów, na południu doliną potoku przy obwodnicy, a na zachodzie w okolicy współczesnych ulic Spacerowej i Czerwone Maki. W XV wieku na terenie wsi istniał folwark, położony w okolicach dzisiejszej ul. Zawiłej.
W 2. połowie XIX wieku wieś Kobierzyn zamieszkiwało 395 mieszkańców. Należała wówczas do parafii św. Józefa w Podgórzu. W tym okresie powstały w Kobierzynie, zachowane do dziś (na północ od ul. Zawiłej), koszary wojskowe – element Twierdzy Kraków.
W 1907 r. Sejm Krajowy uchwalił budowę szpitala psychiatrycznego w Kobierzynie. Budowę kompleksu budynków rozpoczęto w 1910 r., a oddano do użytku w 1917 r. pod nazwą Krajowy Zakład dla Umysłowo Chorych. Była to wówczas jedna z najnowocześniejszych placówek w skali Europy o charakterze samowystarczalnego miasta ogrodu. W pobliżu szpital powstał cmentarz szpitalny – obecnie cmentarz komunalny Kobierzyn-Maki Czerwone. Pierwszym dyrektorem szpitala został profesor Jan Mazurkiewicz. W czasie okupacji hitlerowskiej pacjenci szpitala zostali wymordowani na miejscu lub wywiezieni do KL Auschwitz, a w budynkach po kobierzyńskim zakładzie Niemcy ulokowali ośrodek dla Hitlerjugend. W części budynków obiektu ulokowano SS-Stützpunkt, a także SS Lazarett Kobierzyn – szpital dla jednostek SS.
Obecnie mieści się tutaj placówka lecznictwa psychiatrycznego, odwykowego i neurologicznego – Szpital Specjalistyczny im. dr Józefa Babińskiego, popularnie zwany „Kobierzynem”. Zespół szpitala psychiatrycznego został w 1991 r. wpisany na listę zabytków.
W latach 1909–1911 w centrum wsi powstał kościół Matki Bożej Królowej Polski, który w 1934 r. stał się siedzibą nowo erygowanej parafii. W tym samym roku założono cmentarz parafialny – obecnie cmentarz komunalny Kobierzyn-Lubostroń.
W czasie II wojny światowej Niemcy na terenie wsi stworzyli obóz jeniecki (Stalag 369), głównie dla francuskich i belgijskich podoficerów. W 1941 wieś została włączona do Krakowa jako XXVII dzielnica katastralna.
W 1986 r. w północnej części Kobierzyna, na dawnej granicy z Zakrzówkiem, rozpoczęto budowę osiedla mieszkaniowego Ruczaj-Zaborze. W późniejszym okresie na południe od niego powstają kolejne osiedla, określane mianem Ruczaju. W południowo-wschodniej części powstaje kolejny zespół nowych osiedli mieszkaniowych Kliny Zacisze.
W Kobierzynie urodził się o. prof. Józef Ścibor.
Współcześnie za zabudowania wchodzące w skład Kobierzyna uznaje się tereny położone w okolicach ulic: Kobierzyńskiej, Lubostroń, Skośnej, Konopczyńskiego, Czerwone Maki, Zamiejskiej, Zawiłej, Komuny Paryskiej, Babińskiego, Piltza, Spacerowej, Kwiecistej, Sidzińskiej i innych przylegających. Od strony osiedla Ruczaj-Zaborze, za granicę Kobierzyna można uznać skrzyżowanie ulic: Kobierzyńskiej z Szuwarową i Torfową. Od strony Skotnik, granica pokrywała się w przybliżeniu z obecną ulicą Bunscha, aż do jej skrzyżowania z ul. Babińskiego. Od strony północnej, ostatnie zabudowania Kobierzyna znajdowały się na ul. Lubostroń, Konopczyńskiego, aż po obecną ul. Bobrzyńskiego. Od strony południowej naturalną granicę z Klinami stanowi ul. Zawiła, oraz ul. Drozdowskich w okolicy ul. Komuny Paryskiej. Do Kobierzyna w sposób naturalny zalicza się domy przylegające bezpośrednio do Szpitala im. dr Józefa Babińskiego i sam szpital.
This article uses material from the Wikipedia Polski article Kobierzyn (Kraków), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.