Kanclerz Skarbu

Kanclerz skarbu
Chancellor of the Exchequer
	Stanowisko
Państwo	Wielka Brytania
Data utworzenia	1558
Pierwszy kanclerz	John Baker
Obecny kanclerz	Jeremy Hunt
Obecny od	14 października 2022
Siedziba	11 Downing Street
	Strona internetowa
	Multimedia w Wiki Commons

Second Lord of Treasury) – brytyjski urząd ministerialny z siedzibą na Downing Street nr 11. Nadzoruje skarbową i monetarną politykę rządu. Ze sprawowania tego urzędu są wyłączeni członkowie Izby Lordów, mogą go sprawować tylko członkowie Izby Gmin, będący jednocześnie członkami Tajnej Rady. Kanclerz skarbu jest tytułowany (jak każdy członek Tajnej Rady) jako „wielce czcigodny” (ang. The Right Honourable).

Angielska nazwa urzędu jest konsekwencją jego historycznej ewolucji. Pierwotnie kanclerz skarbu, jako urzędnik podległy lordowi wielkiemu skarbnikowi (Lord High Treasurer, zazwyczaj pełniący również funkcję skarbnika – Treasurer), był członkiem Trybunału Skarbu (ang. Court of Exchequer), wywodzącego się z czasów normańskich kolegialnego organu o uprawnieniach administracyjno-sądowych w zakresie ustalania i poboru dochodów królewskich. Z uwagi na nikłą biegłość w zakresie matematyki, od około 1110 roku członkowie tego organu używali stołu pokrytego wzorem szachownicy, celem ułatwienia rachunków.

W wyniku ewolucji i reform finansów państwa, w tym występującej od 1667 praktyki powierzania urzędu skarbnika specjalnej komisji w miejsce jednej osoby, co doprowadziło również do faktycznej likwidacji urzędu lorda wielkiego skarbnika (oba urzędy pełniła zawsze jedna osoba, na podstawie nominacji datowanych na ten sam dzień), kanclerz skarbu stał się zwyczajowym członkiem tej komisji, od 1712 jako drugi lord skarbu (Second Lord of Treasury). Gdy stanowisko pierwszego lorda skarbu (First Lord of Treasury) związane zostało z funkcją premiera Zjednoczonego Królestwa, kanclerz skarbu stał się głównym urzędnikiem zajmującym się finansami państwa.

W 1833 zlikwidowano ostatecznie Trybunał Skarbu, przekształcając go w resort rządowy (HM Treasury), na którego czele stanął kanclerz skarbu.

Obecnie urząd ten pełni Jeremy Hunt.

Lista kanclerzy skarbu

Kanclerze skarbu królestwa Anglii

1558–1559 – John Baker
1559–1589 – Walter Mildmay
1589–1603 – John Fortescue
1603–1606 – George Home, 1. hrabia Dunbar
1606–1614 – Julius Caesar
1614–1621 – Fulke Greville
1621–1628 – Richard Weston
1628–1629 – Edward Barrett, 1. baron Barrett
1629–1642 – Francis Cottington, 1. baron Cottington
1642–1643 – John Culpepper
1643–1646 – Edward Hyde
1661–1672 – Anthony Ashley-Cooper, 1. hrabia Shaftesbury
1672–1676 – John Duncombe
1676–1689 – John Ernle
1689–1690 – Henry Booth, 2. baron Delamere
1690–1694 – Richard Hampden
1694–1699 – Charles Montagu
1699–1701 – John Smith
1701–1708 – Henry Boyle, 1. baron Carleton

Kanclerze skarbu Wielkiej Brytanii

1708–1710 – John Smith
1710–1711 – Robert Harley
1711–1713 – Robert Benson
1713–1714 – William Wyndham
1714–1715 – Richard Onslow
1715–1717 – Robert Walpole
1717–1718 – James Stanhope, 1. wicehrabia Stanhope
1718–1721 – John Aislabie
1721–1721 – John Pratt
1721–1742 – Robert Walpole
1742–1743 – Samuel Sandys
1743–1754 – Henry Pelham
1754–1754 – William Lee
1754–1755 – Henry Bilson Legge
1755–1756 – George Lyttelton
1756–1757 – Henry Bilson Legge
1757–1757 – William Murray, 1. baron Mansfield
1757–1761 – Henry Bilson Legge
1761–1762 – William Barrington, 2. wicehrabia Barrington
1762–1763 – Francis Dashwood
1763–1765 – George Grenville
1765–1766 – William Dowdeswell
1766–1767 – Charles Townshend
1767–1782 – Frederick North, lord North
1782–1782 – Lord John Cavendish
1782–1783 – William Pitt Młodszy
1783–1783 – Lord John Cavendish
1783–1801 – William Pitt Młodszy

Kanclerze skarbu Zjednoczonego Królestwa

1801–1804 – Henry Addington
1804–1806 – William Pitt Młodszy
1806–1807 – Lord Henry Petty
1807–1812 – Spencer Perceval
1812–1823 – Nicholas Vansittart
1823–1827 – Frederick Robinson
1827–1827 – George Canning
1827–1827 – Charles Abbott, 1. baron Tenterden
1827–1828 – John Charles Herries
1828–1830 – Henry Goulburn
1830–1834 – John Spencer, wicehrabia Althorp
1834–1834 – Thomas Denman, 1. baron Denman
1834–1835 – Robert Peel
1835–1839 – Thomas Spring Rice
1839–1841 – Francis Baring
1841–1846 – Henry Goulburn
1846–1852 – Charles Wood
1852–1852 – Benjamin Disraeli
1852–1855 – William Ewart Gladstone
1855–1858 – George Cornewall Lewis
1858–1859 – Benjamin Disraeli
1859–1866 – William Ewart Gladstone
1866–1868 – Benjamin Disraeli
1868–1868 – George Ward Hunt
1868–1873 – Robert Lowe
1873–1874 – William Ewart Gladstone
1874–1880 – Stafford Northcote
1880–1882 – William Ewart Gladstone
1882–1885 – Hugh Childers
1885–1886 – Michael Hicks-Beach
1886–1886 – William Vernon Harcourt
1886–1887 – lord Randolph Churchill
1887–1892 – George Goschen
1892–1895 – William Vernon Harcourt
1895–1902 – Michael Hicks-Beach
1902–1903 – Charles Ritchie
1903–1905 – Austen Chamberlain
1905–1908 – Herbert Henry Asquith
1908–1915 – David Lloyd George
1915–1916 – Reginald McKenna
1916–1919 – Andrew Bonar Law
1919–1921 – Austen Chamberlain
1921–1922 – Robert Horne
1922–1923 – Stanley Baldwin
1923–1924 – Neville Chamberlain
1924–1924 – Philip Snowden
1924–1929 – Winston Churchill
1929–1931 – Philip Snowden
1931–1937 – Neville Chamberlain
1937–1940 – John Simon
1940–1943 – Kingsley Wood
1943–1945 – John Anderson
1945–1947 – Hugh Dalton
1947–1950 – Stafford Cripps
1950–1951 – Hugh Gaitskell
1951–1955 – Rab Butler
1955–1957 – Harold Macmillan
1957–1958 – Peter Thorneycroft
1958–1960 – Derick Heathcoat-Amory
1960–1962 – Selwyn Lloyd
1962–1964 – Reginald Maudling
1964–1967 – James Callaghan
1967–1970 – Roy Jenkins
1970–1970 – Iain Macleod
1970–1974 – Anthony Barber
1974–1979 – Denis Healey
1979–1983 – Geoffrey Howe
1983–1989 – Nigel Lawson
1989–1990 – John Major
1990–1993 – Norman Lamont
1993–1997 – Kenneth Clarke
1997–2007 – Gordon Brown
2007–2010 – Alistair Darling
2010–2016 – George Osborne
2016–2019 – Philip Hammond
2019–2020 – Sajid Javid
2020-2022 – Rishi Sunak
2022 – Nadhim Zahawi
2022 – Kwasi Kwarteng
od 2022 – Jeremy Hunt

Zobacz też

kanclerze skarbu w brytyjskim gabinecie cieni

Uwagi

Przypisy

This article uses material from the Wikipedia Polski article Kanclerz skarbu, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.