Jerzy Antczak: Polski reżyser

25 grudnia 1929 we Włodzimierzu) – polski reżyser telewizyjny, teatralny i filmowy.

Jerzy Antczak

Data i miejsce urodzenia	25 grudnia 1929 Włodzimierz
Zawód	reżyser, scenarzysta
Współmałżonek	Jadwiga Barańska
Odznaczenia
Multimedia w Wiki Commons
Cytaty w Wikicytatach

Absolwent Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza w Lublińcu. Następnie ukończył Wyższą Szkołę Teatralną im. Leona Schillera w Łodzi, dyplom uzyskał w 1953.
Jako aktor debiutował na deskach Teatru Powszechnego w Łodzi; później zajmował się też reżyserią, od końca lat 50. aktywny już tylko jako reżyser.
W 1957 był dyrektorem teatru „7¹⁵” w Łodzi, w 1959 naczelnym reżyserem Łódzkiego Ośrodka Telewizyjnego, a od 1963 naczelnym reżyserem Warszawskiego Ośrodka Telewizyjnego.

W latach 1963–1975 był naczelnym reżyserem Teatru Telewizji. Reżyserował osobiście m.in. Kordiana J. Słowackiego, Trzy siostry Czechowa, Szklaną menażerię T. Williamsa; również ważne spektakle Teatru Faktu (Epilog Norymberski). 22 lipca 1964 z okazji 20-lecia Polski Ludowej otrzymał zespołową nagrodę państwową I stopnia za twórczość artystyczną w teatrze telewizji.

Laureat nagrody państwowej I stopnia (indywidualnej 1964 i 1970, zespołowej 1976).

W 1977 jego film Noce i dnie był nominowany do Oscara w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny.

Od 1979 mieszka w USA, gdzie jest wykładowcą (z tytułem profesora) Uniwersytetu Kalifornijskiego (UCLA) w Los Angeles, na Wydziale Filmu i Telewizji. Na początku lat 90. czasowo przebywał w Polsce, realizując dwa filmy: Dama kameliowa i Chopin. Pragnienie miłości oraz dwa przedstawienia teatru TV: „Cezar i Pompejusz” oraz „Ścieżki chwały”.

14 września 2013 otrzymał Platynowe Lwy za całokształt twórczości na 38. Festiwalu Filmowym w Gdyni.

Życie prywatne

Od 1956 roku żonaty z aktorką Jadwigą Barańską, z którą ma syna Mikołaja (ur. 1964).

• Wystrzał (również teatr tv)
• Mistrz
• Hrabina Cosel (również 3 odcinkowa wersja serialowa)
• Epilog norymberski (również teatr tv)
• Noce i dnie (również 12 odcinkowa wersja serialowa)
• Dama kameliowa
• Chopin. Pragnienie miłości (również wersja angielska – Chopin. Desire for love)

Jerzy Antczak zrealizował dla telewizji około 130 przedstawień.

Wybrane pozycje

• „Zegarek” 1961; wystąpili: Tadeusz Łomnicki, Kazimierz Opaliński, Antonina Gordon-Górecka
• „Wilki w nocy” 1962; wystąpili: Jadwiga Barańska, Mariusz Dmochowski, Zofia Mrozowska, Edmund Fetting, Zdzisław Mrożewski
• „Szklana menażeria” 1963; wystąpili: Jadwiga Barańska, Barbara Ludwiżanka, Władysław Kowalski, Ignacy Gogolewski
• „Kordian” 1963; wystąpili: Ignacy Gogolewski, Kazimierz Opaliński, Zdzisław Mrożewski, Ignacy Machowski
• „Wspólny pokój” 1964; wystąpili: Michał Pawlicki, Ignacy Machowski, Stanisław Zaczyk, Ryszarda Hanin, Władysław Kowalski, Marian Kociniak
• „Mistrz” (również wersja filmowa) 1964; wystąpili: Janusz Warnecki, Stanisław Zaczyk, Ryszarda Hanin, Igor Śmiałowski
• „Dudek” 1964; wystąpili: Jadwiga Barańska, Czesław Wołłejko, Danuta Szaflarska, Irena Kwiatkowska, Edward Dziewoński, Andrzej Szczepkowski, Igor Śmiałowski, Lech Ordon
• „Dni Turbinych” 1965; wystąpili: Michał Pawlicki, Andrzej Zaorski, Ryszard Pietruski, Władysław Hańcza, Jerzy Turek, Zbigniew Zapasiewicz
• „Pożegnanie z Marią” 1966; wystąpili: Tadeusz Łomnicki, Ewa Wiśniewska, Zbigniew Zapasiewicz, Marian Kociniak, Leonard Pietraszak
• „Skowronek” 1966; wystąpili: Jadwiga Barańska, Józef Nalberczak, Edmund Fetting, Henryk Borowski, Stanisław Jasiukiewicz, Ignacy Gogolewski, Zdzisław Mrożewski
• „Notes” 1968; wystąpili: Tadeusz Fijewski, Zofia Kucówna, Jan Englert, Eugenia Herman, Stanisław Milski, Andrzej Zaorski, Teresa Szmigielówna, Ryszard Pietruski
• „Trzy siostry” 1968; wystąpili: Jadwiga Barańska, Zofia Petri, Jolanta Wołłejko, Tadeusz Fijewski, Ignacy Gogolewski, Bronisław Pawlik, Stanisław Jasiukiewicz, Jan Englert, Ryszard Pietruski
• „Oświadczyny. Jubileusz.” 1971; wystąpili: Jadwiga Barańska, Tadeusz Fijewski, Mieczysław Pawlikowski, Wanda Łuczycka
• „O szkodliwości palenia tytoniu” 1971; wystąpił: Tadeusz Fijewski (Było to pierwsze przedstawienie teatru tv zrealizowane w kolorze)
• „Ścieżki chwały” 1995; wystąpili: Janusz Nowicki, Leon Charewicz, Adam Ferency, Janusz Michałowski, Artur Żmijewski, Henryk Machalica, Marcin Troński, Artur Barciś, Sławomir Orzechowski, Bronisław Wrocławski
• „Cezar i Pompejusz” 1996; wystąpili: Zbigniew Zapasiewicz, Mariusz Benoit, Stanisława Celińska, Jerzy Kamas, Artur Żmijewski, Leon Charewicz, Cezary Morawski, Marcin Troński

Jerzy Antczak wydał dwie autobiografie:

• Noce i dnie mojego życia (2009);
• Jak ja ich kochałem (2020).

Odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1976)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1970)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1964)
• Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (10 października 2008)

Złote Ekrany

• 1964: Kordian
• 1966: Wystrzał
• 1971: Epilog Norymberski

Inne nagrody

• Nagrody Komitetu do Spraw Radia i Telewizji (pięciokrotnie)
• 1966: Palermo Światowy Festiwal Radia i Telewizji – Mistrz film TV. „Prix Italia”
• 1968: Sofia, Bułgaria Festiwal Teatrów Interwizji – „Notes” Grand Prix
• 1976: Nagroda specjalna Międzynarodowej Unii Krytyki Filmowej za Noce i dnie
• 2003: Chopin. Pragnienie miłości, The WorldFest-Houston International Film Festival, The Platinum Remi Award – „Platyna” dla najlepszego dramatu
• 2008: Epilog norymberski, The WorldFest-Houston International Film Festival, The Platinum Remi Award – „Platyna” dla najlepszego filmu z gatunku „dokudrama”
• 2013: Platynowe Lwy za całokształt twórczości na 38. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni
• 2015: Złota Sowa Polonii za twórczość filmową
• 2015: Diamentowe Lwy za najlepszy film Noce i dnie na 40-lecie Festiwalu Filmowego w Gdyni (2015)

• Jerzy Antczak w bazie IMDb (ang.)
• Jerzy Antczak w bazie filmpolski.pl
• Jerzy Antczak w bazie Filmweb
• Jerzy Antczak na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
• Jerzy Antczak w bazie Akademii Polskiego Filmu