Jean Sylvain Bailly: Polityk francuski

15 września 1736 w Paryżu, zm. 12 listopada 1793 tamże) – francuski astronom, wolnomularz, polityk, mer Paryża, członek Stanów Generalnych i Konstytuanty, jeden z przywódców rewolucji francuskiej. Znany ze swoich obliczeń orbity komety Halleya (1759) i badań nad czterema satelitami Jowisza.

Jean Sylvain Bailly

Portret Bailly'ego, autorstwa Jeana-Laurenta Mosniera, ok. 1789 roku
Data i miejsce urodzenia	15 września 1736 Paryż
Data i miejsce śmierci	12 listopada 1793 Paryż
Mer Paryża
Okres	od 15 lipca 1789 do 18 listopada 1791
Następca	Jérôme Pétion de Villeneuve
Multimedia w Wiki Commons

Badania naukowe

W roku 1759 rozpoczął badania nad kometą Halleya. Rok później założył obserwatorium, skąd prowadził obserwacje satelitów Jowisza. Został wybrany do Francuskiej Akademii Nauk w roku 1763. Jego najważniejszymi pracami były Essai sur la theorie des satellites de Jupiter (1766) i Memorires sur les inegalites de la lumiere des satellites de Jupiter (1771). Na jego cześć największy widoczny krater księżycowy nosi nazwę Bailly.

Działalność polityczna

Był stałym członkiem loży masońskiej Dziewięciu Sióstr przy ulicy Pot-de-Fer. W roku 1789 wybrany został deputowanym stanu trzeciego. W trakcie Stanów Generalnych był jednym z czołowych przywódców partii patriotycznej. Niedługo potem został wybrany przewodniczącym obrad. Gdy 20 czerwca król Ludwik XVI rozkazał zamknąć salę obrad, Bailly wezwał deputowanych Zgromadzenia Narodowego do zebrania się w pawilonie nieopodal. Tam wspólnie z innymi deputowanymi złożył przysięgę w sali do gry w piłkę. Na plenarnym posiedzeniu król ogłosił kasacje uchwały stanu trzeciego, wezwał do rozejścia się posłów i obradowania w osobnych kolegiach stanowych. Gdy mistrz ceremonii markiz de Dreux-Brézé, ponownie nakazał posłom opuścić salę. Bailly odpowiedział, że naród nie może od nikogo otrzymywać rozkazów.

15 lipca 1789 roku Bailly objął funkcję mera Paryża. W grudniu 1789 ujawniono nieudany spisek markiza de Favras. Ofiarami zamachu paść mieli: Baily, markiz de La Fayette i minister finansów Jacques Necker. Początkowo Baily należał do klubu Bretońskiego, jednak pod koniec 1789 opuścił go, by w kwietniu 1790 wraz z La Fayettem i Jeanem Josephem Mounierem powołać własną organizację – Towarzystwo 1789 roku. Podczas obrad Konstytuanty z 21 czerwca 1791 roku w sprawie ucieczki rodziny królewskiej z Paryża, Bailly próbował ratować wizerunek monarchy, formułując tezę o jego uprowadzeniu. 17 lipca 1791 roku w reakcji na antymonarchistyczną petycję podpisywaną na Polach Marsowych, Bailly naciskany przez Konstytuantę, ogłosił stan wyjątkowy. Wraz z silnymi oddziałami Gwardii Narodowej i La Fayettem, ruszył na Pole Marsowe. Tam gwardia oddała strzały do protestujących, zabijając około 50 osób.

Osobny artykuł: Masakra na Polu Marsowym.

Pod koniec roku 1793 uciekł do Melun, aby przyłączyć się do swojego przyjaciela Pierre'a-Simona Laplace'a. Został jednak rozpoznany, aresztowany i 10 listopada postawiony przed Trybunałem Rewolucyjnym w Paryżu, a następnie zgilotynowany. Jego egzekucja odbyła się na usypanej górze śmieci na Polach Marsowych.

• Jan Baszkiewicz: Danton. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1978. ISBN 83-06-00343-8.
• Jan Baszkiewicz: Maksymilian Robespierre. Wrocław: Ossolineum, 1989. ISBN 83-04-03084-5.
• Jan Baszkiewicz, Stefan Meller: Rewolucja francuska 1789-1794: Społeczeństwo obywatelskie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1983. ISBN 83-06-00848-0.
• Małgorzata Karkocha: Obraz Francji w dobie rewolucji na łamach prasy warszawskiej 1789-1794. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2011. ISBN 978-83-7525-625-3.
• Albert Manfred: Rousseau, Mirabeau, Robespierre: trzy portrety z epoki Wielkiej Rewolucji Francuskiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988. ISBN 978-83-06-01461-7.
• Terry Deary: Straszna Historia. Frenetyczna Francja.. Warszawa: Egmont Polska, 2005. ISBN 83-237-8694-1.
• Praca zbiorowa: Encyklopedia audiowizualna Britannica, Ziemia i wszechświat. Poznań: Kurpisz, 2006. ISBN 978-83-60563-25-0.

• Jean Sylvain Bailly, Mémoires d'un temoin de la Révolution... w bibliotece Polona

Zobacz multimedia związane z tematem: Jean Sylvain Bailly