Jan Ptaszyn Wróblewski: Polski muzyk jazzowy, kompozytor, radiowiec

Ten artykuł dotyczy muzyka. Zobacz też: inne osoby o tym imieniu i nazwisku.

Jan Wróblewski (ur. 27 marca 1936 w Kaliszu) – polski muzyk jazzowy, kompozytor, aranżer i dyrygent, dziennikarz i krytyk muzyczny.

Jan Ptaszyn Wróblewski

Jan Ptaszyn Wróblewski (2013)
Imię i nazwisko	Jan Wróblewski
Pseudonim	Ptaszyn
Data i miejsce urodzenia	27 marca 1936 Kalisz
Instrumenty	saksofon
Gatunki	jazz
Zawód	muzyk kompozytor dziennikarz
Zespoły
Jan Ptaszyn Wróblewski Quartet Kwintet Ptaszyna Wróblewskiego Ptaszyn Wróblewski Sextet
Odznaczenia
Multimedia w Wiki Commons
Strona internetowa

Gra na saksofonie tenorowym i barytonowym. Założył kilka zespołów i angażował się w wiele projektów muzycznych. Od 1970 prowadzi w Programie III Polskiego Radia autorskie programy jazzowe, m.in. Trzy kwadranse jazzu. Jest członkiem Akademii Muzycznej Trójki. Popularyzator muzyki jazzowej w Polsce. Komponował również muzykę filmową (Pan Anatol szuka miliona, Niech żyje miłość) oraz piosenki, wykonywane m.in. przez Ewę Bem, Łucję Prus, Marylę Rodowicz i Andrzeja Zauchę. Tworzył koncerty symfoniczne. Nagrał kilkanaście albumów autorskich, brał udział w nagraniu kilkudziesięciu innych płyt.

 

Jan Wróblewski pochodzi z rodziny adwokackiej. Edukację podstawową odebrał w Szkole Podstawowej nr 4 im. Elizy Orzeszkowej. W 1952 ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Adama Asnyka w Kaliszu. Równolegle do nauki w liceum kształcił się w Podstawowej Szkole Muzycznej w Kaliszu, gdzie uczył się gry na fortepianie, klarnecie i trąbce. W tym czasie grał w kaliskim zespole jazzu tradycyjnego.

Studiował na wydziale Mechanizacji Rolnictwa Politechniki Poznańskiej, a następnie w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie. Podczas studiów w Poznaniu założył własny zespół, współpracował też z Kwintetem Jerzego Miliana. W 1956 roku zaproszono go do formacji Krzysztofa Komedy. W Sekstecie Komedy grał na saksofonie barytonowym. Występ z tą grupą był dla niego profesjonalnym debiutem; zagrali na koncercie podczas otwarcia poznańskiego ośrodka Telewizji Polskiej, a następnie (1956–1957) na festiwalach jazzowych w Sopocie.

Za punkt przełomowy w karierze Jana Wróblewskiego uważa się przesłuchanie przeprowadzone latem 1958 przez George Weina (amerykańskiego promotora jazzu), w wyniku którego został on zaangażowany do orkiestry International Newport Band i jako pierwszy polski jazzman oraz jedyny z krajów zza tzw. żelaznej kurtyny wystąpił na festiwalu jazzowym w Newport (USA). Występ tej grupy został zarejestrowany w filmie Jazz on Summer's Day.

Po tym koncercie występował w wielu miastach Stanów Zjednoczonych, a następnie w Europie, Indiach, Afryce i Azji. W 1964 roku wystąpił z własnym kwartetem w odcinku specjalnym niemieckiego programu telewizyjnego Jazz – gehört und gesehen (program pt. Jazz in Poland w reż. Janusza Majewskiego prezentował dokonania najważniejszych wykonawców krajowej sceny jazzowej).

W latach 1968–1978 kierował Studiem Jazzowym Polskiego Radia. Współpraca z Willisem Conoverem (popularyzatorem Jazzu w Radio Music USA) zaowocowała powstaniem audycji Trzy kwadranse jazzu, którą prowadzi nieprzerwanie od 1970 roku.

Był założycielem lub też włączał się do licznych zespołów, z których ważniejsze to:

• Jazz Believers (1958–1959)
• Kwintet Andrzeja Kurylewicza (1960–1961)
• Polish Jazz Quartet (1963–1966)
• Mainstream (1973–1977)
• SPPT Chałturnik (1970–77)
• Extra Ball
• Kwartet Ptaszyna Wróblewskiego (1978–1984)
• Made In Poland (od 1993)

Komponował też muzykę filmową oraz dłuższe utwory:

• Wariant Warszawski – koncert na orkiestrę
• Maesteso cobinato – koncertu na saksofon barytonowy i orkiestrę symfoniczną
• Czytanki na orkiestrę – suita

Realizował też programy telewizyjne (Jan Ptaszyn Wróblewski prezentuje). Lansował też młodych adeptów jazzu na wielu warsztatach muzycznych w kraju i za granicą.

 

• VIII KFPP Opole – wyróżnienie za aranżację (1970)
• XIII KFPP Opole – Nagroda dla piosenki Kolega Maj za najlepszą aranżację (1975)
• „Złoty Mikrofon” za wieloletnie propagowanie muzyki jazzowej na antenie Programu III P.R. (1988)
• Honorowy Obywatel Kalisza (1999), Zamościa (2005) i Bielska-Białej (2019)
• 17 kwietnia 2007 roku został uhonorowany nagrodą Złotego Fryderyka za całokształt twórczości artystycznej
• 14 grudnia 2007 roku z rąk ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego odebrał Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
• Laureat Dorocznej Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie muzyki (2012)
• Nagroda „Koryfeusz Muzyki Polskiej” w kategorii „Nagroda Honorowa” (2016),
• Paszport „Polityki” – „Kreator Kultury za rok 2016”
• Nagroda Mediów Publicznych w kategorii „Muzyka” (2019)
• 28.02.2023 r. Senat Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu nadał tytuł Doktora honoris causa Janowi Ptaszynowi Wróblewskiemu. Wyróżnienie zostało wręczone w dniu 28.03.2023 we Wrocławiu.

 

 

• 1956 Sextet Komedy: Festiwal Jazzowy Sopot
• 1958 All Stars Swingtet
• 1958 Jazz Believers
• 1958 Newport International Youth Band
• 1960 Quintet Ptaszyna Wróblewskiego
• 1960 Jazz Jamboree ’60
• 1961 Jazz Outsiders
• 1961 Kwintet Jerzego Miliana + Jan Ptaszyn Wróblewski
• 1961 Jazz Jamboree ’61
• 1962 Ballet Etudes: The Music of Komeda
• 1963 Kwintet Andrzeja Kurylewicza
• 1965 Polish Jazz Quartet
• 1965 Ptaszyn Wróblewski Quartet
• 1965 Jazz Jamboree ’65
• 1969 Studio Jazzowe Polskiego Radia
• 1972 Sweet Beat
• 1973 Mainstream
• 1973 Sprzedawcy glonów
• 1975 SPPT Chałturnik i Andrzej Rosiewicz
• 1976 Skleroptak
• 1977 Mainstream
• 1977 Kisa Magnusson & Mainstream
• 1978 Jam Session w Akwarium 1
• 1978 Flyin’ Lady
• 1980 Z lotu Ptaka
• 1983 New Presentation
• 1989 Jan Ptaszyn Wróblewski: Polish Jazz
• 1993 Czwartet – Live In Hades
• 1995 Made in Poland
• 1998 Henryk Wars Songs
• 2005 Real Jazz
• 2007 Supercalifragilistic
• 2014 Moi pierwsi mistrzowie – Komeda/Trzaskowski/Kurylewicz (Boogie Production)
• 2017 Polish Jazz Quartet – Meets Studio M-2 (GAD Records)
• 2020 Kwintet Barowy – Do widzenia (GAD Records)

• „Gramy Standard!” (1976, film dokumentalny, reżyseria: Andrzej Wasylewski)
• „Fotoplastykon, czyli Ptaszyna opisanie podróży do Indyj” (1979, film dokumentalny, reżyseria: Andrzej Wasylewski)
• „Ptaszyn. Życiorys jazzmana” (2003, film dokumentalny, reżyseria Mateusz Szlachtycz)
• „Komeda, Komeda...” (2012, film dokumentalny, reżyseria: Natasza Ziółkowska-Kurczuk)

• Mural na kamienicy przy ulicy Górnośląskiej w Kaliszu prezentujący trzech muzyków T. Stańkę, JP Wróblewskiego i Leszka Możdżera, namalowany przez Tanję Prill i Wojciecha Brewkę. Projekt koordynował Ośrodek Kultury Plastycznej Wieża Ciśnień im. Bogdana Jareckiego w Kaliszu.
• Mural na budynku Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Nowym Tomyślu.

• Oficjalna strona Jana Ptaszyna Wróblewskiego
• AnnaA. Iwanicka-Nijakowska AnnaA., MałgorzataM. Kosińska MałgorzataM., Jan "Ptaszyn" ("Birdman") Wróblewski, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-27] .
• Biblioteka Polskiej Piosenki: Wróblewski, Jan

• Jan „Ptaszyn” Wróblewski w Katalogu Polskich Płyt Gramofonowych (pol.)
• Jan „Ptaszyn” Wróblewski w bazie Discogs (ang.)
• Jan „Ptaszyn” Wróblewski w bazie Rate Your Music (ang.)
• Jan „Ptaszyn Wróblewski” w bazie filmpolski.pl (pol.)
• Jan Ptaszyn Wróblewski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-08] .
• „Dwa kwadranse o Ptaszynie” – reportaż Jakuba Tarki. polskieradio.pl