Jack Sepkoski: Amerykański geolog i paleontolog (1948-1999)

26 lipca 1948 w Presque Isle w Maine, zm. 1 maja 1999) – amerykański geolog i paleontolog, autor syntetycznego podsumowania zmian bioróżnorodności w fanerozoiku i pionier badań nad masowymi wymieraniami.

Absolwent Uniwersytetu Notre Dame, doktorat uzyskał w 1977 r. na Uniwersytecie Harvarda na podstawie pracy o budowie geologicznej i paleontologii rejonu Black Hills. Od 1974 do 1978 r. był wykładowcą University of Rochester. Następnie został wykładowcą Uniwersytetu w Chicago, gdzie pracował do emerytury i gdzie mianowano go profesorem w 1986. Jednocześnie pracował w chicagowskim Muzeum Historii Naturalnej. W 1983 r. otrzymał nagrodę Charles Schuchert Award przyznawaną przez Paleontological Society. W 1997 r. został członkiem zagranicznym PAN.

Zmiany bioróżnorodności w fanerozoiku

Nazwisko Sepkoskiego znane jest w nauce przede wszystkim z eponimicznej krzywej Sepkoskiego: jest to opracowany przezeń diagram, pokazujący zmiany bioróżnorodności w czasie (w ciągu całego fanerozoiku, to znaczy od kambru do dziś). Krzywa Sepkoskiego pokazuje zajście pięciu wielkich wymierań (zostały one udokumentowane częściowo we współpracy z Davidem Raupem), a także istnienie wielkoskalowych zespołów, zwanych ewolucyjnymi faunami Sepkoskiego.

Teoria cykliczności wymierań

Sepkoski był także współtwórcą tezy o występowaniu regularnego (co 26,2 mln lat) cyklu masowych wymierań w mezozoiku i kenozoiku. W wyniku późniejszych analiz teoria ta została odrzucona.

Na jego cześć nazwano gatunek triasowego ślimaka Praelittorina sepkoskii Nützel & Erwin, 2004 (obecna nazwa Microschiza sepkoskii).

• J. JohnJ.J. Sepkoski J. JohnJ.J., A kinetic model of Phanerozoic taxonomic diversity I. Analysis of marine orders, „Paleobiology”, 4 (3), 1978, s. 223–251, DOI: 10.1017/S0094837300005972, JSTOR: 2400203  (ang.).
• J. JohnJ.J. Sepkoski J. JohnJ.J., A kinetic model of Phanerozoic taxonomic diversity II. Early Phanerozoic families and multiple equilibria, „Paleobiology”, 5 (3), 1979, s. 222–251, DOI: 10.1017/S0094837300006539  (ang.).
• J. JohnJ.J. Sepkoski J. JohnJ.J., A factor analytic description of the Phanerozoic marine fossil record, „Paleobiology”, 7 (1), 1981, s. 36–53, DOI: 10.1017/S0094837300003778, JSTOR: 2400639  (ang.).
• J. JohnJ.J. Sepkoski J. JohnJ.J., Alpha, beta, or gamma: where does all the diversity go?, „Paleobiology”, 14 (3), 1988, s. 221–234, DOI: 10.1017/S0094837300011969, JSTOR: 2400884  (ang.).
• D.M.D.M. Raup D.M.D.M., J.J.J.J. Sepkoski J.J.J.J., Mass Extinctions in the Marine Fossil Record, „Science”, 215 (4539), 1982, s. 1501–1503, DOI: 10.1126/science.215.4539.1501  (ang.).
• D.M.D.M. Raup D.M.D.M., J.J.J.J. Sepkoski J.J.J.J., Periodicity of extinctions in the geologic past, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”, 81 (3), 1984, s. 801–805, DOI: 10.1073/pnas.81.3.801, PMID: 6583680, PMCID: PMC344925  (ang.).
• J.J.J.J. Sepkoski J.J.J.J., A compendium of fossil marine animal families, 2nd edition, „Contributions in Biology and Geology”, 83, 1992, s. 1–156, PMID: 11542296  (ang.).

• SteveS. Koppes SteveS., Paleontologist J. John Sepkoski Jr., 1948-1999 [online], NASA, 4 maja 1999 [zarchiwizowane z adresu 2016-08-14]  (ang.).