Bydło holsztyno-fryzyjskie – rasa bydła hodowlanego wyhodowanego w sposób celowy w jednym kierunku, mlecznym.
Charakteryzuje się wysokim wzrostem i dużą masą ciała. Umaszczenie czarno-białe lub wyjątkowo czerwono-białe (tzw. red factor). Głowa niezbyt długa na cienkiej szyi, tułów wydłużony. Klatka piersiowa płasko ożebrowana, długie pionowe nogi z twardymi racicami. Zad mocno rozbudowany ułatwiający wycielenia i dostęp do wymion. Widoczne wyraźnie żyły podskórne. Budowa wymion ułatwia dojenie, dzięki wyrównanym ćwiartkom i stosunkowo długim strzykom. Wysokość w kłębie: krowy 140–150 cm, buhaje 160–170 cm. Masa ciała krów 650–750 kg, buhajów 1050–1300 kg.
Rasa hodowana w kierunku wybitnie mlecznym ma wiele cech sprzyjających temu kierunkowi użytkowania. Pochodzi z północno-zachodniej Europy (dzisiejszych Holandii, Danii i Niemiec), jednak największy rozwój osiągnęły hodowle północnoamerykańskie. Bydło z Europy płynęło za ocean wraz z emigrantami od początku zasiedlania Ameryki. Później (w XIX wieku) sprowadzano zwierzęta w sposób planowany. W 1861 założono pierwszą księgę hodowlaną w USA, choć niektórzy za datę rozpoczęcia hodowli podają rok 1851. W roku 1885 powstał Holstein-Friesian Association (Związek Hodowców H-F).
Amerykańskie hodowle osiągnęły szybki postęp zwłaszcza po drugiej wojnie światowej. Stało się tak z kilku przyczyn:
Doskonała mleczność amerykańskich krów H-F została dostrzeżona na świecie i od lat 70. XX wieku obserwuje się powrót tej rasy na Stary Kontynent. Geny H-F trafiają do Europy jako zacielone jałówki i buhaje, ale głównie w zamrożonym nasieniu i embrionach. Nasieniem kryje się miejscowe krowy rasy czarno-białej, co w kolejnych pokoleniach powoduje zwiększanie udziału krwi H-F.
Ostatnio obserwuje się na świecie zainteresowanie mięsnym użytkowaniem holsztyno-fryzyjskiego bydła. Dzieje się tak nie ze względu na zalety rasy w tym kierunku, ale ze względu na ogromną popularność. Podtrzymanie laktacji wymaga zacielania krów, zaś zrodzone z tego cielęta – zwłaszcza buhajki – nie mają zastosowania w produkcji mleka. Po odchowaniu do odpowiedniej wagi kierowane są do rzeźni.
This article uses material from the Wikipedia Polski article Holsztyno-fryzyjska rasa bydła, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.