Görlitz (wym.
ⓘ[ˈɡœʁlɪt͡s]; górnołuż. Zhorjelc) – miasto powiatowe w Niemczech, w kraju związkowym Saksonia, siedziba powiatu Görlitz. Do 31 lipca 2008 roku Görlitz było miastem na prawach powiatu. Leżące na europejskim szlaku Via Regia.
Widok z lotu ptaka | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Kraj związkowy | |||||
Powiat | |||||
Burmistrz | Octavian Ursu (CDU) | ||||
Powierzchnia | 67,22 km² | ||||
Wysokość | 199 m n.p.m. | ||||
Populacja (2019) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Nr kierunkowy | 03581 | ||||
Kod pocztowy | 02826–02828 | ||||
Tablice rejestracyjne | GR, LÖB, NOL, NY, WSW, ZI | ||||
Położenie na mapie Saksonii | |||||
Położenie na mapie Niemiec | |||||
51°09′N 14°59′E/51,150000 14,983333 | |||||
Strona internetowa |
Położone nad Nysą Łużycką na granicy z Polską, w Łużycach Górnych. Jest najbardziej wysuniętym na wschód miastem Niemiec, szóste co do wielkości miasto Saksonii – po Lipsku, Dreźnie, Chemnitz, Zwickau i Plauen. Siedziba biskupów: ewangelickiego i katolickiego. Dawniej tworzyło jedno miasto wraz ze Zgorzelcem, dzisiejszym miastem położonym w województwie dolnośląskim. Görlitz jest jednym z niewielu niemieckich miast tej wielkości niezniszczonych podczas II wojny światowej, a co za tym idzie posiadających niezaburzony układ przestrzenny i zabytki ze wszystkich epok historycznych.
Pierwsza wzmianka o miejscowości w formie Goreliz pochodzi z 1071 roku. Później nazwa była także notowana w formach Yzhorelik (1131), Gorlez, Gorliz (1234), Gorlitz, Gorliz, Zgorliz (1241), Gorlizc (1319), Gorlicz (1436), Görlicz (1474), Görlitz (1526). Nazwa górnołużycka pojawiła się w źródłach pisanych pod koniec XVII wieku, po raz pierwszy w 1700 roku, kiedy odnotowano formy Sorlze, Solerze, Zorleze, Zhorlce. Późniejsze zapisy to: Zhoŕelc (1843), Zhorjelc, Zholerc (1866).
Nazwa wywodzi się z języka starołużyckiego, w którym miała najpierw postać *Izgorěľc, a później *Zgorěľc. Została ona utworzona od wyrazu *(i)zgorěły, czyli ‘zgorzały, spalony’, u podstaw którego leży czasownik *(i)zgorěti, czyli ‘zgorzeć’. Nazwa określała miejsce wypalone, osadę utworzoną na miejscu wypalonym.
Po zakończeniu II wojny światowej wschodnia część miasta znalazła się po stronie polskiej i otrzymała nazwę Zgorzelec, oficjalnie obowiązującą od 19 maja 1946 roku. Polska forma nazwy pochodzi od form łużyckich i notowana była już w XIX wieku (obok formy Zgorzelice).
Kalendarium:
Do 1945 r. Zgorzelec stanowił przedmieście Görlitz. Na początku maja 1945, Niemcy zniszczyli most staromiejski Zgorzelec-Görlitz, odbudowany w 2004 roku. Władze obu miast podpisały 8 lipca 2003 deklarację o utworzeniu Europa-Miasto (niem. Europastadt), w Görlitz działa spółka promująca miasto o nazwie Europastadt Görlitz/Zgorzelec GmbH. Miasta Görlitz i Zgorzelec ubiegały się wspólnie o przyznanie tytułu Europejskiej Stolicy Kultury, tytułu nie uzyskały.
W latach 1995–2016 anonimowy darczyńca przekazał ponad 10 milionów euro na potrzeby miasta. Z tych środków wyremontowano dwie trzecie kamienic starego miasta.
Miasto zamieszkuje 54 042 mieszkańców (31 grudnia 2013).
Görlitz jest jednym z niewielu niemieckich miast tej wielkości niezniszczonych podczas II wojny światowej, a co za tym idzie posiada niezaburzony układ przestrzenny i zabytki ze wszystkich epok historycznych:
Görlitz leży na europejskim szlaku komunikacyjnym. W pobliżu miasta przebiega trasa europejska E40 oraz autostrada A4, która łączy się z polską autostradą A4.
W mieście znajduje się stacja kolejowa Görlitz. W skład komunikacji miejskiej wchodzi system tramwajowy oraz autobusowy. W przeszłości funkcjonowała linia do Weißenberga.
This article uses material from the Wikipedia Polski article Görlitz, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.