Czernihów (ukr. Чернігів) – miasto w północno-wschodniej części Ukrainy, nad Desną.
Stolica obwodu czernihowskiego.
Klasztor Trójcy-Eliasza. Widok z dzwonnicy. | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Obwód | |||||
Burmistrz | |||||
Powierzchnia | 79 km² | ||||
Populacja (2019) • liczba ludności |
| ||||
Nr kierunkowy | +380 46(2) | ||||
Kod pocztowy | 14000 | ||||
Tablice rejestracyjne | CB | ||||
Położenie na mapie obwodu czernihowskiego | |||||
Położenie na mapie Ukrainy | |||||
51°30′N 31°18′E/51,500000 31,300000 | |||||
Strona internetowa |
Archeolodzy odkryli w rejonie Czernihowa datowane na VII wiek cztery gródki rodowe otoczone zabudowaniami. Przypuszcza się, że pierwsza osada o rozszerzonym charakterze została założona w IX w. przez księcia Czerniga, co dało początek współczesnej nazwie. W X wieku zbudowano kopiec nazywany Czarną Mogiłą.
Jedno z najstarszych miast Rusi, pierwsza wzmianka historyczna z 907 w staroruskim latopisie Powieść minionych lat. W 992 roku gród stał się siedzibą biskupstwa. Pierwotnie część Księstwa Siewierskiego. W latach 1024–1036 i 1054–1239 stolica Księstwa Czernihowskiego, ustanowiona przez Mścisława I na mocy pokoju zawartego po zwycięstwie nad bratem Jarosławem, wielkim księciem Rusi Kijowskiej.
W 1239 roku gród został zdobyty przez Mongołów podczas podbijania przez nich ziem ruskich, w zależności od których pozostał do 1357 roku.
Po zwycięstwie wojsk litewskich Olgierda w bitwie nad Sinymi Wodami, od 1357 roku do 1503 roku Czernihów znajdował się w granicach Wielkiego Księstwa Litewskiego. W czasie wojny litewsko-moskiewskiej zdobyty został w 1503 roku przez Wielkie Księstwo Moskiewskie.
Po wojnie polsko-rosyjskiej (1609–1618) i rozejmie w Dywilinie Czernihów został zniszczony przez polskie wojsko i wszedł w skład Korony Królestwa Polskiego. W następstwie rozpoczął się rozwój miasta, które w 1623 otrzymało prawa miejskie magdeburskie i herb. W 1627 roku odnotowano, że w Czernihowie istniał klasztor dominikanów z przeorem Wacławem Grotowskim, którzy otrzymali na swoje potrzeby cerkiew śś. Borysa i Gleba. W w 1635 miasto zostało stolicą województwa czernihowskiego I Rzeczypospolitej. Miejsce popisów szlachty województwa czernihowskiego. Uchwałą z roku 1633 Sejm ustanowił gród (starostwo grodowe) i sąd ziemski w Czernihowie, a także godność kasztelana czernihowskiego oraz urzędy ziemskie. W 1634 roku pokój w Polanowie ostatecznie pozostawił Czernihów przy Rzeczypospolitej. Rzeczpospolita utraciła faktyczną kontrolę nad miastem w czasie powstania Chmielnickiego oraz po rozpoczęciu wojny z Moskwą w 1654 roku.
Miasto przyłączono do Rosji w 1667 r. na podstawie postanowień rozejmu andruszowskiego potwierdzonego w traktacie Grzymułtowskiego w 1686 roku. Do 1764 roku znajdował się na terenie Hetmanatu.
Od 1801 r. stolica guberni czernihowskiej.
W 1838 roku w Czernihowie miejscowi Polacy zbudowali kościół katolicki. W 1917 r. odbyło się w Czernihowie posiedzenie organizacyjne Klubu Społecznego Polskiego na czele którego stanął Edward Rettinger, a w skład weszli miejscowi przedstawiciele Centralnego Komitetu Obywatelskiego, Polskiego Towarzystwa Pomocy Ofiarom Wojny i Towarzystwa Patronatu Młodzieży Polskiej. W latach 1917–1919 w Ukraińskiej Republice Ludowej i Państwie Ukraińskim. 12 stycznia 1919 r. zostało zajęte przez Armię Czerwoną i włączone do tworzonej Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. 18 stycznia 1919 r. swoją kwaterę przeniósł do miasta Władimir Antonow-Owsiejenko, dowodzący całością sił radzieckiego Frontu Ukraińskiego. Stąd też pokierował ofensywą kijowską, zakończoną 5 lutego zajęciem stolicy URL.
Od 1922 r. Czernihów należał do ZSRR, w 1932 r. został stolicą obwodu. W okresie 1941–1943 miasto znajdowało się pod okupacją niemiecką.
Od 1991 r. należy do Ukrainy. Jest ośrodkiem administracyjnym obwodu czernihowskiego.
11 kwietnia 2017 r. uczniowie znaleźli monety polskie z XVII wieku, jest to jeden z największych skarbów w historii miasta.
24 lutego 2022 r. Rosja zaatakowała Ukrainę. Na podejściu do Czernihowa, na szosie Ripka – Czernihów, żołnierze 1. oddzielnej brygady czołgów jako pierwsi walczyli z rosyjskimi najeźdźcami. Udane akcje z zasadzek, wsparte ogniem artylerii, czołgiści zadawali straty wysuniętym jednostkom wroga. Pozwoliło to na przygotowanie i zajęcie pozycji obronnych wokół miasta przez jednostki garnizonu czernihowskiego. Wojska rosyjskie zbliżyły się do miasta i nie mogąc go zdobyć, rozpoczęły zmasowany ostrzał jego infrastruktury cywilnej z samolotów i artylerii.
Od 22 marca, po trzech tygodniach ciągłego ostrzału, miasto było na skraju katastrofy humanitarnej. W nocy z 22 na 23 marca rosyjskie bombardowanie wysadziło most drogowy na Desnie, łączący miasto z Kijowem i całą Ukrainą, co pogorszyło sytuację. W mieście nie było prądu, prawie nie było wody, gazu, łączności. Według burmistrza Władysława Atroszenki niektóre dzielnice zostały zniszczone w 70%.
3 kwietnia 2022 r. ostrzał miasta prawie ustał, Chernihów zaczął otrzymywać pomoc humanitarną. Wojska rosyjskie zaczęły wycofywać się z rejonu Sum. Po rosyjskiej inwazji ukraińskie siły zbrojne rozpoczęły oczyszczanie miast i odbudowę infrastruktury. 21 kwietnia Ukrzaliznycia wznowiła pociągi w obwodzie czernihowskim.
Od marca 2022 Miasto-bohater Ukrainy.
W mieście rozwinął się przemysł spożywczy, maszynowy, elektrotechniczny, chemiczny, włókienniczy, odzieżowy, obuwniczy, drzewny oraz materiałów budowlanych. Ponadto produkuje się tutaj pianina.
Miasto posiada sieć trolejbusową składającą się z 11 linii. Jej uzupełnieniem jest system miejskich autobusów, na który składa się ponad 30 linii.
W mieście znajduje się stacja kolejowa Czernihów oraz dwa dworce autobusowe. Duża część podmiejskich busów rozpoczyna swój bieg z przystanku „Centralny rynek”, który jest głównym węzłem przesiadkowym w mieście.
This article uses material from the Wikipedia Polski article Czernihów, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.