Jaworzno Byczyna

Położona w południowo-wschodniej części miasta. Od północy graniczy z dzielnicą Jeziorki, od wschodu z dzielnicami: Koźmin oraz Cezarówka, od południa z dzielnicą Jeleń, z południowego zachodu graniczy z dzielnicami: Stara Huta oraz Bory.

Byczyna

część miasta Jaworzna
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miasto	Jaworzno
W granicach Jaworzna	1 lutego 1977
SIMC	0991500
Plan
Położenie na mapie Jaworzna Byczyna
Położenie na mapie Polski Byczyna
Położenie na mapie województwa śląskiego Byczyna
50°09′49″N 19°18′26″E/50,163517 19,307313

Przez tę dzielnicę przepływa potok Byczynka, znajduje się tu Góra Pietrusowa mierząca 305 m n.p.m.

Przez tę dzielnicę przebiega droga krajowa nr 79, łącząca Warszawę z Bytomiem.

Nazwa dawnej wsi Byczyna pochodzi od potocznego słowa – byczyna, gwarowo brzmiącego bycina, które oznaczało miejsce wypasu i hodowli bydła. Jednak nie było to całkowicie zwyczajne miejsce hodowli, gdyż nazwa wiązała się z faktem, że na początku swych dziejów Byczyna była osadą książęcych służebników – hodowców bydła i koni.

Pierwsza wzmianka pisana o Byczynie pochodzi z bulli papieża Grzegorza IX z 26 maja 1229 r., w której papież bierze pod opiekę posiadłości zakonu benedyktynów w Tyńcu koło Krakowa. Wśród wielu innych miejscowości wówczas wymienionych znajduje się też – "de Bycina”, którą zidentyfikowano, jako wieś Byczyna pod Chrzanowem. Istnienie Byczyny oraz jej przynależność do zakonu tynieckiego została również potwierdzona w przywileju Pawła z Przemankowa biskupa krakowskiego z 15 maja 1287 r.

Nazwę miejscowości w zlatynizowanej formie Biczina wymienia także w latach 1470-1480 Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis.

Według rozgraniczania z 1527 r. Byczyna była własnością biskupów krakowskich i wchodziła w skład klucza sławkowskiego.

W okresie międzywojennym, ze względu na silne wpływy Komunistycznej Partii Polski i Polskiej Partii Socjalistycznej-Lewica, miejscowość zyskała popularne miana „Mała Moskwa” lub „Czerwona Byczyna”.

W pierwszych dniach września 1939 r. do Byczyny wkroczyli Niemcy, wywołując panikę wśród mieszkańców. Powołali zarząd gminy, którego przewodniczącym był nie-Polak. Utworzyli też posterunek policji niemieckiej na plebanii, który funkcjonował tu do 1943 r.

W latach 1973–1977 miejscowość była siedzibą gminy Byczyna.

Z Byczyny pochodziła Irena Odrzywołek (1925–1946) – strażniczka więzienna, współpracująca ze Zgrupowaniem Partyzanckim „Błyskawica” mjr. Józefa Kurasia „Ognia” przy rozbiciu więzienia św. Michała w Krakowie, rozstrzelana przez komunistów.

• Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa (parafia pod tym wezwaniem)
• Szkoła Podstawowa nr 20 im. Oddziału Armii Ludowej im. gen. Jarosława Dąbrowskiego
• Boisko Sportowe LKS "Zgoda Byczyna"
• Klub "NIKO"

• Jaworzno

• Oficjalna strona internetowa Jaworzna. jaworzno.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-18)].
• Strona Parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Jaworznie-Byczynie
• Oficjalna strona Zespołu Szkół nr 1. zs1.jaworzno.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-18)].
• Oficjalna strona klubu LKS Zgoda Byczyna
• Byczyna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 490 .