ਲੋਕ ਮੇਲੇ

ਲੋਕ ਮੇਲੇ ਤੋਂ ਭਾਵ ਪੰਜਾਬ ਮੇਲਿਆਂ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦਾ ਦੇਸ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਪਾਵਨ ਧਰਤੀ ਤੇ ਲੱਗਦੇ ਮੇਲੇ ਪੰਜਾਬੀ ਜਨ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਨਿੱਤ ਨਵਾਂ ਰੰਗ ਭਰਦੇ ਹਨ। ਡਾ.ਭੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ ਅਨੁਸਾਰ...

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕ ਗੀਤ, ਲੋਕ ਬੋਲੀਆਂ ਵੀ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀਆਂ ਗਵਾਹ ਹਨ। ਦੇਸੀ ਮਹੀਨਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਹਰ ਸਾਲ 13 ਤੋਂ 15 ਫੱਗਣ (25, 26 ਅਤੇ 27 ਫਰਵਰੀ) ਤੱਕ ਲੱਗਣ ਵਾਲੇ ਇਸ ਮੇਲੇ ਦੌਰਾਨ ਦੇਸ਼...

ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਾਲ ਭਰ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਮੇਲੇ ਭਰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੇਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਰਗ ਦੇ ਮੇਲੇ ਦਾ ਅਹਿਮ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਹਰ ਵਰ੍ਹੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕ ਇਸ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਪੁੱਜ ਕੇ ਆਪਣੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਭਰ ਕੇ ਸ਼ਰਧਾ...

ਮੇਲੇ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।[1]ਇਸ ਮੇਲੇ ਦੇ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਤੋਂ ਲੋਕ ਹੋਰ ਵੀ ਜਿਆਦਾ ਵਧੀਆ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹੋਰ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਗਦਰੀ ਮੇਲੇ...

ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਲੋਕ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਦਾ ਆਪ ਮੁਹਾਰਾ ਪ੍ਰਵਾਹ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਨੱਚਦੀ ਗਾਉੰਦੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਸਾਫ਼ ਦਿਸ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਡਾ. ਵਣਜਾਰਾ ਬੇਦੀ ਅਨੁਸਾਰ, “ਮੇਲੇ, ਕਿਸੇ ਜਾਤੀ ਦੇ...

ਅਯੂਰਵੇਦਾ ਦੇ ਗਿਆਤਾ ਇਸ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਸਿਰਕਤ ਕਰਦੇ ਸਨ ਪ੍ਰੰਤੂ ਸਮੇਂ ਦੇ ਬਦਲਾਵ ਨਾਲ ਸਾਧੂ ਲੋਕ ਹੁਣ ਘਟ ਹੀ ਆਓਦੇ ਹਨ |ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪ੍ਰਪਰਾਗਤ ਸ਼ਾਜਾਂ ਨਾਲ ਲੋਕ ਵਿਰਸ਼ੇ ਨੂੰ ਗਾਉਣ ਵਾਲੇ...

ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਹੀ ਮੇਲਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਮੇਲੇ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਅਤੇ ਭਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਦੂਰੋਂ ਵੱਡੇ-ਛੋਟੇ ਪਿੰਡਾਂ, ਕਸਬਿਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭਨਾਂ ਲੋਕਾਂ...

ਕੇ ਮਾਣਦੀਆ ਰਹੀਆ ਹਨ। ਲੋਕ ਮੰਨੋਰੰਜਨ ਦੇ ਵਿੰਭਿਨ ਸਾਧਨ .ਲੋਕ ਖੇਡਾਂ . ਲੋਕ ਤਮਾਸ਼ੇ . ਲੋਕ ਨਾਚ . ਲੋਕ ਮੇਲੇ . ਲੋਕ ਸਾਜ਼ . ਲੋਕ ਸਾਹਿਤ 1.ਖੇਡਾਂ - ਅਨੇਕ ਲੋਕ ਖੇਡਾਂ ਮੰਨੋਰੰਜਨ ਲਈ...

ਲੋਕ-ਗੀਤ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਜਨਮ, ਵਿਆਹ, ਮੌਤ, ਪਿਆਰ, ਇਸ਼ਕ, ਵਿਛੋੜਾ, ਉਡੀਕ, ਪੇਂਡੂ ਜੀਵਨ, ਸੁਹੱਪਣ, ਆਰਥਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਕ ਹਾਲਤਾਂ, ਸੁਭਾਅ, ਬਹਾਦਰੀ, ਰੀਤ-ਰਿਵਾਜ, ਖਾਣ-ਪੀਣ, ਮੇਲੇ-ਤਿਉਹਾਰ...

ਲੋਕ ਮੱਤ ਜਾਂ ਲੋਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਭਾਵ ਦਾ ਨਾਮ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਧਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬੇ-ਮਿਸਾਲ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਸਾਰਾ ਸਮਾਜਿਕ...

ਤਿਉਹਾਰ ਮਲਵਈ ਮੇਲੇ ਮਲਵਈ ਲੋਕਨਾਚ ਮਾਲਵੇ ਦੀ ਲੋਕ ਕਲਾ ਮਾਲਵੇ ਦਾ ਕਿੱਸਾ ਕਾਵਿ ਤੇ ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਮਲਵਈ ਲੋਕ ਗੀਤ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਲੋਕ ਕਾਵਿ ਦਾ ਮਾਲਵਾ ਵਿਚ ਡਾ. ਨਾਹਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਲੋਕ-ਕਾਵਿ ਨੂੰ ਮਲਵਈ...

ਮੁਕਾਬਲੇ ਕਰਵਾਕੇ ਲੋਕ ਨਾਚਾਂ ਨੂੰ ਜਿਊ੍ਵਦਾ ਰੱਖ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਟਿਆਲਾ ਦਾ ਵਿੇ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹਰ ਸਾਲ ਯੁਵਕ ਮੇਲੇ ਦੀ ਤਰਜੀਹ ਤੇ ਹੀ ‘ਲੋਕ ਮੇਲਾ’ ਆਯੋਜਿਤ...

ਜਾਤੀ ਖੁੱਲ ਕੇ ਸਾਹ ਲੈਦੀ, ਲੋਕ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨਿਖਰਦੀ ਤੇ ਚਰਿੱਤਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਨ ਪ੍ਰਚਾਵੇ ਤੇ ਮੇਲ ਜੋਲ ਦੇ ਸਮੂਹਿਕ ਵਸੀਲੇ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ ਮੇਲੇ ਧਾਰਮਿਕ ਤੇ ਕਲਾਤਮਿਕ ਭਾਵਾਂ...

ਮੇਲੇ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰ ਕਿਸੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਲੋਕਯਾਨ ਦਾ ਅਨਿੱਖੜਵਾਂ ਅਤੇ ਵਿਲੱਖਣ ਅੰਗ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦੇ ਸਾਧਨਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਮੇਲਿਆਂ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਜ਼ਿਕਰ ਤੋਂ ਬਗੈਰ...

ਕੀਤੀ ਗਈ ਇਸ ਰਸਮ ਵਿਚ ਫੌਜੀ ਨੌਜਵਾਨ ਅਤੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।(*ਇਸ piont ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਛੱਡ ਵੀ ਸਕਦੇ ਹੋ।) (9)ਪੰਘੂੜੇ= ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਪੰਘੂੜੇ ਵੀ ਆਏ ਹੋਏ ਸਨ । ਬਚੇ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਲੱਗ...

ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਿੰਡ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਬਰਸੀ ਹਰ ਸਾਲ ਮਨਾਉੰਦੇ ਹਨ। ਕਿਸੇ ਸਮੇੰ ਬਰੇਟਾ ਵਿੱਚ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦਾ ਮੇਲਾ ਲੱਗਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਮੇਲੇ ਵੱਲ ਜਾਂਦੇ ਲੋਕ ਮੰਡੇਰ ਪਿੰਡ ਦੇ ਇਸ ਗੁਰੂਦੁਆਰੇ...

ਸੋਹਣੀ ਮੱਛੀਆਂ ਨੂੰ ਰਾਹ ਪੁੱਛਦੀ। ਟੱਪੇ ਵੀ ਲੋਕ ਗੀਤ ਦੀ ਇੱਕ ਰੂਪ ਹੈ ਜੋ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਕਬੂਲ ਰੂਪ ਹੈ। ਇਹ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਆਮ ਦੁੱਖ- ਮੇਲੇ, ਤਿਉਹਾਰ, ਰਸਮਾਂ ਰੀਤਾਂ ਵਿੱਚ ਆਦਿ ਲਏ ਜਾਂਦੇ...

ਫ੍ਰੈਂਕਫਰਟ ਵਪਾਰ ਮੇਲੇ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਸਿਰਫ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ; ਆਮ ਲੋਕ ਵੀਕੈਂਡ ਦੇ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ...

ਅਤੇ ਸ਼ੇਖ ਬਾਬਾ ਫਰੀਦ ਸ਼ੱਕਰਗੰਜ ਦੀ ਮਜ਼ਾਰ ’ਤੇ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਮੇਲੇ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਲੋਕ ਮਿੱਠੀਆਂ ਰੋਟੀਆਂ, ਕਚੌਰੀਆਂ ਤੇ ਗੁਲਗੁਲੇ ਪਕਾਉਦੇਂ ਹਨ, ਜਿਸ...

ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੇਲੇ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰ ਹਨ ਜੋ ਪੂਰੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹੇਠਾਂ ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਮੇਲੇ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰ ਹਨ: ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਜ਼ੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਫਤਿਹ ਸਿੰਘ...