ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ

ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: Psychology) ਉਹ ਵਿਦਿਅਕ ਅਤੇ ਵਿਵਹਾਰਕ ਅਧਿਐਨ-ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ ਜੋ ਮਨੁੱਖੀ ਮਨ-ਮਸਤਕ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਸੁਭਾਅ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਤਤਕਾਲਿਕ...

ਸਿੱਖਿਆ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ (Educational psychology) ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਉਹ ਸ਼ਾਖਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਦਾ ਕਿਵੇਂ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਅਕ...

ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ (Personality psychology) ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਉਹ ਸ਼ਾਖਾ ਹੈ ਜੋ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਅੰਤਰਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ੇ ਹੇਠਲੇ ਹਨ- ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ...

ਸਮਾਜਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ (Social Psychology) ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਉਹ ਸ਼ਾਖਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਅੰਤਰਗਤ ਇਸ ਸਚਾਈ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਅਸਲੀ, ਕਾਲਪਨਿਕ ਅਤੇ ਲੁਪਤ...

ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣੀ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ (ਜੁੰਗੀ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ) ਸਵਿਸ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਕਾਰਲ ਜੁੰਗ ਦੀ ਵਿਚਾਰ-ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤੋਂ ਉਪਜਿਆ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਗਮੰਡ ਫ਼ਰਾਇਡ ਦੇ ਮਨੋਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣੀ...

ਵਿਕਾਸ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਇਹ ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਧਿਐਨ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੌਰਾਨ ਕਿਵੇਂ ਅਤੇ ਕਿਉਂ ਬਦਲਦੇ ਹਨ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਨਿਆਣਿਆਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ, ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੇ ਪਸਾਰ...

ਰਾਜਨੀਤਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਰਾਜਨੀਤੀ, ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ, ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਇੰਟਰਫੇਸ ਤੇ...

ਭਾਰਤੀ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਇੱਕ ਉਭਰ ਵਿਦਵਾਨ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਭਾਰਤੀ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਕ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ...

ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਪੱਖ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਜਿਹੜਾ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਾ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇ। ਅਸੀ ਸਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਨੇ ਧਰਮ,ਦਰਸ਼ਨ,ਇਤਿਹਾਸ ਆਦਿ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਾਂਗ ਸਾਹਿਕ...

ਵਿੱਚ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿਚ ਵਿਦਿਅਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ, ਸਮਾਜਿਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ, ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ, ਅਸਧਾਰਨ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ, ਵਿਕਾਸ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ, ਅਤੇ ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ...

ਸਲਾਹਕਾਰੀ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ (Counseling psychology) ਇੱਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਸਪੈਸ਼ਲਿਟੀ ਹੈ ਜੋ ਸਲਾਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ; ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਨ; ਜੀਵਨ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਪਰਾਮਰਸ਼ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ...

ਅੱਜ, ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਨੂੰ "ਵਿਵਹਾਰ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਧਿਐਨ" ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।" ਮਨੁੱਖੀ ਮਨ ਅਤੇ ਵਿਵਹਾਰ ਵਿੱਚ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਦਿਲਚਸਪੀ ਮਿਸਰ, ਫਾਰਸ...

ਗੇਸਟਾਲਟ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਜਾਂ ਗੇਸਟਾਲਟਿਜ਼ਮ  (German: Gestalt [ɡəˈʃtalt] "ਸ਼ਕਲ, ਰੂਪ" ਤੋਂ) ਪ੍ਰਯੋਗਾਤਮਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਬਰਲਿਨ ਸਕੂਲ ਦਾ ਇੱਕ ਮਨ ਦਾ ਫ਼ਲਸਫ਼ਾ ਹੈ। ਗੇਸਟਾਲਟ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ...

ਅੰਤਰ-ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਮਨੁੱਖੀ ਵਿਹਾਰ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਧਿਐਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਰਿਵਰਤਨਸ਼ੀਲਤਾ ਅਤੇ...

ਖੇਤਰ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਖੇਤਰ ਹੈ। ਹੁਣ ਤਾਂ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦੀਆਂ ਅਨੇਕ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਆ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ,ਜਾਤੀ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ,ਆਸਾਧਾਰਣ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ,ਸਮਾਜਿਕ...

ਮਨ ਅਤੇ ਬੋਧ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਵਿਚ, ਲੋਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ, ਜਾਂ ਕਾਮਨਸੈਂਸ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ, ਦੂਸਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਨ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰਨ ਦੀ ਇਕ ਮਨੁੱਖੀ...

ਨਾਰੀ ਮਨੋ-ਵਿਗਿਆਨ, ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਆਮਦ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜੇਂਡਰ, ਔਰਤ ਦੀ ਮਾਨਵੀ ਹੋਂਦ ਅਤੇ ਔਰਤ ਦੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੌਰਾਨ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤੇ ਵਾਦਾਂ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਾਰੀ...

ਫਾਸ਼ੀਵਾਦ ਦਾ ਜਨ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: The Mass Psychology of Fascism) (German: Die Massenpsychologie des Faschismus) ਵਿਲਹੈਮ ਰੇਖ ਦੀ 1933 ਵਿੱਚ ਲਿਖੀ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ...

ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ, ਫੈਸਲਾ ਲੈਣ, ਨੈਤਿਕਤਾ, ਵਿਕਾਸਵਾਦੀ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ, ਨੈਤਿਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ, ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ, ਸਮਾਜਿਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ, ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ...

ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਨ ਵਿਚ, ਅਹਿਸਾਸ ਜਾਂ ਭਾਵਨਾ ਅੰਤਰੀਵ, ਸਚੇਤ ਅਨੁਭਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਸਰੂਪ ਮਨੋ-ਸਰੀਰਵਿਗਿਆਨਕ ਸਮੀਕਰਨ, ਜੈਵਿਕ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ, ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਹਾਲਤਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।...