Donatisme

Començat per Donat, evesque de Cartage, al nòrd d'Africa, assegurava que sonque los prèires de vida exemplara podián administrar los sagraments, per exemple, la conversion del pan e del vin en lo còs e en la sang de Jèsus Crist (eucaristia), e que los pecaires podián pas èsser membres de la Glèisa. Atal, Donat afirmava que totes los ministres suspèctes de traïson a la fe pendent las persecucions per l'emperaire roman Dioclecian, ont s'obliguèt los crestians entre abjurar o de renegar de lor religion e causir lo martiri, èran indignes d'impartir los sagraments. Lo Donatisme foguèt refusat per la Glèisa Catolica, que reafirmèt la doctrina de l'objectivitat dels sagraments, doncas, l'idèa qu'après transmesa la potestat sacerdotala a un òme mejançant lo sagrament de l'Òrdre Sagrat, totes los sagraments qu'aquel administre son per d'intercession divina plenament valids, independentament de l'integritat morala del clèrgue. Aquela doctrina foguèt condemnada sens succès al Concili d'Arle en 314, puèi sevèrament condemnada per sant Agustin, que demandèt la pena de mòrt pels donatistas en los qualificar d'apostatas. Lo movement subrevisquèt fins a l'invasion musulmana] del sègle VII.