Landkreis: En Gemeenverband un Rebeetsverband in Düütschland

Landkreise hebbt dree Rechtssteden:

• de Kreisdag, de Volksvertreden vun den Kreis, op fiev Johr wählt (in Bayern op söss Johr)
• de Landraad je no Bunnsland als Vörsitter vun den Kreisdag oder vun den Kreisutschuss un Baas vun de Kreisverwalten
• in welke Länners de Kreisutschuss.

To’n Verwalten is in de „Kreisstadt“ en Behöörd (Landraadsamt, Kreisverwalten, Kreishuus etc.) inricht. Hier hett de Landraad sienen Deenstseet. För dat Verwalten vun de Finanzen warrt vun den Gemeenen in den Lankreis en Umlaag introcken.

De Landkreis föhrt Verwaltensgeschäfte, de de Liddmatengemenen (besünners för de lüttjeren) nich allen moken künnt, oder wenn ene eenheitliche Arbeid nödig is. Dat sünd:

• Sozialhülp
• Apen Neegverkehr för Personen
• Schuul för Natur un Landschop
• Affallbesietigen
• Schuul gegen Füer un Katastrophen
• Gesundheitsweeswark
• Kuntrull bi Levensmiddel
• Föhrerschienweeswark
• Auto tolaten
• Bo un Ünnerholt vun Kreisstrooten
• Dregerschaft von Beroops- und Sünnerschooln
• För lüttjere Gemenen ok Pleeg för junge Lüüd und Bo-Opsicht

All Landkreise in Düütschland hebbt en Reeg Gemeenen. De Tall is ganz verschieden un un reckt vun söss in’n Landkreis Ammerland (Neddersassen) bit to 235 Gemeenen (in söven Verbandsgemeenden un een Stadt) in’n Eifelkreis Bitburg-Prüm (Rhienland-Palz)

Sünnerliche Naams

Welke Gemeenden künnt annere Naams föhren, meisttieds ut de Historie oder vun de Grött; Biespeele: Stadt, Markt, Flecken, Bargstadt usw. Düsse Naams sünd vun’t Recht ahn Bedüden.

Kreisfre’e Städer

En kreisfre’e Stadt höört to keen Landkreis, dat is en egen Stadtkreis.

Rebeden in en Grött vun Landkreisen hüüttodaags werrn in’n Middelöller de Groofschopen. Een Groof hett den Titel an de Kinner verarvt, wörr jümmers sülvstännig un foken bi Kriegen um dat Rebeet oder de Arvschopen. No dat 16. Johrhunnert gääv dat Riekskreise, de meist so groot as nu de Bunnslänner wörrn.

1753 sünd de eersten Landkreisen grünnt worrn, as wi se nu kennt, Altena und Hamm (Westfalen).

In’n 19. Johrhunnert bit no den Eersten Weltkrieg gääv dat in Düütschland so üm 1000 Landkreise. De Grött wöör so, dat de Landraad mit de Peerkutsch an en Dag no de Gemeen hin un torüch föhrn kunnt, da am wiedsten wech wör un dor noch Tied för siene Amtssoken hat hett.

Ok nu is dat bald noch so. Dat Landsverfatensgericht in Mekelnborg-Vörpommern hett in’n Jahr 2007 seggt, dat: Landkreise so schopen warrn mööt, dat Kreisdagsafordenten dat Ehrenamt richtig maken künnt. Dat Gericht glöövt nich, dat dat in de ne’e groten Landkreise mööglich wöör, ok in den wiedsten Ecken vun den Landkreis doröver to befinnen, ob dor en Stroot boot oder en School inricht warrn mutt.